O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini

Kompyuterlar tarixi
Dastlabki kompyuterlar faqat hisoblash asboblari sifatida yaratilgan edi. Qadim zamonlardan beri abakus kabi oddiy qo’lda ishlaydigan asboblar odamlarga hisob-kitoblarni amalga oshirishga yordam bergan. Sanoat inqilobining boshida, ba’zi mexanik qurilmalar, masalan, dastgohlar uchun naqshlarni boshqarish kabi uzoq zerikarli ishlarni avtomatlashtirish uchun qurilgan.
ENIAC kompyuteri
Birinchi muhim kompyuter Jon U. Mauchli va J. Presper Ekert tomonidan Pensilvaniya universitetida ishlab chiqarilgan ulkan ENIAC mashinasi edi. ENIAC (elektr raqamli sonini integrator va hisoblash mashinasi) – avvalgi avtomatlashtirilgan kalkulyator. ENIAC kompyuterlar kabi ikkilik o’rniga 10 ta kasrdan iborat bo’lgan so’zlardan foydalangan ekan.
Kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifalari

Kompyuterning asosiy qurilmalari: sistema blogi, monitor va klaviatura hisoblanadi. Bu qurilmalarning birortasi bo’lmasa kompyuterdan foydalanib bo’lmaydi (temir-tersak sifatida tashlab yuborsangiz ham bo’laveradi). Ko’pchilik bu ro’yxatga sichqoncha (мышка) ni kiritishadi, lekin usiz ham kompyuterni ishlatishning imkoni bor.
Tizim blokining ichki qurilmalari (ОЗУ, vinchester, protsessor va hokazo) umumiy holda uning ichiga kirib ketadi. Qolgan barcha qurilmalar esa periferik qurilmalar hisoblanadi.
Periferik qurilma – bu kompyuterga tashqi tomondan ulanib, uning imkoniyatlarini kengaytiradigan qurilmalarga aytiladi. Bu qurilamalarni qo’shimcha qurilmalar deyish mumkin. Bularsiz ham kompyuter o’zining asosiy ishlarini amalga oshirishi mumkin. Bular faqatgina qo’shimcha ishlarni amalga oshirishda xizmat ko’rsatadi.
Periferik qurilmalar juda ko’pligi tufayli, ular guruhlarga ajratilib o’rganiladi. Hozir bu guruhlar qaysilar va ularga qaysi qurilmalar kirishini aytib o’taman. Demak bu guruhlar quyidagilar kiradi:

1. 
   Kiritish qurilmalari. Bu guruhga quyidagilar misol bo’la oladi: skaner, fotoapparat, kodlovchi qurilma, mikrofon va hokazo;
   
2. 
   Chiqarish qurilmalari. Bu guruhga esa printer, naushniik, kalonkalar misol bo’ladi.
   
3. 
   Saqlash qurilmalari. Bulardan ma’lumotlarni saqlash uchun foydalaniladi. Bular quyidagilar: qattiq disklar, fleshkalar, floppi disketalar.
   
4. 
   Tarmoq qurilmalari. Bular esa tarmoq uchun ishlatiladi. Bularga misol qilib, tashqi modem, tarmoq adapterlarini keltirish mumkin.
   

Asosiylari shular, lekin IT sohasi rivojlanib borgani sari bunday qurilmalarning ham turlari ko’payib boryapdi.
Grafika
Kompyuter grafikasi – bu kompyuter yordamida tasvirlani yaratish fani. Kompyuter grafikasi badiiy va tasvir ma’lumotlarini iste’molchiga samarali va mazmunli ravishda namoyish etish uchun javobgardir. Bundan tashqari, u jismoniy dunyodan olingan tasvir ma’lumotlarini qayta ishlash uchun ham ishlatiladi.