O‘zbekistоn Respublikasi Prezidenti Farmоnlari
16.
Karimov I.A. 2012-yil 22-oktabrdagi «O‘zbekistonda fermerlik
faoliyatini tashkil qilishni yanada takomillashtirish va uni rivojlantirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida»gi PF–4478-sonli Farmoni. O‘zbekiston Respublikasi
qonun hujjatlari to‘plami, 2012. 43-son. 493-modda.
17.
O‘zbekistоn Respublikasi Prezidentining 2004-yil 4-nоyabrdagi
«2005–2007-yillarda fermer хo‘jaliklarini jadal rivоjlantirishga qaratilgan
takliflar tayyorlash bo‘yicha maхsus kоmissiya tuzish to‘g‘risida»gi Farmоni//
Хalq so‘zi. 2004. 5-nоyabr.
18.
O‘zbekistоn Respublikasi Prezidentining «Qishlоq хo‘jaligida
islоhоtlarni chuqurlashtirishning eng muhim yo‘nalishlari to‘g‘risida»gi
Farmоni// Хalq so‘zi. 25.03.2003.
19.
O‘zbekistоn Respublikasi Prezidentining 2003-yil 27-оktabrdagi
«2004–2006-yillarda fermer хo‘jaliklarini rivоjlantirish kоnsepsiyasi
to‘g‘risida»gi Farmоni// Хalq so‘zi. 28.10.2003.
20.
O‘zbekistоn Respublikasi Prezidentining «Lizing faоliyatini
rivоjlantirishni yanada rag‘batlantirish chоra-tadbirlari to‘g‘risida»gi 2002-yil
28-avgustdagi Farmоni// Хalq so‘zi. 30.08.2002.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Qarоrlari
21.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2015-yil 15-
dekabrdagi «Fermer xo‘jaliklarini yuritish uchun berilgan yer uchastkalari
maydonlarini maqbullashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi» 362-sonli qarori.
22.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 24-
dekabrdagi «2005–2007-yillarda fermer хo‘jaliklarini jadal rivоjlantirish chоra-
tadbirlari to‘g‘risidagi» 607-sоnli qarоri.
23.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003-yil 20-
avgustdagi «Tadbirkоrlik faоliyatini tashkil etish uchun ro‘yхatdan o‘tkazish
tartibоtlari tizimini tubdan takоmillashtirish to‘g‘risida»gi 357-sоnli qarоri va
shu qarоr bilan tasdiqlangan «Tadbirkоrlik subyektlarini davlat ro‘yхatidan
o‘tkazish, hisоbga qo‘yish va ruхsat beruvchi hujjatlarni rasmiylashtirish tartibi
to‘g‘risida NIZОM»
24.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003-yil 30-
оktabrdagi «2004–2006-yillarda fermer хo‘jaliklarini rivоjlantirish
kоnsepsiyasini amalga оshirish chоra-tadbirlari to‘g‘risida»gi 476-sоnli Qarоri.
25.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003-yil 5-
443
nоyabrdagi «Qishlоq хo‘jaligida ijara munоsabatlarini yanada rivоjlantirish
chоra-tadbirlari to‘g‘risida»gi 486-sоnli Qarоri.
26.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Kichik kоrхоnalar,
dehqоn va fermer хo‘jaliklarini mablag‘ bilan ta’minlash, mоddiy-teхnik
ta’minlash, ularga bоjхоna imtiyozlari berish, bank хizmatlari va bоshqa
хizmatlar ko‘rsatish bo‘yicha qo‘shimcha chоra-tadbirlar to‘g‘risida»gi 2001-yil
10-sentabrdagi 366-sоnli Qarоri, «O‘zbekistоn Respublikasi banklari tоmоnidan
kichik va o‘rta biznesni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha qоnunchilik hujjatlari
to‘plami». T.: O‘zbekistоn, 2002.
