TA’LIM
TO‘G‘RISIDAGI
QONUNI
4
17- mavzu
Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar
AXLOQ VA HUQUQ. HUQUQIY MUNOSABATLAR
http:eduportal.uz
96
Davlat tomonidan belgilanadigan, kafolatlanadigan va muhofaza
qilinadigan barcha uchun majburiy xulq-atvor qoidasi huquq normasi
deyiladi.
Biz huquq bilan huquqbuzarlikni, qonuniylik bilan qonunbuzarlikni
bir-biridan ajratib olishimiz uchun muayyan me’yorlar, usullar, vositalar
va hujjatlar zarurdir.
Bunday imkoniyatni bizga huquq normalari beradi.
Huquq normasi
– bu huquq tizimining eng asosiy, dastlabki elementi.
Hu quqiy normalar jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy tuzilishi bilan
bel gi lanadigan, davlat tomonidan o‘rnatilgan, ba ja rilishi jamiyatning barcha
a’zolari uchun umummajburiy bo‘l gan, ijti moiy munosabatlarni tartibga
soluvchi qoidalardir.
3) ushbu qoidabuzarlikni sodir etgan shaxslarga nisbatan qan day
chora ko‘rilganligini bayon qiling.
5. Siz misol qilib keltirgan huquqiy muammoni yechish uchun yuqo-
rida tasvirlangan huquqiy hujjatlarning qaysi biri kerak bo‘ladi
deb o‘y lay siz?
Huquq normasining asosiy vazifasi – ijtimoiy munosabatlarni tartibga
solish. Huquq alohida normalar, xulq-atvor qoida laridan tashkil topgan.
Huquqiy norma tuzilishiga ko‘ra bir-biri bilan bog‘liq bo‘lgan quyidagi
uch tarkibiy qism (element)dan: gipoteza, dispozitsiya, sanksiyalardan
tash kil topishi mumkin.
Gipoteza
da norma harakatga kelishi uchun zarur bo‘lgan shart-sharo-
it lar bayon etiladi.
Dispozitsiya
da xulq-atvor qoidalarining o‘zi ifodalanib, hu quq subyekt-
la ri ning huquq va majburiyatlari belgilab beriladi.
Sanksiya
da huquq normalari bajarilmagani uchun davlat tomonidan
qo‘l la niladigan majburlov chorasi bayon etiladi.
Jinoyat kodeksining 203- moddasi
ni misol qilib olaylik:
“
Suv yoki suv
havza laridan foydalanish shartlarini buzish og‘ir oqibatlarga sabab bo‘lsa,
eng kam oylik ish haqining ellik barobaridan yuz barobarigacha miqdorda
http:eduportal.uz
|
