O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari

Zamonaviy dasturlash texnologiyasi yuqori darajadagi tillarga (YuDT) yo’naltirilgan bo’lib, ularning asosiy maqsadi dasturlash jarayonini yengillashtirishdir. YuDT ga o’tish jiddiy muammo tug’dirdi: YuDT uchun xos bo’lgan murakkab operatorlar oddiy mashina operatsiyalaridan sezilarli darajada farq qiladi.

Zamonaviy dasturlash texnologiyasi yuqori darajadagi tillarga (YuDT) yo’naltirilgan bo’lib, ularning asosiy maqsadi dasturlash jarayonini yengillashtirishdir. YuDT ga o’tish jiddiy muammo tug’dirdi: YuDT uchun xos bo’lgan murakkab operatorlar oddiy mashina operatsiyalaridan sezilarli darajada farq qiladi.

Muammo semantik uzilish deb ataladi va uning natijasi dasturning yetarli darajada samarali bajarilishmasligidir.

Semantik uzilishni bartaraf etish uchun EHM ishlab chiquvchilari uchta yondashuvdan birini va shunga mos ravishda uchta BTA turidan birini tanlaydilar:

• buyruqlarning to'liq to'plamiga ega bo'lgan arxitektura: CISC (Complex Instruction Set Computer);
• qisqartirilgan buyruqlar to’plami bilan arxitektura: RISC (Reduced Instruction Set. Computer);
• juda uzun buyruq so’zlari bilan arxitektura: VLIW (Very Long Instruction Word).

Buyruqlar formati – bu buyruqni ichki tuzilish strukturasini aniqlovchi qoida kelishuvdir.

Buyruqlar formati – bu buyruqni ichki tuzilish strukturasini aniqlovchi qoida kelishuvdir.

Buyruqlar – operandlar soniga qarab 4 sinfga bo’linadi.

1.AMAL KODI (Adressiz buyruqlar).

2.Amal kodi (bir adressli buyruq).

3.Ikki adressli buyruqlar.

4.Uch adressli buyruqlar.

Buyruq formatlari

CISC arxitekturasi uchun quyidagilar urinli:

CISC arxitekturasi uchun quyidagilar urinli:

• protsessorda nisbatan kam miqdordagi umum ishlov registrlarning mavjudligi;
• ko'p sonli mashina buyruqlari, ularning ba’zilari YuDT murakkab operatorlarini apparatli amalga oshiradi;
• operandlarni adreslashning turli-tuman usullari;
• turli razriyadli buyruq formatlari to’plami;
• qayta ishlash xotiraga kirish bilan birlashtirilgan buyruqlar mavjudligi.