Oвid haydarov
Yüklə 1,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
«mahalla» atamasi tarixda birinchi marta Konstitusiyaga kiritildi. Unga
aholining o„zini o„zi boshqaruvining noyob shakli sifatidagi 130 konstitusiyaviy huquqiy maqom berildi. 1992 yilda O‗zbekiston prezidentining ―Respublika «Mahalla» xayriya jamg‗armasining faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‗g‗risida‖gi 1992 yildagi «Fuqarolarning o‗zini o‗zi boshqarish organlarini qo‗llab- quvvatlash haqida»gi, 1999 yildagi «Aholini aniq yo‗naltirilgan ijtimoiy madad bilan ta‘minlashda fuqarolarning o‗zini o‗zi boshqarish organlari rolini oshirish to‗g‗risida»gi farmonlar, shuningdek, kam ta‘minlangan va ko‗p bolali oilalarni ijtimoiy himoya qilishga qaratilgan qator farmon, qarorlar, qonunlar va me‘yoriy hujjatlar e‘lon qilinganligi buning isbotidir. Birinchi Prezident I.A.Karimov ikkinchi chaqiriq Oliy Majlisning XI sessiyasidagi ma‘ruzasida o‗zini o‗zi boshqarish organlari faoliyati takomillashtirish xususida quyidagi fikrni bildirdi: «Hayotimizni erkinlashtirish yo„nalishlarining yana bir muhim yo„li – markaziy va yuqori davlat boshqaruv idoralari vazifalarini davlat hokimiyatining quyi tizimlariga, fuqarolarning o„zini o„zi boshqarish organlariga bosqichma bosqich o„tkaza borishni ta‟minlashdir». Hozirgi davrda jamiyatning siyosiy sohasini erkinlashtirish maqsadlaridan kelib chiqib mahalla fuqarolar yig‗inlariga boshqaruvning turli yo‗nalishlariga yetakchilik qilish vakolatlari berildi. Mahallalar o‗z hududida yashayotgan fuqarolarning turli ijtimoiy muammolarini hal qilib berishda bevosita ishtirok etadilar: qariyalar, faxriylar, yetimlar, baynalmilal-harbiylar, kam ta‘minlangan va ko‗p bolali olilalar manfaatlarini himoya qiladi; mahalla faollarining mazkur faoliyatda ishtirok etishiga boshchilik qiladi; insonni ma‘naviy yuksalishi va tashabbuslarini namoyon bo‗lishi uchun shart-sharoit yaratadi; fuqarolar moddiy va ma‘naviy jihatdan qo‗llab-quvvatlanadi. Mahalla fuqarolar yig‗ini ijtimoiy ta‘minot organlari va boshqa homiy tashkilotlar bilan birgalikda ijtimoiy yordam, kam ta‘minlangan oilalar va yolg‗iz kishilarga beg‗araz moddiy yordam ajratishning barcha tashkiliy jihatlarini o‗zi mustaqil ravishda bajaradi. Shu bilan birga, mahallalar o‗z hududlarida ekologik muammolarni yechish va aholi moddiy ahvolini yaxshilash, hashar yo‗li bilan ko‗kalamzorlashtirish, tozalash ishlariga jalb qilish, mahalliy aholi o‗rtasida atrof-muhitni asrash yuzasidan tushuntirish va tarbiyaviy ishlar olib borishga ham mas‘uldir. Albatta, bu kabi faoliyatlar fuqarolar faolligini oshirish vositasida amalga oshirilmoqda. Shuningdek ko‗plab qonunlar loyihalari, Konstitusiyaga kiritiladigan qo‗shimcha va o‗zgarishlarni o‗zida ifodalagan umumxalq referendumlariga tayyorgarlik ko‗rish va o‗tkazish avvalo mahalla ahli va faollari tomonidan muhokama qilinmoqda hamda qo‗llab- 131 quvvatlanmoqda. Boshqacha aytganda, mahallalar siyosiy qarorlar qabul qilishda jamoatchilik ishtirokini faollashtirishning muhim vositasi ekanligini hayotning o‗zi isbotlab berdi. Mamlakat siyosiy hayotida fuqarolarning siyosiy qaror qabul qilishdagi ishtirokini ta‘minlab beruvchi asosiy bo‗g‗in, bu – mahalla fuqarolar yig‗inlaridadir. Shuningdek, fuqarolarning ijtimoiy hayotdagi faolligini oshirish qobiliyatiga ega bo‗lgan birdan bir boshqaruv tizimi ham mahalla fuqarolar yig‗inlaridir. Respublika «Mahalla» xayriya jamoat fondi, uning viloyat, shahar, tuman bo‗limlari bilan hamkorlikda har yili «Eng yaxshi mahalla», «Eng ibratli oqsoqol», «Mahalla jonkuyari», «Eng tadbirkor mahalla oqsoqoli» shiori ostida muttasil ko‘rik-tanlovlar o‗tkazib kelinadi. Ko‗rik-tanlovlar g‗oliblari har yili obro‗li komissiyalar tomonidan maxsus nishonlar, qimmatli esdalik sovg‗alari bilan taqdirlanadilar. Mazkur tadbirlar mahallalarni obodonlashtirish, ozoda saqlash, ayniqsa yoshlarni komil inson qilib tarbiyalashda muhim ahamiyat kasb etadi. Mustaqillik davrida mahallalar fuqarolar yig‗inlari oqsoqollari, «Mahalla» jamg‗rmasi va uning mahalliy tashkilotlari rahbarlarining sifat tarkibi yaxshilanib bordi va bormoqda. Huquqiy demokratik davlatda saylov qonunlari va uni o‗tkazish muhim o‗rinni egayllaydi. Bundan fuqarolarning o‗zini – o‗zi boshqarish organlariga saylov o‗tkazish ham istisno emas. 2019 yil may – iyun oylarida mamlakatimizda o‗zini – o‗zi boshqarish organlari – mahalla, ovul, qishloq, shaharcha fuqarolar yig‗inlariga saylov o‗tkazildi. 2003 yilda O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan tasdiqlangan «Obod mahalla yili» dasturini (2003 yil 7 fevral) hayotda amalga oshirish natijasida barcha mahallalarda ulkan ishlar amalga oshirildi. Mahallalardagi kichik va o‗rta biznesni rivojlantirish uchun 41760,5 mln.so‗m hajmdagi kreditlar ajratildi. Mahallarda 12527 ta ish o‗rinlari yaratish uchun mazkur rejaga ko‗maklashuvchi davlat jamg‗armasidan 11571 mln.so‗m, oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish maqsadlarida 2765 ta oilaga 2005,5 mln.so‗m hajmdagi mablag‗lar ajratildi. Yüklə 1,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|