O’zbekiston respublikasi axborot texnoloogiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnoloogiyalari universiteti operatsion tizimlar fani bo’yicha mustaqil ishi

Jarayon konteksti va process Control Block (jarayon diskriptori)

OT, jarayon ustidagi amallarni bajara olishi uchun, xar bir jarayon OTda ma’lum ma’lumotlar strukturasi sifatida tasvirlanishi lozim bu struktura(tuzilma) shu jarayonga xos ma’lumotlarni o`z ichiga oladi. Bu ma’lumotlar quyidagilar:

• 
  Jarayon xolati
  
• 
  Jarayon dasturli(schyotchigi) hisoblagichi, yoki boshqacha qilib aytganda, jarayon uchun keyingi bajariladigan komanda adresi.
  
• 
  Protsessor registri tarkibi.
  
• 
  Xotirani boshqarish va protsessordan foydalanishni rejalashtrish uchun zarur ma’lumotlar (jarayon prioriteti, adres makoni, o`lchami va joylashgan o`rni va xokazolar.)
  
• 
  Xisob (qayd) ma’lumotlari jarayon identifikatsiya nomeri, qaysi foydalanuvchi uning ishini initsializatsiya qildi, jarayonning protsessordan foydalanish umumiy vaqti va xokazolar
  
• 
  Kiritish –chiqarish qurilmalari bilan bog`liq ma’lumotlar(masalan, jarayonga qanday qurilmalar bog`langan, ochiq fayllar jadvali va xokazolar).
  

Albatta bu ma’lumotlar tizimini va tarkibi xar bir OTga bog`liqdir. Ko`pgina OTlarda jarayonni xarakterlovchi ma’lumot bitta emas, balki bir nechta ma’lumotlar strukturaida saqlanadi. Bu strukturalar xar xil nomlanishi, yuqorida keltirilgan ma’lumotlarni bir qismini yoki qo`shimcha ma’lumotlarni xam o`z ichiga olishi mumkin. Uni jarayon diskriptori, PCB (Process Control Block) yoki jarayonni boshqarish bloki deb nomlash mumkin.