O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti “iqtisodiyot

3.Аylаnmа mаblаg‘lаrni mе’yorlаsh.
Normalizatsiya jarayoni bir necha ketma-ket bosqichlardan iborat bo‘lib, unda xususiy va umumiy standartlar o‘rnatiladi. Dastlab, normalizatsiya qilingan aylanma mablag'larning har bir elementi uchun inventarizatsiya normalari ishlab chiqilmoqda.
Norma aylanma mablag'lar zaxirasini belgilaydigan nisbiy miqdor bo‘lib, qoida tariqasida, me'yorlar kunlar ichida belgilanadi.
Ushbu ko‘rsatkich nisbatan barqaror va quyidagi hollarda o‘zgarishi mumkin: assortimentdagi o‘zgarishlar; etkazib beruvchilar; texnologiya va ishlab chiqarishni tashkil etish.
Bundan tashqari, ushbu turdagi tovar-moddiy boyliklarning zaxirasi va sarf-xarajatlariga asoslanib, aylanma mablag'larning har bir turi uchun normallashtirilgan zaxiralarni yaratish uchun zarur bo‘lgan aylanma mablag'lar miqdori aniqlanadi. Shunday qilib, xususiy standartlar belgilanadi.
Aylanma mablag'larning alohida elementining standarti formula bo‘yicha
Hisoblanadi:
H-element bo‘yicha o‘z aylanma mablag'larining standarti;
O-davr uchun ushbu element bo‘yicha aylanma (iste'mol, ozod qilish) ;
T-davr davomiyligi;
H_Z-bu element uchun aylanma mablag'larni saqlash normasi;
Aylanma mablag'larni tartibga solish-korxonaning normal iqtisodiy faoliyati uchun minimal darajada zarur bo‘lgan tovar-moddiy boyliklarning rejalashtirilgan zaxirasining pul ifodasidir.
Aylanma mablag'larning umumiy standarti
Aylanma mablag'larning umumiy standarti xususiy standartlar summasidan iborat:
N_um = H_ich.z + H _t.ich + H_tm + H_kxs,,
H_ich.z-ishlab chiqarish zaxiralari standarti;
H _t.ich-tugallanmagan ishlab chiqarish standarti;
H_tm -tayyor mahsulot standarti;
H_kxs -kelajakdagi xarajatlar uchun standart.

.


15- mаvzu. Trаnspоrt kоrхоnаlаridа pеrsоnаlii bоshqаrish fаоliyati