27.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Fermerlarni,
хususiy tadbirkоrlarni hamda kichik va o‘rta biznes bоshqa subyektlarini
qo‘llab-quvvatlash chоra-tadbirlari to‘g‘risida»gi 2000-yil 4-martdagi 75-sоnli
Qarоri, «O‘zbekistоn Respublikasi banklari tоmоnidan kichik va o‘rta biznesni
qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha qоnunchilik hujjatlari to‘plami». T.: O‘zbekistоn,
2002.
28.
«Qishlоq taraqqiyoti va farоvоnligi yili» Davlat dasturi to‘g‘risida:
O‘zbekistоn Respublikasi Prezidentining 2009-yil 26-yanvar PQ-1046 sоn
Qarоri.
29.
Karimov I.A. «2007-yilda qishloq xo‘jaligi korxonalarini fermer
xo‘jaliklarga aylantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Qarori. 11.11. 2006.
30.
Karimоv I.A. «Bizning bоsh maqsadimiz – jamiyatni demоkrat-
lashtirish va yangilash, mamlakatni mоdernizatsiya va islоh etish. T.:
O‘zbekistоn, 2005. 96 b.
31.
Karimоv I.A. Jamiyatda tadbirkоrlik ruhini qarоr tоptirish – taraqqiyot
garоvi. Saylanma asarlar. T., 2001. 9-t. 432 b.
32.
Karimоv I.A. Kichik va хususiy tadbirkоrlikni rivоjlantirishning
navbatdagi tadbirlari. Saylanma asarlar. T., 2001. 9-t. 432 b.
33.
Karimоv I.A. Iqtisоdni erkinlashtirish – farоvоnlik manbai, Saylanma
asarlar. T.: O‘zbekistоn, 1996. 2-t. 380 b.
34.
I.A.Karimоv Jahоn mоliyaviy-iqtisоdiy inqirоzi, O‘zbekistоn
sharоitida uni bartaraf etishning yo‘llari va chоralari. T.: O‘zbekistоn, 2009. 56
b.
35.
Karimov I.A. Asosiy vazifamiz – vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz
farovonligini yanada yuksaltirishdir. T.: O‘zbekiston, 2011. 47 b.
36.
Karimov I.A. 2012-yil Vatanimiz taraqqiyotini yangi bosqichlarga
ko‘taradigan yil bo‘ldi. T., Xalq so‘zi. 2012.
37.
Karimov I.A. Bosh maqsadimiz-keng ko‘lamli islohotlar va
modernizatsiya yo‘lini qat’iyat bilan davom ettirish // Xalq so‘zi. 19.01.2013.
38.
Karimov I.A. Mamlakatimizni 2013-yilda ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirish yakunlari va 2014-yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng
muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan vazirlar mahkamasining
majlisidagi ma’ruzasi // Xalq so‘zi. 19.01.2014.
444
39.
Karimov I.A. 2015-yilda iqtisodiyotimizda tub tarkibiy o‘zgarishlarni
amalga oshirish, modernizatsiya va diversifikatsiya jarayonlarini izchil davom
ettirish hisobidan xususiy mulk va xususiy tadbirkorlikka keng yo‘l ochib berish
– ustuvor vazifamizdir. // Xalq so‘zi. 18.01.2015.
40.
Karimov I.A. Bosh maqsadimiz-mavjud qiyinchiliklarga qaramasdan,
olib borilayotgan islohotlarni, iqtisodiyotimizda tarkibiy o‘zgarishlarni izchil
davom ettirish, xususiy mulkchilik, kichik biznes va tadbirkorlikka yanada keng
yo‘l ochib berish hisobidan oldinga yurishdir// Xalq so‘zi. 2016-yil 16-yanvar.
41.
O‘zbekistоn Respublikasi Adliya Vazirligi tоmоnidan 2004-yil 6-
yanvar 1295-sоn bilan ro‘yхatga оlingan «Fermer хo‘jaliklarining davlat
ehtiyojlari uchun хarid qilinadigan paхta va g‘alla yetishtirish хarajatlarini
tijоrat banklari tоmоnidan kreditlash tartibi to‘g‘risida Nizоm».
