130
Ishlab chiqarish samaradorligi xar bir korxona faoliyatining eng asosiy vazifasi
xisoblanadi. U xo‘jalik yuritishning sifat va miqdor ko‘rsatkichlarini, shuningdek,
bo’yumlashgan va jonli mehnat xarajatlari xamda olingan natijalar o‘rtasidagi
munosabatni ifodalaydi.
Samarali ishlash degani, mo‘ljallangan foydani olish, ishlab chiqarish
quvvatlari va ish kuchidan yaxshirok foydalanish, noishlab chiqarish xarajatlarini
kamaytirish, mehnat samaradorligini oshirish, mahsulot sifatini yaxshilashdir.
Samara - ishlab chiqarilayotgan mahsulot yoki ko‘rsatilayotgan xizmatning
foyda va daromad xajmini oshirish, mahsulot tannarxini kamaytirish kabi ijobiy
natijalardir. Natural shaklda ishlab chiqarish samarasini, pul shaklida iqtisodiy
samarani ifodalanadi.
Samaradorlik - bu, foydalilik, natijalilikdir. Ma’lumki, qandaydir natija olish
uchun mehnat qilish, ishlash, mahsulot ishlab chiqarish yoki xizmat ko‘rsatish va
ma’lum miqdorda xarajat qilish kerak. Samaradorlikni aniqlash uchun natijani shu
natijaga erishishga sarflangan xarajatlar yoki resurslar bilan takkoslash kerak.
Samaradorlik, ishlab chiqarish faoliyati natijalari bilan ularga erishish uchun
sarflangan mehnat, moddiy va moliyaviy resurslarning o‘zaro nisbatidir. Korxona
o‘zining xo‘jalik, ilmiy-texnik va investitsion siyosatini belgilashda
samaradorlikdan kelib chiqadi.
Samaradorlikning iqtisodiy va ijtimoiy turlari mavjud.
Iqtisodiy samaradorlik ishlab chiqarishning iqtisodiy natijasini ko‘rsatadi.
Masalan, mahsulot ishlab chiqarish - boshqaruv, yangi texnika va texnologiyani
joriy etish, mehnat sifatini oshirish va xokazolarning natijasi. Iqtisodiy samara
material, mehnat, pul va boshqa resurslarni tejash tufayli erishilgan miqdor.
Dostları ilə paylaş: 
