Quvvat manbai (Блок питания) Barcha komponentlar o‘z vazifalarini bajarishi uchun ularni elektr energiyasi bilan ta'minlash kerak. Ushbu energiyani yetkazib berish uchun kompyuter quvvat manbai (ingliz tilida power supply unit yoki PSU) ishlatiladi, undan simlar tizim bloki bo‘ylab tortiladi.
Aksariyat qurilmalarda quvvatni ulash uchun maxsus ulagich mavjud, ammo ba'zilari elektr energiyasini tizim platasi orqali oladi (bu holda quvvat manbai va qurilma o‘rtasida vositachi bo‘ladi).
Raqamli kompyuter bir-biriga bog‘langan protsessorlar, xotira modullari va kiritish-chiqarish qurilmalaridan iborat.
1.2-rasm. Kompyuter quvvat manbai
Markaziy protsessor-bu kompyuterning miyasi. Uning vazifasi asosiy xotirada joylashgan dasturlarni bajarishdir. U buyruqlarni xotiradan chaqiradi, ularning turini aniqlaydi va keyin birma-bir bajaradi. Komponentlar shina bilan bog‘langan, bu manzillar, ma'lumotlar va boshqaruv signallari uzatiladigan parallel ulangan simlar to‘plami. Shinalar tashqi (protsessorni xotira va kiritish-chiqarish qurilmalari bilan bog‘laydigan) va ichki bo‘lishi mumkin.
1.3- rasm. Protsessor
Operativ xotira Operativ xotira (ОЗУ, Random Access Memory, RAM), protsessor singari, tizim platasidagi maxsus ulagichlarga o‘rnatiladi. Operativ xotira unga o‘rnatilgan xotira chiplari bo‘lgan kichik bosilgan elektron karta shaklida amalga oshiriladi, bu konstruksiya "xotira moduli"deb nomlanadi.
DDR SDRAM (Double Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory) – tasodifiy kirish va ikki marta uzatish tezligiga ega sinxron dinamik xotira, shuningdek, bugungi kunda ham sotib olinishi mumkin bo‘lgan eng eski RAM turi hisoblanadi (1.4-rasm).
1.4-rasm. DDR
2. DDR2 SDRAM (double-data-rate two synchronous dynamic random Access memory) – tasodifiy kirish va ma'lumotlarni uzatish tezligini ikki baravar oshiradigan sinxron dinamik xotira, ikkinchi avlod (1.5-rasm). Shuningdek, bu ham eskirgan RAM turi hisoblanadi.
1.5-rasm. DDR2
3. DDR3 SDRAM (double-data-rate three synchronous dynamic random Access memory) – tasodifiy kirish va ma'lumotlarni uzatish tezligini ikki baravar oshiradigan sinxron dinamik xotira, uchinchi avlod xotira qurimasi sanaladi (1.6-rasm). Zamonaviy kompyuterlarda keng qo‘llaniladi.
1.6-rasm. DDR3
4. DDR4 SDRAM (double-data-rate four synchronous dynamic random Access memory) – oldingi DDR avlodlarining evolyutsion rivojlanishi bo‘lgan DDRning yangi turi (1.7-rasm).
1.7-rasm. DDR4
Xotiraning barcha turlari bir-biriga mos kelmaydi.