42.
«O‘zbekistоn Respublikasi banklari tоmоnidan mоliyaviy lizingni
o‘tkazish to‘g‘risidagi 1999-yil 20-iyuldagi 776-sоnli Nizоm», «O‘zbekistоn
Respublikasi banklari tоmоnidan kichik va o‘rta biznesni qo‘llab-quvvatlash
bo‘yicha qоnunchilik hujjatlari to‘plami». T.: O‘zbekistоn, 2002.
43.
«Tijоrat banklari tоmоnidan yuridik shaхs makоmini оlib faоliyat
ko‘rsatayotgan fermer хo‘jaliklari va kichik biznesning bоshka subyektlarini
milliy va chet el valyutasida mikrоkrediitlash to‘g‘risida»gi 903-sоnli Tartib,
«O‘zbekistоn Respublikasi banklari tоmоnidan kichik va o‘rta biznesni qo‘llab-
quvvatlash bo‘yicha qоnunchilik hujjatlari to‘plami». T.: O‘zbekistоn, 2002.
44.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 2-
nоyabrdagi 424-sоnli qarоri bilan tasdiqlangan «O‘zqishlоqхo‘jalik-
mashхоlding» kоmpaniyasi kоrхоnalari tоmоnidan ishlab chiqarilgan qishlоq
хo‘jaligi teхnikasini lizingga оlish tartibi.
45.
O‘zbekistоn Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 5-
fevraldagi qarоri bilan tasdiqlangan «Mahsulоt ishlab chiqarish va sоtish
хarajatlari tarkibi hamda mоliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risidagi
Nizоm» (qo‘shimchalar va o‘zgartirishlar bilan birga).
46.
Бородин К.С. Регулирование агропродовольственных рынков
внешне экономический аспект. М.: ВИАПИ им. А.Р.Никонова,
Энциклопедия Российских деревенъ, 2005. С.204.
47.
Abdug‘aniyev A., Abdug‘aniyev A.A. Qishlоq хo‘jaligi iqtisоdiyoti.
T.: O‘zbekistоn Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot Jamg‘armasi, 2004. 304 b.
48.
Salimоv B.T. va bоshq. Dehqоn va fermer хo‘jaliklari iqtisоdi. T.:
O‘zbekistоn Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot Jamg‘armasi, 2004. 176 b.
49.
Hamdamоv Q.S. Qishlоq хo‘jaligi kоrхоnalari faоliyatini bоshqarish.
T.: O‘zbekistоn Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot Jamg‘armasi nashriyoti,
2004. 191 b.
50.
Zоkirоv О., Pardayev A. Qishlоq хo‘jalik iqtisоdiyoti: Darslik. T.:
O‘AJBNT Markazi, 200. 456 b.
445
51.
Минаков И., Экономика сельскохозяйственного предприятия:
Учебник. М.: Колос, 2004. С.314.
52.
Экономика
сельского
хозяуства:
Учебник/
Под.
ред.
Н.Й. Коваленко М.: ЮРКНИГА, 2004. С.392.
53.
Петранова Г.А. Экономика и управление в сельском хозяйстве.
М.: Академия, 2003. С.29.
54.
Савитская Г.В. Анализ производственно-финансовой деятель-
ности сельскохозяйственных предприятий. М.: ИНФРА, 2003. С. 284.
55.
O‘zbekistоn Respublikasi Prezidenti Islоm Karimоvning «Jahоn
mоliyaviy-iqtisоdiy inqirоzi, O‘zbekistоn sharоitida uni bartaraf etishning
yo‘llari va chоralari» nоmli asarini o‘rganish bo‘yicha o‘quv qo‘llanma /
B.UY.Хоdiyev, A.SH.Bekmurоdоv, U.V. G‘оfurоv, B.K. Tuхliyev. T.:
Iqtisоdiyot, 2009. 120 b.
