O`rta Osiyoning tosh davri qabilalari moddiy madaniyati va xo`jaligi

O`rta Osiyoning tosh davri qabilalari moddiy madaniyati va xo`jaligi.

Reja: 1. Ibtidoiy odamlar jamoalarining paydo bO’lishi. 2. Urug`, qabilalarning shakllanishi. 3. O`rta Osiyoning tosh davri qabilalari xo`jaligi. 4. O`rta Osiyoning tosh davri qabilalari moddiy madaniyati.

Ibtidoiy odamlar jamoalarining paydo bo`’lishi

Inson irqlarining kelib chiqishi, ularning xususiyatlari va tarqalishi. Urug` jamoa tuzumining vujudga kelishi. Ilk urug` jamoasi va uning xususiyatlari. Ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar. Aholi, etnik guruxlar xo`jalik faoliyati. Jins va yoshga qarab mehnatning ijtimoiy taqsimoti. Nikox va oila munosabatlari. Urug`-jamoa tashkiloti va uning ahamiyati. Urug` jamoasini boshqaruv tizimi. Urug` jamoasi davrining ma`naviy madaniyati.

Urug` jamoasining so`nggi bosqichi. Jamiyatning jins va yosh jihatidan tuzilishi. erkaklar uyi, jinsiy mulk. Mehnat turlarining jinsiy bo`linishi. Nikoh va oila. Qalim olish odatining shakllanishi, kelin o`g`irlash nikoh to`ylari. Jamoada ekzogamiya va endogamiya. Oilada ota va tog`aning o`rinlari. Jamoalarning boshqarilishi. Ota va ona tomonidan qarindoshlikni xisoblash. Fratriyalar va bigmenlar. Ibtidoiy jamoa tuzumining emirilishi.

Urug` jamoasining so`nggi bosqichi. Jamiyatning jins va yosh jihatidan tuzilishi. erkaklar uyi, jinsiy mulk. Mehnat turlarining jinsiy bo`linishi. Nikoh va oila. Qalim olish odatining shakllanishi, kelin o`g`irlash nikoh to`ylari. Jamoada ekzogamiya va endogamiya. Oilada ota va tog`aning o`rinlari. Jamoalarning boshqarilishi. Ota va ona tomonidan qarindoshlikni xisoblash. Fratriyalar va bigmenlar. Ibtidoiy jamoa tuzumining emirilishi.

Harbiy demokratiya va uning mohiyati. Jinsiy tengsizlik. Ona urug`i-matriarxatdan, ota urug`i-patriarxatga o`tish jarayoni.
Ovunkulat va kuvadaning va urug` tashkilotlari. Urug` aloqalari o`rnicha qo`shni aloqalar bilan almashuv jarayoni.
O`rta Osiyoning tosh davri qabilalari xo`jaligi

O`rta Osiyoning tosh davri qabilalari moddiy madaniyati

Qabila ittifoqlarining vujudga kelishi va uning oqibatlari. Urug`chilik tuzumi parchalanayotgan davrdagi ma`naviy-madaniyat.

Ma`naviy-madaniyat haqida umumiy tushuncha. Oddiy hisob va geometriya bilimlarining shakllanishi. Metalshunoslikning rivojlanishi Jo`g`rofiya va tabiat haqidagi bilimlar.

Afsonalar va geneologiya. San`at, me`morchilik og`zaki ijod. Diniy e`tiqodlar-nagunalizm, hosildorlik e`tiqodi, yo`lboshchilarga sig`inish, shamanizm, totemizm, animizm, va fetishizm.

Afsonalar va geneologiya. San`at, me`morchilik og`zaki ijod. Diniy e`tiqodlar-nagunalizm, hosildorlik e`tiqodi, yo`lboshchilarga sig`inish, shamanizm, totemizm, animizm, va fetishizm.

Qabilalararo birlashmalar. etnik birlashmalarning qadimiy xalqlarga aylanish jarayoni.

Xulosa.

• Shunday qilib arxeolog olimlarimizni tinimsiz mexnatlari tufayli yuzaga kelgan o’nlab monografiyalari va yuzlab ilmiy risolalariga tayanilgan xolda Markaziy Osiyo xududida yashab o’tgan ajdodlarimizni bir million yillik tarixi xaqida imkonimi qadar ish olib borgan.
• Milliy arxeolog olimlarimizni XX asrni 2- yarimida olib borgan ilmiy izlanishlarni yakunlari Markaziy Osiyo xududida ajdodlarimizni 1mln yil avval boshlangan xayotlari uzluksiz ravishda davom etib, bir madaniyat ikkinchi madaniyat ichidan o’sib chiqqanliginini isbotlab berdi. Ana shu bosib o’tilgan tarixiy yo’lni 99,75 % sinfiy jamiyat paydo bo’lgunga qadar bo’lgan. Sinfsiz jamiyatni aks ettirib, arxeologik jixatdan quyi paleolit, o’rta paleolit, yuqori paleolit, mezolit, neolit, eneolit, xatto bronza asrini so’nggi bosqichigacha bo’lgan davrni o’z ichiga olgan, Sinfiy jamiyat esa xozirgi kunimizdan o’rta xisobda 2500 avval paydo bo’lib ajdodlarimizni bosib o’tgan yo’lini faqat 0,25% igina aks ettiradi xolos. Insoniyat ta-rixini 400 bo’lakka bo’lib o’rganilsa, shundan 399 bo’lagini yoritish arxeologlar zimmasiga tushadi. Faqat bir bo’lagigina yozma manbalar bilan shg`ullanuvchi zimmasiga tushadi xolos

• Kabirov A. Sa`dullaev S. «O`rta Osiyo Arxeologiya». T. 1990.

Foydalanilgan adabiyot: