O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta mahsus talim vazirligi

7.2. Axborotni tasniflash 
Boshqaruv amaliyotida ishlatiladigan ma'lumotlarning xilma-xilligi tasniflash 
usullarini ishlab chiqishni talab qiladi. 
Axborotni tasniflash tamoyillari: 

boshqaruvning turlari jihatlari (yuzaga keladigan vazifalarning tabiati): 
boshqaruv, iqtisodiy, texnik va texnologik, ijtimoiy-psixologik; siyosiy, 
xuquqiy 

taqdimot usuli:
raqamli, alifbo, kodlangan(masalan, elektr zanjirlari); 

paydo bo'lish manbalari jihatidan: 
tashqi, ichki; 

foydalanish vaqti jihatidan: 
doimiy, o'zgaruvchan; 

tadbirkorlik subyektiga munosabati jihatidan: 
kirish, chiqish; 

foydalanish imkoniyatlari jihatidan: 
foydali, ortiqcha, yolg'on, noto'g'ri. 
Har qanday muammoni hal qilishda etakchi vakolatli va barcha ma'lumotlarga 
ega bo'lishi kerak. Aks holda, boshqaruv samaradorligi keskin pasayishi yoki salbiy 
bo'lishi mumkin. 

---

88 
Inson idrokining tabiati bo'yicha axborotning turli xil organoleptik shakllarini 
ajratish mumkin:

vizual (vizual); 

audio ma'lumot (tovush); 

sezgir; 

xushbo'y; 

estrodiol shakllar, masalan, audiovizual.
Eng qimmati audiovizual ma'lumotdir, chunki vizual analizator tizimi atrofdagi 
dunyo haqidagi ma'lumotlarning 94-96% ni ta'minlaydi, eng samarali hisoblanadi, 
bu diqqatni, xotirani va aqlni sezilarli darajada faollashtirganligi sababli 
ma'lumotlarning kombinatsiyalangan taqdimotidir.
Raqamli ma'lumotlar, kodlangan ma'lumot kabi, boshqariladigan tizimning 
xilma-xil holatini va uning boshqaruv harakatlariga javobni ifodalashi mumkin. 
Bunday ma'lumotlardan samarali foydalanish muayyan kasbiy bilimlarni, 
ko'nikmalarni, ma'lum kasbiy madaniyatni, psixologik stereotiplarni shakllantirishni 
talab qiladi. Shu bilan birga, matematik madaniyat, mavhum fikrlash, mavhum 
mantiqning o'rni sezilarli darajada oshadi.