O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi chirchiq dаvlаt pedаgogikа universite ti


-rasm. J.Hunsung - portreti (akvarel)



Yüklə 7,7 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/36
tarix07.10.2023
ölçüsü7,7 Mb.
#152868
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36
u sh ismatov-rangtasvir-oquv-qollanma

48-rasm. J.Hunsung - portreti (akvarel)


78
portretlarni inson tanasini bir xil ranglarda ishlash kerak emasligini bilib oldingiz, 
hamda yoritilish sharoiti va holatlariga qarab har doim sinchiklab o‘rganish va 
tahlil qilishga majbur qiladi. Chizishning bunday usullari nozik rang ko‘lamlari 
o‘zgarishini idrok etish, ko‘zni mashq qildirish imkonini beradi, kelgusi mustaqil 
ijodiy faoliyatda ta’limning boshlang‘ich bosqichlarida chizishni to‘g‘ri o‘rganish, 
tushunishga yordam beradi
Portret ishlash
Natura qo‘yilmasi old tomonidan yoritilganda bir necha soyalar guruhi hosil 
qilinganda yuz va bosh ko‘rinishining umumiy rang xususiyatlarini aniq ifodalashi 
zarur. Yorug‘lik boshga to‘g‘ri tushib turganda orqa fonga qora bo‘lmasada, lekin fon 
natura bilan faqat tus jihatdan emas, balki, o‘zaro rang munosabatlarini boyitadigan 
rang kontrastligini hosil qilishga yordam beruvchi nisbatan to‘q fon talab talab 
49-rasm. J.Hunsung - portret (akvarel)


79
etiladi. 
Boshlovchilar uchun bu rangtasvir mashg‘uloti bir necha marotaba o‘tkaziladi, 
chunki bunday mashg‘ulotlar etarli darajada murakkab hisoblanadi. Bunda 
boshlovchi rassom ko‘p martalab qaytadan ishlashga majbur bo‘ladi. 
Chizishni o‘rganish, rangtasvirda to‘g‘ri ishlash malakasi va ijodiy mahoratini 
oshirishni xohlaganlar inson yuzi va boshi portretini chizishning aniq tizimini ishlab 
chiqishi kerak bo‘ladi. Inson boshi portreti rangtasvirini bajarishni o‘zaro uzviylikda 
bir-birini to‘ldirib boradigan uch bosqichga bo‘lib ishlashni tavsiya etamiz.
Birinchi bosqich: boshning dastlabki shaklini belgilash va rangli podmalyovka 
berish. 
Ikkinchi bosqich: portretning mayda bo‘laklari, uning shakl va rang 
xususiyatlarini o‘rganish.
Uchinchi bosqich: umumlashtirish va tahlil qilish, portretdagi umumiy rang 
uyg‘unligi va badiiy jozibadorlikka erishish.
Portretni bunday ishlash bosqichlari rassomga o‘z ishini boshlanishidan 
tugallanganigacha nisbatan ongli ravishda bajarish imkonini beradi va ko‘plab 
keraksiz narsalardan, tinimsiz qayta ishlashdan saqlaydi. Bu odatda portretda 
keraksiz bo‘yoqlar chaplanishiga olib keladi bu esa xiralashib qorayishiga sabab 
bo‘ladi. 
Natura qo‘yilmasi bajarilgandan so‘ng, rassom rangtasvirning birinchi 
bosqichini boshlashga kirishadi bunda. Bunda avvalo qog‘ozda yaxshilab portret 
konstruktiv modelini qurib olgandan keyingina bo‘yoqlarda ishlashga o‘tilishini 
yoddan chiqarmaslik kerak. Bu holat hamma uchun ayondek ko‘rinadi va ko‘pchilik 
buni eslatib o‘tish shart emas deb o‘ylashi mumkin. Lekin rangtasvirda ishlash 
amaliyoti shuni ko‘rsatadiki, ko‘pgina holatlarda talabalar bunga rioya qilmasliklarini 
ko‘rsatadi. Boshlovchi rassomlar konstruktiv qurishga ko‘p vaqtlarini sarflashni 
xohlamaydilar. Bu esa ba’zida ajoyib ranglarda boshlangan portret, alohida joylari 
qiziqarli va rangdor ko‘rinishlarda bo‘lib keyinchalik esa shakldagi ko‘plab sezilarli 
xatolar ko‘zga tashlanib qoladi va ishni achinarli ahvolga solib qo‘yadi.
Keyingi bosqichlarda quruq bo‘yoqlarda alohida qismlardagi xatolarni 


80
to‘g‘irlashga harakat qilishadi, bu esa ishning boshlanishidagi o‘zining jozibadorligi 
va yorqinligini yo‘qotib shakli bo‘yicha maydalanib ketgan ezilib ketgan ishga 
aylanib qoladi. Buning oqibatida ishlash zerikarli bo‘lib qoladi, model qiziqarli 
emasdek tuyuladi, o‘z qobiliyatlariga nisbatan shubha tug‘iladi, ishni tezroq 

Yüklə 7,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin