151
temir-tersaklar navlar va turlarga bo‗linadi.
Temir-tersak va chiqindilardan alyuminiy qotishmalarini
ishlab chiqarish
uchun xom ashyolar quyidagi turlarga bo‗linadi:
1) rangli metall va qotishmalarni temir-tersak va chiqindilar: a) tarkibida temir
qo‗shimchalari bo‗lmagan, alyuminiy va alyuminiy qotishmalarini; b)
alyuminiy
va alyuminiy qotishmalarini; v) metall miqdori 5 foizdan kam bo‗lmagan
alyuminiy zar qog‗ozlari (folgolar); g) A va V sinfga, I guruhga, 1-navga kiruvchi
mis temir-tersaklari va
chiqindilari;
2) A sinfga, I guruhga 1-navga kiruvchi
magniy temir-tersaklari va
chiqindilari;
3) sex aylanmalari, tayyorlangan qotishmalar;
4) birlamchi metallar:
a) silumin;
b)
birlamchi alyuminiy;
v) kristallik kremniy;
g)
birlamchi magniy;
d) katod mis;
e) nikel va nikel qotishmalarining temir-tersak va chiqindilari.
Bu xom ashyolarni eritishga tayyorlashda
quyidagi jarayonlar amalga
oshiriladi:
1) turlar, guruhlar va navlarga ajratish. Navlarga ajratish qo‗l kuchi bilan
bajariladi;
2) qirindilarni ishlab chiqarish unumdorligi 3 t/soat bo‗lgan
quritish
moslamalarida quritish;
3) qalinligi 3 mm dan kam bo‗lmagan, og‗irligi 20 kg dan 50 kg gacha bo‗lgan
paket holiga keltirish;
4) temir-tersaklarni ustki qismi eritilib, temir tozalash.
Eritish jarayonida quyidagi flyuslar ishlatiladi: NaCl va KCl.
Shixtani tayyorlash har bir eritish uchun alohida bajariladi.
Bunda temir-
tersaklar, chiqindilar va qotishmalarni kimyoviy va metallurgik tarkibiga e‘tibor
