O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi andijon mashinasozlik instituti «umumtexnika fanlari»



Yüklə 0,76 Mb.
səhifə7/15
tarix02.12.2023
ölçüsü0,76 Mb.
#171314
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   15
111547-2

Yechish:
Aralashmaning gaz doimiysi:
Massasi:
bu yerda: T1 =t1+273=50+273=323 K.
Gazlar aralashmasining issiqlik sigʻimi:

Gazni qizdirishga issiqlik sarfi:



2-masala.Issiqlik sigʻimini haroratga bogʻliq ravishda oʻzgarishi chiziqli boʻlmagan holat uchun, oʻzgarmas bosim ostida, tarkibi rco2 = 0,145, ro2 = 0,065, rn2 = 79,0% boʻlgan 1m3 gazlarning aralashmasini 2000S dan 12000S gacha qizdirish uchun kerak boʻlgan issiqlik miqdori topilsin.


Yechish
Qizdirish uchun kerak boʻlgan issiqlik miqdori quyidagi tenglamadan topiladi.

Bu tenglamaga ilovada berilgan 4,5 va 8 jadvallardan issiqlik sigʻimlarining qiymatlarini quysak, kerak boʻlgan issiqlik miqdori topiladi.







NAZORAT TOPSHIRIQLARI

Sigʻimi V=2m3 boʻlgan idishda massaviy tarkibi: O2, CO va N2 kislorod gazlaridan iborat aralashmaning bosimi R1=0,6 MPa va temperaturasi t1 boʻlib, u oʻzgarmas bosimda t2 temperaturagacha qizimoqda. Aralashmaning gaz doimiysini, massasi va qizdirishga sarflangan issiqlik miqdorini aniqlang.





Variant

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

t1, 0C

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

t2, 0C

110

120

130

140

150

160

170

180

190

200

Gazlar

O2

20

10

25

40

70

50

30

20

30

40

CO

30

50

25

40

20

30

30

50

10

30

N2

50

40

50

20

10

20

40

30

60

30

4 - AMALIY MASHGʻULOT.


GAZLARNING ISSIQLIK SIGʻIMI.


Nazariy ma‘lumotlar

Termodinamikaning birinchi bosh qonuni issiqlik - harakat muhim oʻrin tutadigan sistemalar uchun energiyaning saqlanish va aylanish qonunining tatbiqidir.


Agar 1 kg ishchi jism AV-termodinamik protsessni amalga oshirib (3.4-rasm), a-v elementar uchastkada cheksiz kichik energiyani-dq issiqlik miqdori shaklida uzatsa, uning temperaturasi va hajmi mos ravishda cheksiz kichik miqdor dT va dV ga oʻzgaradi.




R
A

a
v
d V

Jism temperaturasi dT ga ortganda molekulalar harakati tezligi va uning ichki kinetik energiyasi ortadi. Jism hajmi dV ga ortganda molekulalar orasidagi masofa uzoklashadi, bu uning ichki potentsial energiyasini ortishiga olib keladi.


Ichki kinetik va potentsial energiyaning oʻzgarishi jismning solishtirma ichki energiyasi du ning toʻliq oʻzgarishiga teng. Hajm dV ga ortganida ishchi jism tashqi kuchlarga qarshi dl ish bajaradi.
U holda energiyaning saqlanish va aylanish qonuniga koʻra:


(4.1)
yoki qaytar protsesslar uchun :
(4.2) .
MASALALAR YECHISH NAMUNALARI

1-Masala.Massasim = 2 kg boʻlgan azot gazi oʻzgarmasP1= 0,3 MPa bosimda kengay­moqda va uning temperaturasit1=100 0C dant2=300 0Cgacha oshmoqda. Azot gazining oxirgi hajmini, bajarilgan ishni va berilgan issiqlik miqdorini aniqlang.




Yechish:

Azotning solishtirma gaz doimiysi:

Azotning boshlangʻich hajmini holat tenglamasidan aniqlaymiz:

Gey – Lyussak qonunidan gazning oxirgi hajmini aniqlaymiz:

Gazni kengayishida bajargan ishi:

Oʻrtacha massaviy izobarik issiqlik sigʻimini aniqlaymiz:

Gazga berilgan issiqlik miqdori:

2-Masala.Sigʻimi 40 l boʻlgan ballondagi vodorodning ortiqcha bosimi qizdirish natijasida 100 bar. dan 152 bar. gacha ortganda vodorod tomonidan olingan issiqlik miqdorini, temperaturasi va ichki energiyasi oʻzgarishini aniqlang. Barometrik bosim R = 750 mm.sim.ust., boshlangʻich temperatura t1 =17 0C.
Yechish:
Atmosfera bosimini Pa.da ifodalaymiz:
Ra = 750133,322 = 99990 Pa  105 Pa
Qizdirishdan oldingi va keyingi absalyut bosim:


SHarl qonuniga koʻra:

Holat tenglamasidan vodorodning massasini aniqlaymiz:

Vodorod tomonidan olingan issiqlik miqdori:

bu yerda: vodorodning izoxorik issiqlik sigʻimi.

Izoxorik protsessda ish bajarilmaydi va L = 0
ga koʻra
Vodorodning ichki energiyasining oʻzgarishi:


Yüklə 0,76 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin