O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona davlat universiteti sirtqi bo‘lim

Sumerya, Asuriya va Babil sivilizatsiyalar. 
Sumerya, Asuriya va Babil sivilizatsiyalari, qadimgi Mezopotamya hududida 

---

rivojlanishgan muhim sivilizatsiyalardir. Ularning tanlanişi va xususiyatlari 
quyidagicha: 
Sumerya: Sumerya, tarihsel olarak Mezopotamya'da M.Ö. 4-ming yilliklarda 
rivojlanib, yerlisi Sumerlar tomonidan yaratilgan bir medeniyatdir. Ular, 
Mezopotamya'da shahar-devletlarni qurib, bir nechta muhim shaharlarga ega 
bo'ldilar. Sumerya, qishloq xo'jaligi, arxitektura, qonun va hukmronlik, yazuv, 
matematika va astronomiya, diniy va siyosiy tizimlar, qal'alar va zigguratlar 
kabi sohalarda rivojlandi. Ular, yozuvlarini cillov bilan yozish va qonunlar 
to'plamini yaratishdagi yutuqlari bilan ajralib turardi. 
Asuriya: Asuriya, Mezopotamya'da Sumerya'ning kelgusidagi davrda 
rivojlanib, M.Ö. 2-ming yillarda kuchli bir devlet sifatida paydo bo'ldi. Asurlar, 
qiyinchilik va yovuzlik bilan mashhur bo'lgan bir davlat bo'lib, bir imperiya 
shaklida rivojlandi. Ular, qiyinchilik bilan jang qilish, qishloq xo'jaligi, 
arxitektura, qonun va hukmronlik, yazuv, san'at va adabiyot sohasida yutuqlar 
erishishda mashhur bo'ldilar. Asuriya imperiyasi, katta hududda qo'pol va 
sivilizatsiyalar bilan o'rtasida muloqot va almashtirishlar o'tkazgan. 
Babil: Babil, tarihsel olarak Mezopotamya'da Asuriya imperiyasi tomonidan 
egallangan, M.Ö. 18-ming yilda paydo bo'lgan bir sivilizatsiyadir. Babil, Babil 
shahari asosida rivojlanib, hammurabiy davrida kuchli bir davlatga aylanib 
ketdi. Babil sivilizatsiyasi, hammurabiy qonunlarini o'z ichiga olgan, katta qal'a 
va bab-eshirler, ciddiy qurilishlar, yazuvlar, diniy va siyosiy tizimlar, 
matematika va astronomiya, qal'alar va zigguratlar kabi sohalarda yutuqlar 
ko'rsatgan. Babil, hamda diger sivilizatsiyalar orqali dunyoga qonuniy yaratish 
va madaniy o'zgarishlarni ta'lim etgan. 
Sumerya, Asuriya va Babil sivilizatsiyalari, Mezopotamya hududidagi muhim 
medeniyatlardir. Ular, inson tarixi, iqtisodiy, siyosiy, madaniy va diniy 
o'zgarishlarni ifodalashda ahamiyatli rollarni o'ynaganlar. Bu sivilizatsiyalar, 
inson madaniyatining asosiy yo'nalishlarini tushunish, arxitektura, qonunlar, 
yazuvlar, din va adabiyot sohasidagi yutuqlar, tarixiy va madaniy identitetlar 
haqida ko'proq bilim va tushunchalarni olishga imkon beradi.