Oʻzbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

iSpring dasturida masofaviy kurslar yaratish

Interaktivnosti qismida 4 turdagi interaktiv elementlarni yaratish mumkin: kitob (Kniga), glossariy yoki katalog (Katalog), savol-javob (Vopros-otvet), vaqt shkalasi (Vremennaya shkala). Interaktiv elementlar yordamida ixtiyoriy matnli yoki grafik axborotlarni osonlik bilan tizimlashtirish mumkin.
Interaktiv kitob yaratish uchun Interaktivnosti bо‘limida Kniga tanlanadi. 

Dastur avtomatik tarzda 3D-kitob maketini yaratadi. 

Spring dasturi interfeysi Microsoft Office dasturlarining interfeysiga о‘xshash bо‘lib, ekranning yuqori qismida lenta maydoni mavjud. Bu maydon tо‘rtta vkladkadan iborat: kniga, dizayn, vid va spravka.
Har bir vkladka tarkibida shu vkladkaga mos buyruqlar mavjud. 
Kniga vkladkasi 5 blokdan iborat. 

Stranitsa blokida kitob sahifalarini yaratish hamda yaratilgan sahifalar nushasini kо‘paytirish (dublirovat) yoki mavjudlarini о‘chirish. Shrift bloki turli shriftlardan foydalanish imkoniyatini beradi hamda matnni tahrirlash uskunalaridan tarkib topgan. Risovaniye bloki yordamida mos buyruqlar yordamida kitobning birinchi sahifasiga tasvir va personaj qо‘yish mumkin.

Dizayn menyusi yordamida kitobning dizayni va shaklini о‘zgartirish mumkin


Kitob sahifasi uchun rang tanlash imkoniyati ham mavjud.

Vid menyusida kitob tahrirlash jarayonida kitobning holatini sozlash mumkin. 

Shundan sо‘ng 3D-kitobni internetga joylash va foydalanuvchilarga taqdim etish mumkin.

Glavnaya menyusidagi Publikatsiya buyrug‘ini ishga tushiramiz va interaktiv kitob nomi, ushbu kitobni saqlash kerak bо‘lgan manzilni kо‘rsatamiz. Sjatiye vkladkasida faylni siqish metodini tanlaymiz.

Kitobni nashr etgandan sо‘ng, kitobni brauzer oynasi yoki Adobe Flash Player yordamida kо‘rish mumkin.

