Oʻzbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

LMS tizimlarining asosiy funksiyalari

LMS (leorning management system) – ta’limni boshqaruv tizimlari

Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari ta’lim jarayonida (xususan, masofaviy ta’lim jarayonini) qo‘llash asosan ikki xil ko‘rinishda amalga oshiriladi. Birinchi sharti bu texnik jihozlar bo‘lsa, ikkinchi sharti esa maxsus dasturiy ta’minotlar bilan ta’minlanganligidir.

Texnik jihozlar bilan ta’minlanganlik: kompyuterlar, tarmoq qurilmalari, yuqori tezlikdagi internet tarmoqlari, videokonferensiya jihozlari va hokazo.
Dasturiy ta’minotga: mavjud qurilmalarni ishlatadigan dasturiy ta’minotlardan tortib shu soha uchun mo‘ljallangan dasturlar to‘plami kiradi.
Ta’lim- axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosidagi ta’limning turli ko‘rinishlarini anglatuvchi keng tushunchadir. Elektron ta’limni tashkillashtirishning ko‘pgina manbalari orasidan quyidagilarni ko‘rsatish mumkin: Mualliflik dasturiy mahsulotlari (Authoring tools); Virtual ta’lim jarayonini boshqaruvchi tizimlar LMS (Learning Management Systems); Ichki kontentni boshqaruvchi tizimlari CMS (Content Management Systems).
LMS tizimlarining asosiy funksiyalari LMS/LCMS tizimlari elektron ta’limni (masofaviy ta’lim jarayonini) tashkil etishning asosiy funksiyalarini o‘z ichiga oladi. Bunday funksiyalarga o‘quvchilarning (o‘qituvchilarning, kurs yaratuvchi pedagoglarni va boshqalarni) ro‘yxatga olishi, foydalanuvchilarni o‘quv kurslardan chetlashtirish, o‘quvchilarning mustaqil ta’lim olish muhitini yaratish, o‘quvchi va o‘qituvchilarning o‘zaro individual va guruh bo‘lib, hamkorlikda ishlashini tashkil etish, guruhlar yaratish va ularni boshqarish, oraliq, joriy va yakuniy nazoratlarni tashkillashtirish va elektron nazorat turlarini yaratish (elektron nazorat turlariga yopiq turdagi test, ochiq turdagi nazorat, moslikni topishga oid, ketma-ketlikni to‘g‘ri joylashtirish, bo‘sh qoldirilgan joyni to‘ldirish va boshqa turlari kiradi), har xil turdagi ijtimoiy so‘rovlar tashkillashtirish, o‘quvchilarning bilim darajasini monitoring qilish, sertifikatlar (diplomlar) berish imkoniyati, elektron axborot resurslarini (elektron kutubxonalar) tashkillashtirish, elektron o‘quv resurslarini eksport/import qilish imkoniyatlari, tizim foydalanuvchilarining (o‘quvchilar, o‘qituvchilar (tyutorlar), kurs yaratuvchi pedagoglarning) tizimga qachon, qancha vaqt davomida o‘quv kontentlar bilan tanishganligi, qaysi IP-manzil orqali kirganligini, brauzer va qaysi operatsion tizim orqali kirganligi, tizimda mavjud foydalanuvchilarning faolligini maxsus grafiklar orqali monitoring qilish imkoniyati, o‘qituvchi tomonidan elektron o‘quv-resurslarni yaratishi, Authoring toolslarda SCORM, TinCan yoki boshqa standartlar asosida yaratilgan elektron o‘quv resurslarini yuklashi, o‘quvchilarning boshqa o‘quvchilar/o‘qituvchilar bilan muloqotini tashkillashtirish, o‘quv jarayonida bo‘ladigan yangiliklarni barcha foydalanuvchilarga ommaviy xabar yuborib turuvchi modullarning mavjudligi, iqtisodiy va marketingga oid operatsiyalarni boshqarish va boshqa imkoniyatlarni sanab o‘tish mumkin.
LMS (Learning Management System, ingliz tilini oʻrganishni boshqarish tizimidan) - dunyoning istalgan nuqtasidan istalgan qurilmadan foydalanish mumkin boʻlgan oʻquv materiallari – video darslar, maʼruzalar, taqdimotlar, kitoblar va kurslar ombori.
Qisqartma uchta so'zdan iborat:
O'rganish - o'rgatish. LMS yordamida siz elektron oʻquv kurslari va oʻquv materiallarining yagona maʼlumotlar bazasini yaratasiz. Bunday ma'lumotlar bazasi sizning mavzuingiz bo'yicha haqiqiy bilimlar omboridir.
Menejment - boshqaruv. Ma'muriyat treningni boshqaradi. U foydalanuvchilarga kurslar va testlarni tayinlaydi, uy vazifalarini tekshiradi.
Tizim - elektron tizim. LMS siz uchun testlarni tekshiradi va har bir foydalanuvchi qancha vaqt o'qiganini qayd qiladi. Tizim xodimlarni tayyorlash darajasini baholashni osonlashtirish uchun ma'lumotlarni yig'ma hisobot shaklida yaratadi.
Bilimlarni boshqarish tizimlari ko'pincha butun dunyo bo'ylab minglab xodimlarni o'qitish uchun tijorat kompaniyalari tomonidan qo'llaniladi.
Bu bir qator afzalliklarni beradi:
Ta'lim xarajatlarini kamaytiradi: parvozlar uchun to'lov, murabbiylar uchun mehmonxonalar va hokazo.
Markaziy apparatda ham, filiallarda ham bir xil darajadagi xabardorlikni saqlashga yordam beradi.
Yangi mahsulot liniyasi joriy etilganda yoki yangi bo'linma ochilganda o'rganish tezligini oshiradi. Axir, xodimlar istalgan vaqtda onlayn kurslarga kirishlari mumkin va dunyoning istalgan nuqtasidan bir kishi tizimni boshqarishi mumkin.