Основы пакета

3.4.2. Tarmoq operatsion tizimlarining arxitekturasi 
Har qanday tizim tushunarli va ratsional tuzilmaga ega bo‗lishi va aniq 
qo‗yilgan o‗zaro ishlash qoidali tayinlangan funksional qo‗llanishga ega bo‗lgan 
modullarga bo‗linishi mumkin. Har bir alohida modulning vazifasini yaqqol 
tushunish, tizimni rivojlantirishda ishni sezilarli soddalashtiradi. Operatsion 
tizimning funksional murakkabligi uning arxitekturasining murakkablashishiga olib 
keladi. Arxitektura-bu turli dasturiy modullar asosida operatsion tizimlarni tarkibiy 
tashkil etishidir. Odatda, operatsion tizim tarkibiga standart o‗lchamlarda 
bajariladigan va obyekt modullar, har xil turdagi kutubxonalar, dasturlarning 
dastlabki matnli modullari, maxsus o‗lchamli dasturiy modullar (masalan, operatsion 
tizimni xotiraga yuklovchi moduli, kiritish-chiqarish drayverlari), hujjatlashtirish 
fayllari, ma‘lumot tizimining modullari kiradi.
 
Ko‗plab zamonaviy operatsion tizimlar rivojlantirishga, kengaytirishga va 
yangi platformalarga o‗tkazilishga qodir bo‗lgan yaxshi tashkillashtirilgan modulli 

---

 
242
tizimlar hisoblanadi. Operatsion tizimning qandaydir yagona arxitekturasi mavjud 
emas, lekin operatsion tizimni tashkillashtirishga universal yondashuvlar mavjud. 
Yadro va yordamchi modullar. 
Operatsion tizim arxitekturasini 
o‗rganishga umumiy yondashuv uning barcha modullarini ikki guruhga: yadro 
(operatsion tizimning asosiy vazifalarini bajaradigan modullar) va yordamchi 
vazifalarni bajaradigan modullar guruhiga bo‗linadi (3.20-rasm). 
3.20-rasm. OT yadrosi va yordamchi modullar. 
Yadro modullari jarayonlarni, xotirani, kiritish-chiqarish qurilmalarini 
boshqarish kabi asosiy vazifalarni bajaradi. Yadro operatsion modul tizimning 
yuragini tashkil etadi, usiz operatsion tizim ishlamaydi va o‗zining vazifalaridan 
birortasini ham bajara olmaydi. 
Yadro tarkibiga dasturlarni qayta ulash, sahifalarni yuklash/yuksizlash, 
umumiy dasturning uzilishlariga ishlov berish kabi hisoblash jarayonining tashkil 
eilishini ichki tizim masalalarini yechadigan vazifalar kiradi. Bu vazifalar amaliy 
dasturlar (ilovalar) uchun ruxsat etilmaydi. Yadro vazifalarining boshqa guruhi 
amaliy masalalarga amaliy dasturiy muhit yaratish bilan ularni quvvatlashga xizmat 
qiladi. Ilovalar u yoki bu harakatlarni, faylni ochish va o‗qish, grafik axborotni 
displeyga chiqarish, tizim vaqtini olishning bajarilishi uchun so‗rovlar bilan (tizim 
Tizimli 
dasturlar 
Protseduralar 
kutubxonasi 
Utilitalar
Ilova

---