Glossariy elektron axborot ta’lim resurslarining eng asosiy qismi hisoblanadi. Glossariy yoki katalog yaratish uchun Katalog tanlanadi. Zagolovok interaktivnosti bо‘limiga Glossariy nomi kiritiladi. Noviy element yordamida har bir termin uchun oyna ochiladi. Element qismida termin nomi va pastki maydonda uning izohi kiritiladi. Barcha termin va uning izohlarini kiritib bо‘lgandan sо‘ng Publikatsiya elementi yordamida glossariyni interaktiv kо‘rinishga о‘tkazish mumkin.
Hot Potatoes dasturi tarmoqda sinov mashqlarini tashkil qilish imkonini beradi. Unda yaratilgan mashqlarni ixtiyoriy brauzer (Internet Explorer, Mozilla, Opera, Chrome, Finiks, Safari, Google,…)bilan ta’minlangan kompyuterda qo‘llash mumkin. Mashqlar HTML va JavaScript da yaratiladi lekin siz bu tillar haqida hech qanday tushunchaga ega bo‘lmasdan ham dasturni qo‘llashinigiz mumkin. Aytmoqchimanki, bu dasturda dasturlash tillaridan xabari bo‘lmagan foydalanuvchi ham bemalol unda har xil turdagi interaktiv mashqlarni yarata olishi mumkin. Siz bajarishingiz kerak bo‘lgan harakat sinov mashqidagi ma’lumot(savol, javob)larni kiritish va so‘nggi amal Создать Веб-страницы tugmasini bosishdan iborat bo‘ladi. Hattoki, dastur interfeysini o‘zbek tilida tashkil qilishingiz mumkin(Выбор-Интерфейс-Перевод интерфейса). Shuni ta’kidlash kerakki, dastur HTML va JavaScript tillarida ishlashni biladigan mutaxassislar uchun unda ixtiyoriy o‘zgartirishlar kiritish imkonini beradi.
Hot Potatoesda beshta sinov mashqlarini yaratuvchi dasturlar mavjud bo‘lib ular quyidagilar:
JQuiz dasturida to‘rt xil turdagi sinov mashqlarini tashkil qilishi mumkin: alternativ, qisqa javobni yozish, gibrid (qisqa javobning savoli bir necha urinishlardan so‘ng alternativ savol ko‘rinishiga keladi), multi tanlovli(bunda ta’lim oluvchi berilgan variantlardan bir nechtasini to‘g‘ri deb tanlab olishi mumkin).
Alternativ sinov mashqida ta’lim oluvchi javob variantlaridan birini tanlaganida quyidagi holat yuz beradi. Agar javob to‘g‘ri bo‘lsa, (smayl) aks holda X belgisi chiqadi. Shu bilan birga ta’lim oluvchi berilgan javob nima uchun to‘g‘ri yoki noto‘g‘riligi haqida izohni ko‘rishi mumkin. Agar javob noto‘g‘ri berilgan bo‘lsa, ta’lim oluvchi to‘g‘ri javobni topgunicha tanlashda davom etadi. Baholash albatta mos ravishda urinish sonlariga nisbatan belgilanadi. Ta’lim oluvchi to‘g‘ri javob berishi bilan bahosi belgilanadi(1-rasm). Lekin dastur ta’lim oluvchi to‘plagan bahosini yo‘qotmagan holda, qolgan alternativ javoblarning izohlari bilan ham tanishib chiqish imkonini beradi. Buning uchun alternativ javoblar tugmasini bosish kerak bo‘ladi. Bu imkoniyat ta’lim oluvchida alternativ fikrlashni rivojlantirib, Yechim variantlarini taqqoslash va baholash ko‘nikmasini shakllantiradi.
JQuiz ning qisqa javobni yozish sinov mashqi ko‘rinishida esa, ta’lim oluvchi javobni yozishi kerak bo‘ladi (2-rasm). Bunda ta’lim oluvchi Hint tugmasidan foydalanishi mumkin. Bu tugma so‘zni tashkil etuvchi harflarini bittadan ko‘rsatib, yordam berish vazifasini o‘taydi. Bunda baholash mos ravishda murojaatlar soniga bog‘liq bo‘ladi. Sinov mashqining bu shakli so‘zlarni yodda tutishga undash bilan birgalikda, uni orfografik xatosiz yozishni o‘rgatadi.
Gibrid sinov mashqida alternativ savol bilan qisqa javobni yozish mashqi kombinatsiyalashadi. Ya’ni ta’lim oluvchi bir necha Hint yordamchi tugma urinishlardan so‘ng ham javobni yozishda qiynalsa(3-rasm), Check tugmasini bosishi bilan savol alternativ ko‘rinishda namoyon bo‘ladi(4-rasm). Albatta bunda ham baholash mos ravishda murojaatlar soniga bog‘liq bo‘ladi.
Multi tanlovli sinov mashqi tashkil qilinganda javob variantlaridan bir nechtasi to‘g‘ri bo‘lishi mumkinligi nazarda tutilishi lozim. Ta’lim oluvchi to‘g‘ri javoblarni barchasini tanlamaguncha baho e’lon qilinmaydi. Bu sinov mashqi an’anaviy alternativ test sinovidn farq qilib, ta’lim oluvchi fikrlash doirasini kengaytiradi. 
