MUSTAQIL ISHI Mavzu: Milliy iqtisodiyotning holatida Ishsizlik muamosi, Jahon iqtisodiyotidagi orni va yechimi.
Bajardi: SI 74/22 guruh Begaliyev Tohir Begali o’g’li
Tekshirdi:Allayorov Suxrob.
TOSHKENT-2023 Milliy iqtisodiyotning holatida Ishsizlik muamosi, Jahon iqtisodiyotidagi orni va yechimi. zarur. 1-holati. Jahon iqtisodiy globallashuvi jarayonida ishsizlik muamosini aniqlash va uni yechish usulari.
1.Ishsizlik muamolari.
2ishsizlik darajasini pasaytirish yolari.
3.ishsizlikni kichik oyila miqdorida korib otish.
4. Milliy iqtisodiyot ishsizlik miqdori va kamaytirish yolari.
5. Yakuniy xulosani aniq va qisqacha bayon.
1-holat. Ishsizlik bu dunyo boylab vaholani o`zbekiston boyicha ham katta muamolaradan 1 xisoblanadi. Ozbekiston hududida ishsizlik darajasi 13% tashkil etadi.
2- holat: Qo'shma Shtatlarda aholining kambag'al 20% jami daromadning 4,7%, boy 20% esa umumiy daromadning 42,7% oladi. Ushbu ma'lumotlarga asoslanib, Lorenz egri chizig'ini chizing va DJ koeffitsientini toping.
Quyidagi jadvalda oila a'zolarining bir yil davomidagi daromadlari ko'rsatilgan.
Oila a'zosi
Faoliyat
Daromad
(soM)
Otasi
O'qituvchi
3000 000
Onasi
Doktor
2800 000
O'g'li
Talaba
1200 000
Qiz
O'quvchi
-
O'g'li
Bog'cha shogirdi
-
Eng kam oylik 800 000 so'm bo'lsa, ortacha taminlangan oila.
Ish tartibi va qoidalari 1. Muammoni hal qilish va taqdimot yozish uchun guruhda ishlash – 2 000 ming.
2. Muammo yechimini taqdim etish - 800 min. qadar
3. Jamoa bo'lib muhokama qilish , xulosalar shakllantirish – 1 000 ming. qadar
4. O'zaro baholash - 100 ming.
4-holati. Masala. 1. Agar ishsizlikning tabiiy darajasi 4%, haqiqiy koeffitsienti 9,3% bo'lsa, Ouken qonuniga ko'ra YAMM qancha mablag' o'z kuchida qoladi?
2. Agar xalq xo‘jaligida nominal YaIM 560 mlrd.so‘m bo‘lsa, ishsizlikning ortishi hisobiga ishsizlik darajasi 9,65% bo‘lsa, iqtisodiyot qancha mahsulot yo‘qotadi?
3. Mamlakatda yil boshida ish bilan bandlar soni 180 million, ishsizlar soni esa 20 millionni tashkil etdi. Yil davomida har oyda oʻrtacha 1% ishchilar turli sabablarga koʻra oʻz ishlarini tark etadilar, ishsizlarning 20%i ishga joylashadi. Ishsizlikning tabiiy darajasi 10%-12% tashkil etadi.
Ishni to'ldirish bo'yicha vazifalar: O`zbekistonda bu yechim boyicha chetel pragramasi boyich foydalonmoqda yani davlat tadbirkorligini tizmini kamaytirish va shaxsiz biznes va tadbirkorlikni kopaytirish harakat qilinmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi ma’muriy tartibot tizimidan bozor iqtisodiyotiga o‘tmoqda.
Topshirig. Mamlakatning iqtisodiy salohiyatidan samarali foydalanish yo‘nalishlarini ishlab chiqish kerak.
4-holat. Xulosa: Ishsizlikni kamaytirish maqsadida. O`zbekiston hududa (YTT.MCHJ…) tadbirkorliklarni oshirish. Xalqni ananaviy ishlarga jalb qilish va ishsizlikni bartaraf qilish kerak.
Muxtaram birinchi prizindentimiz Islom Karimov aytganlaridek “xalq boy bolsa, davlat boy boladi”.