O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan

2-MODUL.KOORDINATALARTIZIMIVAXARITALAR

2.	Koordinatalar tizimi, xaritalar va ularning turlari haqida ma'lumot	2
2.1	Xaritalar turlari	2
2.2	Koordinatalar tizimi haqida ma`lumot	2
2.3	UTM, Pulkovo, WGS 84	2
2.4	Tarixiy xaritalar	2
3-MODUL. ARC GIS
3.1	Arc gis va uning tarkibiy qismlari	2
3.2	Arc Scene va Arc Globe	2
3.3	Arc Catalog dasturida sheyp fayllar yaratish	2
3.4	Arc GIS dasturida tahrirlash	2
4.	Arc gis dasturida qatlamlar ustida ishlash	2
4.1	Ma'lumotlar freymi va ular haqida ma'lumot	2
4.2	Ma'lumotlarni qatlamlar sifatida saqlash	2
4.3	Xaritada nuqtali, chiziqli va maydonli ob'ektlarni yaratish	2
4.4	Selection asbobi va yodgorliklarning xususiyatlariga	2

	ko'ra aniqlash
3-semestr jami:		30
BAHORHI SEMESTR
5	Arc gis dasturida yodgorliklar haqida ma'lumotlar jadvalini yaratish	2
5.1	Arc GIS dasturida ma'lumotlar jadvalini yaratish	2
5.2	Arc GIS va Excel	2
5.3	Arxeologik yodgorliklarning xaritada joylashish nuqtasi asosida jadval yaratish va uni Arc GIS hamda Google Earth formatlarida saqlash	2
5.4	Arc GIS ma'lumotlar jadvali ko'rinishi ustida ishlash	2
6	Arc gis dasturida arxeologik yodgorliklar xaritalarini yaratish va uni chop etish	2
6.4	Xaritani Layout View ko'rinishiga o'tkazish	2
6.2	Xaritaga o'lchamlarni, kompos, koordinatalar, yozuvli elementlarni o'rnatish	2
6.3	Xaritani chop etish funksiyasini sozlash	2
6.4	Yaratilgan yodgorlik xaritasi asosida hisobotlar tayyorlash va uni chop etish	2
7	Arc gis va google earth dasturlari integratsiyasi	2
7.1	Yodgorliklarning xaritadagi uzunligi va kengligi kesishmasi asosida uning Google Earth dasturida joylashish nuqtasini aniqlash	2
7.2	Google Earth dasturida yodgorliklar xaritasini Arc GIS dasturi uchun rastr ma'lumot sifatida saqlash	2
7.3	Rastr ma'lumotni Vektor ma'lumotga aylantirish	2
7.4	Google Earth dasturida olingan yodgorliklar xaritasini koordinatalar tizimi bilan bog'lash	2
3-semestr jami:		30
3-4-semestr jami:		60

III. Seminar mashg`ulotlari bo`yicha ko`rsatma va tavsiyalar

Seminar mashg`ulotlari uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:

1. 
   Arxeologiyada GIS faniga kirish.
   
2. 
   Arxeologiyada GIS fanining maqsad va vazifalari.
   
3. 
   Gis yoki Gat atamasiga ta`rif.
   
4. 
   Gis tadqiqotlarda qo`llanilishi tarixi.
   
5. 
   GIS tizimi yordamida arxeologik yodgorliklar xaritasini yaratish usullari.
   

6. 
   GIS tizimida arxeologik ma`lumotlar bankini yaratish.
   
7. 
   Arxeologiyada GIS fanining tadqiqot ob`ekti.
   
8. 
   Arxeologiyada zamonaviy axborot tizimlari.
   
9. 
   Arxeologik tadqiqotlarda Gis tizimini qo`llashdan asosiy maqsad.
   
10. 
    Vatanimiz va Xorijiy mamlakatlar hududida o`tkazilgan arxeologik tadqiqotlarda Gis tizimining qo`llanilishi.
    
11. 
    Xarita atamasiga ta`rif.
    
12. 
    Xaritalar yaratilishi tarixi
    
13. 
    Xaritalar turlari.
    
14. 
    Arxeologiyada topografik xaritalardan foydalanish.
    
15. 
    Raqamli va elektron xaritalar.
    

Seminar mashg`ulotlari multimedia qurilmalari bilan jihozlangan auditoriyada bir akademik guruhga bir professor- o`qituvchi tomonidan o`tkazilishi zarur. Mashg`ulotlar faol va interfaktiv usullar yordamida o`tilishi, mos ravishda munosib pedagogik va axborot texnologiyalar qo`llanilishi maqsadga muvofiq. Ta`lim yo`nalishi o`quv jarayoni jadvalining nazariy haftalariga muvofiq seminar mashgulotlari va O`RTMT va TMI topshiriqlari uyg`unlikda olib boriladi.