JCloze dasturida sinov mashqi quyidagicha tashkil qilinadi. Gapning orasiga shunday kiritish maydonchalar tashkil qilinadiki, bu maydonchadagi so‘zlar gapning kaliti hisoblanadi. Ya’ni kalit so‘z gapni to‘ldiradi. Bunday maydonchalarni xohlagancha tashkil qilish mumkin. Har bir kalit so‘zga yordamchi izohlar tashkil qilish mumkin. Shu o‘rinda ta’lim oluvchi yana Hint yordamchi tugmaga murojaat qilib to‘g‘ri javobning harfma-harf tashkil qilishi ham mumkin(6-rasm). Undan tashqari dastur bir necha kalit so‘zlar ro‘yxatini tashkil qilishi va ta’lim oluvchi to‘g‘ri so‘zni tanlash orqali ham javob berish shaklini tashkil qilish mumkin. Buning uchun fayl konfiguratsiyasini o‘zgartirish kerak.
JCross dasturida krossvordlar yaratish mumkin. Setkani xohlagan o‘lchamda tashkil qilish mumkin. YUqoridagi dasturlarda aytib o‘tilganidek, yordamchi Hint yordamchi tugma imkoniyati bunda ham mavjud (7-rasm). Sinov mashqini krossvord ko‘rinishida tashkil qilish, sinovni qiziqarli mashg‘ulotga aylantiradi. Bunda ta’lim oluvchi savollarga javob berish jarayonida, so‘zlarni orfografik yozilishini ham o‘rganadi.
MyTest X - bu kompyuter sinovlarini yaratish va o'tkazish, natijalarni to'plash va tahlil qilish va testda ko'rsatilgan shkala bo'yicha reytinglarni tuzish uchun dasturlar tizimi (talabalar uchun test dasturi, test muharriri va natijalar jurnali).
MyTest X to'qqizta ish turi bilan ishlaydi:
yagona tanlov
bir nechta tanlov
tartibni o'rnatish,
muvofiqlikni aniqlash,
bayonotlarning haqiqati yoki yolg'onligini ko'rsatuvchi belgi
raqamlarni qo'lda kiritish,
qo'lda matn kiritish, rasmdagi joyni tanlash,
harflarni qayta tartiblash.
Dastur uchta moduldan iborat:
Sinov moduli (MyTestStudent),
Sinov muharriri (MyTestEditor)
Sinov jurnali (MyTestServer).
Bundan tashqari, exe formatida mustaqil testlarni yaratish uchun qo'shimcha MyTestBuilder moduli mavjud.
Sinov moduli (MyTestStudent) - "sinov o'yinchisi". Bu sizga tarmoqdagi sinov faylini ochish yoki olish va sinovdan o'tish imkonini beradi. Sinov jarayoni, xato signalizatsiya, sinov natijasini ko'rsatish usuli tahrirlovchida ko'rsatilgan sinov parametrlariga bog'liq.
Sinovlarni yaratish uchun juda qulay usul mavjud. sinovlar (MyTestEditor) do'stona interfeysga ega. Tahrirlovchidan foydalanib, siz yangi testni yaratishingiz yoki mavjudini o'zgartirishingiz mumkin. Sinov jarayoni shuningdek muharrirda sozlangan: vazifalar va tanlovlar tartibi, vaqt chegarasi, reyting shkalasi va boshqalar.
Sinov jurnali (MyTestServer) sizga testlarni yanada qulayroq usulda tashkil qilish imkonini beradi. Undan foydalanib, siz test fayllarini tarmoq orqali tarqatishingiz, barcha sinov qilingan kompyuterlardan natijalarni olishingiz va ularni qulay usulda tahlil qilishingiz mumkin.
Dasturda mavjud boy matn formatlash imkoniyatlari savol va javob variantlari. Siz shriftni, belgilar va fonning rangini belgilashingiz, pastki va pastki satrlardan foydalanishingiz, matnni paragraflarga ajratishingiz va ularga ilg'or formatlashni qo'llashingiz, ro'yxatlardan foydalanishingiz, rasmlar va formulalar qo'yishingiz mumkin ...
Dastur bir nechta mustaqil rejimlarni qo'llab-quvvatlaydi:
ta'lim berish
jarima zarbasi
bo'shashmasdan
eksklyuziv.
Erkin rejimda test topshiruvchisi istalgan ketma-ketlikda savollarga javob berishi, istalgan savolga mustaqil ravishda o'tishi (qaytishi) mumkin.
Eksklyuziv rejimda dastur oynasi butun ekranni egallaydi va uni minimallashtirish mumkin emas.
Sinov parametrlari, vazifalar, tovushlar va har bir sinov uchun topshiriqlar uchun tasvirlar - barchasi bitta sinov faylida saqlanadi. Ma'lumotlar bazasi yo'q, qo'shimcha fayllar yo'q - bitta sinov - bitta fayl. Sinov fayli shifrlangan va siqilgan..
MyTest X dasturlaridan foydalanib, siz mahalliy va tarmoq sinovlarini tashkil qilishingiz mumkin. Tarmoqni sinovdan o'tkazish paytida test natijalari tarmoq orqali Journal moduliga uzatilishi yoki elektron pochta orqali yuborilishi mumkin.
Dastur bilan o'rnatiladigan faylning hajmi 3 MB dan kam va yordam bilan birga sinov namunalari 5 MB dan oshmasligi kerak (to'plamdagi testlar soniga qarab).
Agar elektron testdan kompyuter sinovlarini o'tkazish imkonsiz bo'lsa, siz tezda "qog'oz" testini shakllantirishingiz va chop etishingiz mumkin.
veb-saytdagi tavsifni yuklab olishingiz va o'rganishingiz mumkin mytest.klyaksa.net Saytdagi forumda savollar berishingiz mumkin www.klyaksa.net yoki elektron pochta orqali [e-mail] Y Test dasturini o'rnatish
MyTestX dasturi ikkita versiyada - o'rnatuvchi va arxiv ko'rinishida mavjud.