Oвid haydarov
Yüklə 1,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
tuzilmalarida professional faoliyatga kirish fuqaro/yoshlardan ma‟lum ish
tajribasi, bilim va ko„nikma talab qilsa, jamoat birlashmalariga a‟zo bo„lib kirish uchun ish tajriba talab etilmaydi, balki faqat qiziqishning o„zi yetarli bo„ladi. O‗tish davrini boshidan kechirayotgan mamlakatlarda fuqarolar ijtimoiy jarayonlarni boshqarish, mavjud vaziyatni o‗zgartirish, ijtimoiy muammolarni bartaraf etish bo‗yicha o‗z tashabbuslarini ilgari surish zarurligini anglab yetadilar. Bu esa turli ko‗ngillilar jamiyatlarining tuzilishiga sabab bo‗ladi. Insonda boshqalarga yordam berish, ayniqsa muammoli vaziyatga tushgan vatandoshlariga, qo‗shnilariga ko‗maklashish hissi mavjud. Aynan boshqalarga yordam qo‗lini cho‗zgan kishi nafaqat muammoni bartaraf etishga hissa qo‗shadi, balki u o‗zligini ham yanada chuqurroq anglay boradi. Shuning uchun bo‗lsa kerak, ko‗ngillilik butun dunyoda keng tarqalgan hodisalardan biriga aylangan. Bu hodisa ijtimoiy ahamiyatga ega muammolarni hal etishga o‗z hissasini qo‗shishga bel bog‗lagan kishilarni umumbashariy miqyosda birlashtiradigan jarayonga aylangan. Ko‗ngillilik turli shakllarda amalga oshirilishi, jumladan turli kasalliklarga qarshi kurashish uchun xayriya faoliyatidan boshlab qashshoqlik yoki tabiiy ofatlarga qarshi kurashish shaklida bo‗lishi mumkin. Insonni ixtiyoriy faoliyat, ya‘ni ko‗ngilli ishga chorlovchi istakning negizida har bir kishiga xos bo‗lgan shaxsiy va ijtimoiy ehtiyojlar yotadi. Jumladan, boshqalarga naf keltirish, o„zini namoyon qilish va muloqot istagi kishini faollikka yetaklaydi. Kishida ijtimoiy jihatdan e‟tirofga bo„lgan ehtiyoj ham mavjud. Professional va hayotiy tajribani qo„llash istagi ham kishini shunday faoliyatga chorlashi mumkin. O„z imkoniyatlarini ishga solish, o„z g„oyalarini tatbiq etish istagi ham kishini harakatlantiruvchi kuchga aylanishi mumkin. Ijtimoiy jarayonlarga ta‟sir ko„rsatish va ishtirok etish ehtiyoji ham kishini faollikka yetaklaydi. Ko‗ngilli faoliyat inson uchun o‗z shaxsiy ehtiyojlari bilan jamiyat ehtiyojlarini uyg‗unlashgan holda hayotga tatbiq etish uchun o‗ziga xos imkoniyatdir. Bu ehtiyoj kishilarning o‗z axloqiy burchlarini anglash 47 hamda insonning barkamolligidan dalolat beradi. Ko‗ngilli faoliyat yuritar ekan inson axloqiy jihatdan takomillashib boradi, muloqot madaniyatini rivojlantiradi, o‗zaro hamkorlik va birodarlik hissiga, insonparvarlik tuyg‗usiga ega bo‗ladi. Ko‗ngillilik faoliyati faol va ijodiy xarakterga ega bo‗lib, inson o‗z salohiyatini namoyon etish imkoniyatiga ega bo‗ladi. Bu faoliyat tevarak atrofda ro‗y berayotgan voqea-hodisalarga nisbatan faol munosabatning shakllanishiga, siyosiy voqelikka ziyrak nazar bilan qarashga yordam beradi. Aynan fuqaroviy faollikning o‗zi bir necha jihatlar bilan ajralib turadi: - faol fuqaro guruhiga mansub kishilar asosan siyosiy va iqtisodiy tizim to‗g‗risida bilim olishga tayyor bo‗lgan kishilardan iborat; - faol fuqarolarda o‗z haq-huquqlarini faol amalga oshirish uchun bilim va qobiliyat mavjud; - faol fuqarolarda ana shu bilimlarni joriy qilish uchun ko‗nikmalar mavjud bo‗ladi 1 . Fuqarolik faolligi bugungi kunda davlat uchun misli ko‗rilmagan ko‗makchiga aylanmoqda. Turli ijtimoiy loyihalarga birlashgan fuqarolar ro‗y berayotgan, tug‗ilayotgan va mavjud muammolarni muhokama qilish, ularning yechimini topish va hukumatga taklif etish imkoniyatiga ega. Turli nodavlat tuzilmalaridagi yetuk mutaxassislar bozor munosabatlari sharoitida kutilmaganda ro‗y beradigan muammolar, bozorning betartartib jarayonlarida yuzaga keladigan muammolarni bartaraf etishga hukumatga ko‗makchilik qilmoqdalar. Ma‘lumki bozor munosabatlari sharoitida rang-barang ijtimoiy muammolar yuzaga kelaveradi, ammo ularning yechimini hukumat hamisha ham o‗z vaqtida hal etavermaydi. Boshqacha aytganda bunday muammolarni hukumat o‗z vaqtida payqash imkoniyatiga ega emas. Yüklə 1,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|