Seminar mashg`ulotlarining soatlar bo`yicha taqsimoti:

t/r	Seminar mavzulari	soat
KUZGI SEMESTR
1-MODUL. ARXEOLOGIYADA GEOGRAFIK AXBOROT TIZIMI
1.	Arxeologiyada geografik axborot tizimi fanining predmeti, tadqiqot doirasi, maqsadi va vazifasi	2
2-MODUL. KOORDINATALAR TIZIMI VA XARITALAR
2.	Koordinatalar tizimi, xaritalar va ularning turlari haqida ma'lumot	2
2.1	Xaritalar turlari	2
2.2	Koordinatalar tizimi haqida ma`lumot	2
2.3	UTM, Pulkovo, WGS 84	2
2.4	Tarixiy xaritalar	2
3-MODUL. ARC GIS
3.1	Arc gis va uning tarkibiy qismlari	2
3.2	Arc Scene va Arc Globe	2
3.3	Arc Catalog dasturida sheyp fayllar yaratish	2
3.4	Arc GIS dasturida tahrirlash	2
4.	Arc gis dasturida qatlamlar ustida ishlash	2
4.1	Ma'lumotlar freymi va ular haqida ma'lumot	2

4.2	Ma'lumotlarni qatlamlar sifatida saqlash	2
4.3	Xaritada nuqtali, chiziqli va maydonli ob'ektlarni yaratish	2
4.4	Selection asbobi va yodgorliklarning xususiyatlariga ko'ra aniqlash	2
3-semestr jami:		30
BAHORHI SEMESTR
5	Arc gis dasturida yodgorliklar haqida ma'lumotlar jadvalini yaratish	2
5.1	Arc GIS dasturida ma'lumotlar jadvalini yaratish	2
5.2	Arc GIS va Excel	2
5.3	Arxeologik yodgorliklarning xaritada joylashish nuqtasi asosida jadval yaratish va uni Arc GIS hamda Google Earth formatlarida saqlash	2
5.4	Arc GIS ma'lumotlar jadvali ko'rinishi ustida ishlash	2
6	Arc gis dasturida arxeologik yodgorliklar xaritalarini yaratish va uni chop etish	2
6.4	Xaritani Layout View ko'rinishiga o'tkazish	2
6.2	Xaritaga o'lchamlarni, kompos, koordinatalar, yozuvli elementlarni o'rnatish	2
6.3	Xaritani chop etish funksiyasini sozlash	2
6.4	Yaratilgan yodgorlik xaritasi asosida hisobotlar tayyorlash va uni chop etish	2
7	Arc gis va google earth dasturlari integratsiyasi	2
7.1	Yodgorliklarning xaritadagi uzunligi va kengligi kesishmasi asosida uning Google Earth dasturida joylashish nuqtasini aniqlash	2
7.2	Google Earth dasturida yodgorliklar xaritasini Arc GIS dasturi uchun rastr ma'lumot sifatida saqlash	2
7.3	Rastr ma'lumotni Vektor ma'lumotga aylantirish	2
7.4	Google Earth dasturida olingan yodgorliklar xaritasini koordinatalar tizimi bilan bog'lash	2
3-semestr jami:		30
3-4-semestr jami:		60

SEMINAR MAVZUSI REJA SAVOLLARI KUZGI SEMESTR

1. mavzu. Arxeologiyada geografik axborot tizimi fanining predmeti, tadqiqot doirasi, maqsadi va vazifasi

Reja:

1. 
   Arxeologiyada GIS fan sifatida.
   
2. 
   Arxeologiyada GIS fanining pretmeti va vazifalari.
   
3. 
   O`RTMT: GIS tarixi va uning arxeologiya sohasida qo`llanilishi.
   

Asosiy adabiyotlar

1. 
   Ципилева Т.А. «Геоинформационные системы: Учебное пособие.»
   

− Томск: Томский межвузовский центр дистанционного образования, 2004.

2. 
   Самардак А.С. Геоинформационные системы. – Владивосток, 2005.
   
3. 
   Солнцев Л.А. «Современные геоинформационные системы» Нижний Новгород. 2012.
   

Qo`shimcha adabiyotlar

1. 
   Mirziyoyev Sh.M. Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi bosqichga ko'taramiz. T.1. –Toshkent.: O'zbekiston. 2017
   
2. 
   С.В. Лебедев, Е.М. Нестеров. Цифровая модель геоэкологической карты в ГИС ArcGIS.
   
3. 
   И.Ю. Чернова, И.И. Нугманов. Построение геолого- геофизических разрезов произвольной формы в среде ARC GIS. Методическое пособие. Казань. 2013 г.
   

2.