O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona politexnika instituti

Yuqoridagi masalalarni hal etish uchun issiqlik uzatish tenglamasidan

Q=k^.F^.t (1)

va issiqlik muvozanati tenglamasidan:

Q=M₁^.C_p1(t`<sub>1</sub>-t``<sub>1</sub>)=M<sub>2</sub><sup>.</sup>C<sub>p2</sub>(t``<sub>2</sub>-t`₂) (2)

foydalaniladi.

Bu yerda: M₁, M₂ - isituvchi va isitiladigan tashuvchilarning massaviy

sarfi;
C_p1, C_p2 - issiqlik tashuvchilarning izobar solishtirma issiqlik sig‘imi;
t`<sub>1</sub>, t``<sub>1</sub>, t`₂, t``₂ - issiqlik tashuvchilarning boshlang‘ich va
oxirgi temperaturalari.

6-rasm. To‘g‘ri oqimli (a) va qarshi oqimli (b) issiqlik almashinuv apparatlari.

To‘g‘ri oqimli (rasm 7 a) issiqlik almashinuv apparatlarida isitish yuzasini aniqlashni ko‘raylik.

Issiqlik almashinuv apparatining yuzasi F va issiqlik uzatish koeffitsiyenti k bo‘lsa, u holda isituvchidan isitiladigan tashuvchiga berilayotgan issiqlik miqdori quyidagidek aniqlanadi.

Q=k^.F^.t_o‘rt (3)

Bu yerda: t_o‘rt - temperatrularning o‘rtacha farqi. t_o‘rt ni aniqlash uchun temperaturalarning o‘rtacha logarifmik farqi tenglamasidan foydalaniladi:

(4)

bu yerda: =t`<sub>1</sub>-t`₂;

Ba’zi hollarda o‘rtacha arifmetik temperaturadan foydalaniladi.


(5)
Q ma’lum bo‘lsa, t_o‘rt va k ni hisoblab, issiqlik almashinuv apparatining zaruriy yuzasi F aniqlanadi.


(6)

4-formula qarshi oqimli issiqlik almashinuv apparatlari uchun ham to‘g‘ridir. Amaliy hisoblar ko‘rsatadiki, agar t₁/t₂ 1,7 bo‘lsa, (5) formuladan, agarda t₁/t₂ 1,7 bo‘lsa, (4) formuladan foydalanish kerak.