O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti Akademik nutq

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti

Akademik nutq

Guruh: 028-21

Topshirdi: G’ayratov Husniddin

Toshkent - 2023

1-TOPSHIRIQ
Akademik yozuv va axborot. Axborotning turlari va xususiyatlari.

Reja:

1. So’zlashuv uslubi
2.Badiiy uslub
3.Akademik yozuv xususiyatlari
4.Axborot haqida tushuncha
So’zlashuv uslubi
Kеng qo’llanadigan uslublardan biri so’zlashuv uslubidir. Bu uslubda ko’pincha adabiy til mе'yorlariga rioya qilinadi. So’zlashuv uslubidagi nutq ko’pincha dialogik shaklda bo’ladi. Ikki yoki undan ortiq shaxsning luqmasi dan tuzilgan nutq dialogik nutq dеyiladi.
So’zlashuv uslubida ko’pincha turli uslubiy bo’yoqli so’zlar, grammatik vositalar, tovushlarning tushib qolishi, orttirilishi mumkin: Obbo, hamma ishni do’ndiribsiz-da. Mazza qildik. Kеtaqo-o-ol!
So’zlashuv uslubida gapdagi so’zlar tartibi ancha erkin bo’ladi. Ko’proq sodda gaplar, to’liqsiz gaplar, undalmali gaplardan foydalaniladi.
Ilmiy uslub
Fan-tеxnikaning turli tarmoqlariga doir ilmiy asarlar, darsliklar ilmiy uslubda yoziladi. Ilmiy uslub aniq ma'lumotlar asosida chiqarilgan ilmiy xulosalar (qoidalar, ta'riflar)ga boy bo’lishi bilan boshqa uslublardan farq qiladi: Yomg’ir - suyuq tomchi holidagi atmosfеra yog’ini. Tomchining diamеtri 0,5-0,6 mm bo’ladi.
Ilmiy uslubda har bir fanning o’ziga xos ilmiy atamalaridan foydalaniladi, bu uslubda so’zlar o’z ma'nosida qo’llanadi, qoida yoki ta'rifning mazmunini ochishga xizmat qiladigan ajratilgan bo’laklar, kirish so’zlar, kirish birikmalar, shuningdеk, qo’shma gaplardan ko’proq foydalaniladi.
Akademik Yozuvning xususiyatlari Ko'pgina ilmiy fanlar o'zlarining noyob uslubiy konvensiyalarini qo'llashadi. Biroq, barcha akademik yozuvlar ma'lum xususiyatlarga ega.
Akademik Yozuvning xususiyatlari; Ko'pgina ilmiy fanlar o'zlarining noyob uslubiy konvensiyalarini qo'llashadi. Biroq, barcha akademik yozuvlar ma'lum xususiyatlarga ega.
Ochiq va cheklangan e'tibor. Akademik hujjatning asosiy mavzusi - argument yoki tadqiqot savolnomasi tezroq bayonot bilan belgilanadi. Qog'ozning har bir xatboshi va jumlasi shu asosiy yo'nalishga qayta bog'lanadi. Qog'ozda fon yoki kontekstli ma'lumot bo'lishi mumkin, ammo barcha tarkib tezisni qo'llab-quvvatlash maqsadiga xizmat qiladi.
Mantiqiy tuzilma. Barcha akademik yozuv mantiqiy, sodda tuzilishga asoslanadi. Oddiy shaklda ilmiy maqola tanqidiy, tanqidiy maqola va xulosani o'z ichiga oladi. Kirish introduktsiya ma'lumotlari bilan ta'minlaydi, inshoning ko'lami va yo'nalishini belgilaydi va tezisni bildiradi. Tananing paragraflari tezkor bayonnomani qo'llab-quvvatlaydi, har bir organning paragrafi bitta qo'llab-quvvatlash nuqtasini ishlab chiqadi. Xulosa tezisiga qaytib, asosiy fikrlarni umumlashtiradi va qog'ozning natijalarini keltirib chiqaradi. Har bir jumla va paragraf mantiqiy ravishda ochiq-oydin dalillar taqdim etish uchun keyingi bilan bog'lanadi.
Axborot haqida tushuncha. Axoborot deb inson sezgi organlari orqali qabul qiladigan barcha ma’lumotlarga aytiladi. Axborot lotincha information so‘zidan olingan bo‘lib, tushuntirish, biror narsani bayon qilish yoki biror narsa yoki hodisa haqidagi ma’lumot ma’nosini anglatadi.Inson sezish a’zolari, texnikada turli asboblar va hokazolar yordamida qayd etiladigan tashqi dunyo dalillari ma’lumotlar deb ataladi. Axborot deganda atrof¬muhitdan (tabiatdan yoki jamiyatdan), sezgi a’zolarimiz (ko‘z, quloq, burun, og‘iz, teri) orqali qabul qilib, anglab oladigan har qanday ma’lumotni tushunamiz.
Axborot haqida tushuncha. Axoborot deb inson sezgi organlari orqali qabul qiladigan barcha ma’lumotlarga aytiladi. Axborot lotincha information so‘zidan olingan bo‘lib, tushuntirish, biror narsani bayon qilish yoki biror narsa yoki hodisa haqidagi ma’lumot ma’nosini anglatadi.Inson sezish a’zolari, texnikada turli asboblar va hokazolar yordamida qayd etiladigan tashqi dunyo dalillari ma’lumotlar deb ataladi. Axborot deganda atrof¬muhitdan (tabiatdan yoki jamiyatdan), sezgi a’zolarimiz (ko‘z, quloq, burun, og‘iz, teri) orqali qabul qilib, anglab oladigan har qanday ma’lumotni tushunamiz.
Axborotning sifat ko’rsatkichlari:
1) axborotning rеprеzеntativligi ;
2) axborotning mazmundorligi;
3) axborotning yеtarliligi;
4) axborotning aktualligi ;
5) axborotning o‘z vaqtidaligi;
6) axborotning aniqligi;
7) axborotning ishonarliligi;
8) axborotning barqarorligi.