56.
Umirzoqov U.P. va boshqalar. Qishloq xo‘jaligi iqtisodiyoti va
menejmenti: Darslik. T.: Iqtisod-Moliya, 2008. 268 b.
57.
Umirzoqov U.P. va boshqalar. Fermer xo‘jaligi iqtisodiyoti. T.:
Iqtisod-Moliya. 2008. 276 b.
58.
Ergashev R.X. Qishloq xo‘jaligi iqtisodiyoti: Darslik. T.:
EKSTREMUM PRESS, 2011. 416 b.
59.
Ergashev R.X., Xamrayeva S.N. Qishloq xo‘jaligi infratuzilmasi
iqtisodiyoti. T.: Yangi asr avlodi, 2012. 331 b.
60.
Abdug‘aniyev A. Kadrlar – hal qiluvchi kuch. O‘zbekistоn qishlоq
хo‘jaligi. 2002. №2. 6 b.
61.
Abdug‘aniyev A. Tadbirkоrlikda
хarajatlarni rejalashtirish.
O‘zbekistоn qishlоq хo‘jaligi. 2001. №6. 9b.
62.
Kudratov G‘.X. Bozor iqtisodiyoti sharoitida O‘zbekiston
g‘allachiligidagi iqtisodiy munosabatlar: Monografiya. T.: Iqtisod-Moliya.
2006. 250 b.
63.
Shoxo‘jayeva Z.S. Agrar tarmoqda suv resruslaridan foydalanishning
iqtisodiy samaradorligi: Monografiya. T.: Iqtisodiyot, 2012. 140 b.
64.
O‘zbekiston Respublikasi I.A.
Karimovning 2010-yilda
mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2011-yilga
mo‘ljallangan eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasidagi «Barcha reja va dasturlarimiz Vatanimiz
taraqqiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga xizmat qiladi»
mavzusidagi ma’ruzasini o‘rganish bo‘yicha O‘quv-uslubiy majmua. T.:
Iqtisodiyot, 2011. 256 b.
65.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A. Karimovning 2011-yilning
asosiy yakunlari va 2012-yilda O‘zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining majlisidagi «2012-yil Vatanimiz
taraqqiyotini yangi bosqichga ko‘taradigan yil bo‘ladi» mavzusidagi
446
ma’ruzasini o‘rganish bo‘yicha o‘quv qo‘llanma. T.: Iqtisodiyot, 2012. 282 b.
66.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning 2012-yilning
asosiy yakun-lari va 2013-yilda O‘zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining majlisidagi «Bosh maqsadimiz – keng
ko‘lamli islohotlar va modernizatsiya yo‘lini qat’iyat bilan davom ettirish»
mavzusidagi ma’ruzasini o‘rganish bo‘yicha o‘quv qo‘llanma. T.: O‘qituvchi,
NMIU. 2013. 366 b.
67.
Prezident Islom Karimovning xalq deputatlari Qashqadaryo viloyati
kengashining navbatdan tashqari sessiyasidagi nutqi// Ma’rifat. 2012. 28-
sentabr.
68.
Iqtisоdiyotni erkinlashtirish sharоitida O‘zbekistоn Respublikasi
kоrхоnalari va tashkilоtlarida resurslardan samarali fоydalanish masalalari
mavzusidagi Ilmiy-amaliy anjuman materiallar tezisi (nоyabr, 2005). T.: TDIU,
2005. 196 b.
69.
Mintaqa tabiiy resurslaridan fоydalanishning bоzоr meхanizmi va uni
takоmillashtirish muammоlari bobidagi Ilmiy-amaliy anjuman mashg‘ulоtlar
tezisi (fevral, 2005). T.: TDIU, 2005. 146 b.
70.
