O'simliklarning zamburug' kasalliklari

Zamburug'lar - geterotrof oziqlanuvchilar orasida eng keng tarqalgan eukariot organizrnlar bo'lib, turlari soni 100 rningdan ortiq. Evolutsion rivojlanishjarayonida zarnburug'laming yangi turlari hosil bo'lishi davom etmoqda. Zarnburug'laming xlorofili bo' lrnaganligidan ular tayyor organic rnoddalar hisobiga oziqlanadi. Zarnburug'laming o'lcharni bir mkmdan bir necha santirnetrgacha bo'ladi. Ular suvda, havoda, tuproqda hayot kechiradi. Ular ham o'sirnliklar bilan hayvonlarga o'xshash xususiyatga ega bo'lib, azot va uglevodlar alrnashinuvini arnalga oshiradi, mitseliysining tarkibini xitin rnoddasi tashkil qiladi. O'sirnliklarga o'xshashligi ulaming shirnib oziqlanishi va cheksiz o'sishidir. Zarnburug'laming ferment hosil qilish xossasi yaxshi rivojlangan bo'lib, shu tufayli ular turli sharoitda organik rnoddalami parchalay olganligidan tez o'sadi, ko'pgina fiziologik faol rnoddalar ishlab chiqaradi. lurnladan, arninokislotalar, oqsillar, vitarninlar, fermentlar zarnburug'lar faol sintez qiladigan rnoddalar qatoriga kiradi. Bu rnoddalardan biotexnologiya jarayonlarida, oziq-ovqat rnahsulotlarini qayta ishlashda, rneditsinada va qishloq xo'jaJigida keng foydalaniladi. Zamburug'laming salbiy zarari qishloq xo'jaligi o'sirnliklarida kasallik keltirib chiqarishida, oziq-ovqat rnahsulotlarining buzilishida, inson va hayvonlar salornatiigining yornonlashishida namoyon bo'ladi. Zarnburug'lar evolutsiyasi tabiatda yangi rnikrosenozlar hosil bo'lishi va ulaming yangi parazitlik xossalari narnoyon bo'lishida amalga oshirilmoqda.

O'SIMLIKLARNING ZAMBURUG' KASALLIKLARI.

Zarnburug'lami o'rganadigan fan mikologiya deb nornlanadi (mykoszarnburug', logos - fan, ta'lirnot degan rna'noni bildiradi) va botanikaning bir bo'lirni hisoblanadi. U zarnburug'lar rnorfologiyasi, biologiyasi, anatorniyasi, fiziologiyasi, biokirnyosini, ekologiyasi, geografiyasini va ulaming tabiatdagi rolini o'rganadi. Keyingi yillarda meditsina mikologiyasi va veterinariya rnikologiyasi ham rivojlana boshladi. Achitqi zamburug'laridan non yopishda, oqsilga boy bo'lgan sharnpinonlar va veshinkalardan tanqis taornlar tayyorlashda foydalaniladi.

• Zarnburug'lami o'rganadigan fan mikologiya deb nornlanadi (mykoszarnburug', logos - fan, ta'lirnot degan rna'noni bildiradi) va botanikaning bir bo'lirni hisoblanadi. U zarnburug'lar rnorfologiyasi, biologiyasi, anatorniyasi, fiziologiyasi, biokirnyosini, ekologiyasi, geografiyasini va ulaming tabiatdagi rolini o'rganadi. Keyingi yillarda meditsina mikologiyasi va veterinariya rnikologiyasi ham rivojlana boshladi. Achitqi zamburug'laridan non yopishda, oqsilga boy bo'lgan sharnpinonlar va veshinkalardan tanqis taornlar tayyorlashda foydalaniladi.
• Zamburug'larning tuzilishi. Zamburug'lar xlorofilsiz mikroorganizmlardir.
• Vegetativ tanasi tuban zamburug'larda bir hujayralilari tallom (Thallophuta), ko'p hujayralilari gifa (Mucata)dan tuzilgan bo'ladi. Hozirgi zamon tasavvuri bo'yicha, zamburug'lar o'simliklarga o'xshab cheksiz o'sish, hujayrasida qutbiylik bo'lishi, hayvonlarga o'xshab geterotrof oziqlanish, glikogen hosil qilish xossasiga ega va hujayra po'sti xitin moddasidan tashkil topgan.
• Zamburug'lar hujayrasi po'st, sitoplazma, endoplazmatik to'r, mitoxondriy, ribosoma, vakuola va yadrodan tashkil topgan (l-rasm).
• Yadrosining tuzilishiga ko'ra, zamburug'lar eukariot organizmlarga kiradi.
• Hujayra po'sti tashqi va ichki qavatdan tashkil topgan bo'lib, qalinligi 0,2 mkm ni tashkil qiladi. Tashqi qavati hujayrani himoya qiladi. Hujayra tarkibining 80-90% ni polisaxaridlar, oqsillar, polifosfatlar tashkil qiladi.
• Asosi xitin va sellulozadan iborat bo'ladi. Shuningdek, uning tarkibida 20% gacha glukuron kislota, mannoza, galaktoza, glukoza ham bo'ladi.