Nima uchun qizil kitobni o‘ylab chiqdilar? Qizil kitob — noyob va yo‘qolib borayotgan hayvon va o‘simlik turlarining ro‘yxati. Birinchi marta
1963 yilda
Tabiatni muhofaza qilish xalqaro Ittifoqi (IUCN) tomonidan chop etildi.
Xalqaro qizil kitob doimo yangilanadi (
iucnredlist.org
), uning tuzish bilan bir guruh olimlar shug‘ullanadi.
O‘zbekiston o‘zining milliy qizil kitobiga ega va Xalqaro Tabiatni Muxofaza qilish Ittifoqida a’zo.
Nima
uchun kitob
yashil emas?
Axir, bu tabiat
haqida-ku.
Qizil rang-xavfli
belgi hisoblanadi! Bu
jamoatchilik e’tiborini yuqolib
ketayotgan turlarning muammosiga
kam e’tibor berayotganligiga
jalb qilishga urinishdir.
?
Misol: Markaziy Osiyoda Turon yo‘lbarsining yo‘qolishidir 20-asrning boshlarida, 100 yil oldin,
Amudaryo daryosining irmoqlari va
qamishlarida yo‘lbarslar bor edi
Ov va yashash joylarini qisqarishi
tufayli, yo‘lbarslar asrning o‘rtalariga
kelib yuqola boshladir
Asrning oxiriga kelib, Turon yo‘lbarslari
g‘oyib bo‘ldi va tog‘ o‘rmonlari
va kiyiklar xavf ostida qoldi
1920 1950 1990
O‘zbekiston Qizil kitobi Birinchi
nashr
1983 2003 Ikkinchi
nashr
2006 Uchinchi
nashr
2022 elektron versiya
redbook.uz
2009 To‘rtinchi
nashr
2019 Beshinchi
nashr
14 turdagi
mollyuskalar sutemizuvchilar 30 2 turlari va kichik
52 qush turlari
21 turdagi