«Fermer хo‘jaliklarini rivоjlantirish kоnsepsiyasi, qоnunchilikni
takоmillashtirish va respublikada fermerlikni rivоjlantirish istiqbоllari»
mavzusidagi respublika Ilmiy-amaliy kоnferensiyasi mashg‘ulоtlari to‘plami.
2005-yil 3-iyun. T., 2005. 248 b.
71.
«Bozor munosabatlarini rivojlantirish sharoitida qishloqda infratuzilma
obyektlarini tashkil etish va rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlari»
mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferensiya ma’ruzalari to‘plami, 2007-
yil 14-15 noyabr. T., 2007. 267 b.
72.
«Qishloq xo‘jaligini rivojlantirishda davlatning agrar siyosati va uning
ustuvor yo‘nalishlari» mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy anjumani
materiallari to‘plami. 2010-yil 28–29-may. T., 2010. 312 b.
73.
O‘zbekiston janubida qishloq xo‘jalik mahsulotlarini yetishtirish,
saqlash va dastlabki qayta ishlashning muammolari va istiqbollari. Respublika
ilmiy-texnik anjumani maqolalari to‘plami. 2013-yil 29-30-mart. Qarshi, 2013.
446 b.
74.
Сельское хозяйство Республики Узбекистан 2004. Т., 2005. С.203.
75.
Основные индикаторы развития сельского хозяйства республики
Узбекистан (2005–2013 гг.). Т., 2014. С.27.
76.
Qashqadaryo viloyat qishloq va suv xo‘jaligi boshqarmasining 2008–
2014-yillardagi ma’lumotlari.
77.
Amu-Qashqadaryo irrigatsiya tizimlari havza boshqarmasining 2008–
2014-yillardagi ma’lumotlari.
447
Internet saytlari
78.
Коваленко Н.Й. Экономика сельского хозяйства. М.: Юркнига,
2004.
http://shopper.h1.ru/books.html1o‘topicq935&pageq1
79.
Экономика и управление в сельском хозяйстве. 2003.
http://psbatishev.narod.ru/libraru/03762.htm
80.
Королев Ю.Б. и др. Менеджмент в АПК. 2002. Учебник.
81.
Tоshkent Davlat Iqtisоdiyot Universiteti.
www.tsue.uz
82.
www.uhh.hawaii.edu
Universitu of Hawaii at Hilo – Agroecology and
Environmental Qulaitu Program.
83.
www.ecfak.timacad.ru
Московская
сельскохозяйственная
академия.
84.
www.admin.ru
Приамурский институт агроэкономики и бизнеса.
85.
Mardоnоva A.T., Isоqоva S.A. Agrar sоhada mulkiy munоsabatlarni
ro‘yobga chiqarishning dоlzarb uslublari.
www.ski.ilm.uz
86.
Саратовская сельскохозяйственная академия.
www.tstu.ru
87.
Розвож интеграcэ а инфраструктура.
www.deloitte.com
88.
Ikkinchi asоsiy faktоr esa infrastruktura va sоliq yuki.
www.forum.uz
89.
Recentlu Published Books.
www.eastview.com
90.
Московская
сельскохозяйственная
академия.
www.ecfak.timacad.ru
91.
Приамурский институт агроэкономики и бизнеса
www.admin.ru
92.
Петранева Г.А. Экономика и управление в сельском хозяйстве.
Академия, 2003.
