O‘zbek xalq pedagogikasida milliy tarbiyaga oid g‘oyalar

“Inson – deb yozadi – u eng boshidan boshlab tabiatan yaxshi yoki yomon bo`lib, xuddi shunday u tug`ma to`quvchi yoki yozuvchi bo`lib tug`ulmaydi” Farobiy, Ibn Sino va Beruniy ijtimoiy - pedagogik qarashlariga katta ta`sir ko`rsatadi. Ibn Sinoning pedagogik dunyoqarashlari uning ko`plab asarlarida o`z aksini topgan. Ma`naviy tarbiya haqida gapirar ekan Ibn Sino insonda xaqgo`ylik, adolatlilik, halollik kabi sifatlarni yuksak baholaydi va “xalqning ma`naviylik xususiyatlari va adolatlilikkka chorlaydigan necha asrlik an`analarini hisobga olish kerak. Chunki adolatlilik – insonning ishlari eng yaxshi bezagidir” deb maslahat beradi.

• “Inson – deb yozadi – u eng boshidan boshlab tabiatan yaxshi yoki yomon bo`lib, xuddi shunday u tug`ma to`quvchi yoki yozuvchi bo`lib tug`ulmaydi” Farobiy, Ibn Sino va Beruniy ijtimoiy - pedagogik qarashlariga katta ta`sir ko`rsatadi. Ibn Sinoning pedagogik dunyoqarashlari uning ko`plab asarlarida o`z aksini topgan. Ma`naviy tarbiya haqida gapirar ekan Ibn Sino insonda xaqgo`ylik, adolatlilik, halollik kabi sifatlarni yuksak baholaydi va “xalqning ma`naviylik xususiyatlari va adolatlilikkka chorlaydigan necha asrlik an`analarini hisobga olish kerak. Chunki adolatlilik – insonning ishlari eng yaxshi bezagidir” deb maslahat beradi.

Beruniy asarlarida tarbiya haqida ko`plab ajoyib fikrlar aytilgan. “O`tgan avlodlar xotiralari” (“xronologiya”) tekshirishlarida olim-ensiklopedist turli xalqlar va davrlar kalendar sistemalarini ta`riflari bilan bir qatorda haqiqat va yolg`on, yaxshi va yomon, kamtarlik va kekkayish, bilimlililik va nodonlik, ya`ni, ma`naviylik muamolarini o`rganadi. O`rta asrning yorqin mutafakkirlaridan biri Rudakiy maqol va rivoyatlar ko`rinishidagi ko`plab poetik asarlari xalq pedagogikasini boyitib xalq og`zaki ijodiyoti durdonalari qatoriga kiradi.

• Beruniy asarlarida tarbiya haqida ko`plab ajoyib fikrlar aytilgan. “O`tgan avlodlar xotiralari” (“xronologiya”) tekshirishlarida olim-ensiklopedist turli xalqlar va davrlar kalendar sistemalarini ta`riflari bilan bir qatorda haqiqat va yolg`on, yaxshi va yomon, kamtarlik va kekkayish, bilimlililik va nodonlik, ya`ni, ma`naviylik muamolarini o`rganadi. O`rta asrning yorqin mutafakkirlaridan biri Rudakiy maqol va rivoyatlar ko`rinishidagi ko`plab poetik asarlari xalq pedagogikasini boyitib xalq og`zaki ijodiyoti durdonalari qatoriga kiradi.