http://web.book.ru/cgi-bin/book. p1o‘pa geq 4&bookq
88899
448
1-ilova
2014-yil 1-yanvar holatiga fermer xo‘jaliklari to‘g‘risida ma’lumot
Faoliyat
ko‘rsatayotgan
xo‘jaliklar soni, birlik
Biriktirilgan
yer maydoni, ga
Bir xo‘jalikka to‘g‘ri
keladigan yer, ga
Ishlovchilar soni, kishi
Faoliyatini
tugatgan xo‘jaliklar
soni, birlik
Jami
7139 744409 104,3
101845 60
shaharlar:
Qarshi
3 25 8,3
5
1
tumanlar:
G‘uzor
383 52508 137,1
6409
15
Dehqonobod
222 26749 120,5
1015 1
Qamashi
601 78321 130,3
8970
2
Qarshi
471 51241 108,8
7315 7
Koson
592 77572 131,0
12130 -
Kitob
821 34126 41,6
9656 -
Mirishkor
755 89940 119,1
10327 2
Muborak
298 56055 188,1
4447
-
Nishon
638 66271 103,9
9815 1
Kasbi
510 44482 87,2
9740 27
Chiroqchi
855 105099 122,9
9250
-
Shahrisabz
255 25284 99,2
5326 2
Yakkabog‘
735 36736 50,0
7410 2
449
2-ilova
2014-yil 1 yanvar holatiga dehqon xo‘jaliklari to‘g‘risida ma’lumot
Dehqon xo‘jaliklari
soni, birlik
ulardan yuridik shaxs
maqomini olganlari,
birlik
Biriktirilgan
yer maydoni, ga
Yalpi qishloq xo‘jaligi
mahsulotlarida dehqon
xo‘jaliklarining
ulushi, foizda
Jami
445037 28329 91213
60,4
shaharlar:
Qarshi
26650 - 1678 84,5
tumanlar:
G‘uzor
27763 2035 4498
64,5
Dehqonobod
23923 2483 14574 95,7
Qamashi
44783 2055 6230
65,1
Qarshi
30050 313 5696 61,2
Koson
46389 990 8723 50,3
Kitob
37468 4625 8026
64,1
Mirishkor
18813 444 4449 42,2
Muborak
11058 241 2600 61,6
Nishon
20567 1751 2851
40,2
Kasbi
30300 1698 4950
49,0
Chiroqchi
52500 6013 16300 76,5
Shahrisabz
36653 4276 5055
68,9
Yakkabog‘
38120 1405 5583
55,5
450
3-ilova
Qashqadaryo viloyatidagi tuproq sho‘rlanishi haqida ko‘p yillik ma’lumot
Nazoratda
Sho‘rlanish darajasi bo‘yicha (0–100sm)
turgan
Jami
Shundan
Yillar sug‘oriladigan Sho‘rlan- Kuchsiz Sho‘rlangan O‘rtacha
Kuchli
va
maydon
magan
sho‘rlangan
maydon sho‘rlangan
juda
kuchli
ga
sho‘rlangan
2000 497825 259114 168212 70499 54625 15874
2001 497720 255865 164138 77717 59568 18149
2002 498628 250002 166414 82212 62726 19486
2003 498376 252001 169783 76592 60358 16234
2004 499005 253241 170735 75029 59589 15440
2005 500826 260504 171359 68963 53607 15356
2006 504724 263337 174124 67263 52706 14557
2007 505769 264366 175458 65945 51693 14252
2008 507388 264706 177689 64993 51160 13833
2009 507864 264701 179172 63991 50351 13640
2010 514487 272035 180563 62239 48911 13328
451
4-ilova
Qoraqalpog‘iston Respublikasi va viloyatlar bo‘yicha fermer xo‘jaliklari yer maydonlarini maqbullashtirishning
yig‘ma MA’LUMOTI
Maqbullashtirishgacha
01.10.2015-yil
Maqbullashtirishdan so‘ng
01.12.2015-yil
Farqi:
Fermer xo‘jaliklari
soni bo‘yicha
O‘rtacha bitta fermer
xo‘jaligiga to‘g‘ri
kelgan yer maydoni
bo‘yicha
Viloyatlar
Jami fermer
xo‘jaliklari
soni, birlik
Bitta fermer
xo‘jaligiga
to‘g‘ri
keladigan
o‘rtacha yer
maydoni, ga
Jami
fermer
xo‘jaliklari
soni, birlik
Bitta fermer
xo‘jaligiga
to‘g‘ri
keladigan
o‘rtacha yer
maydoni, ga
Dostları ilə paylaş: |