O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi guliston davlat universiteti san`atshunoslik fakulteti

Uchburchak va uning turlari
Uchburchaklar, ularning perimetri haqida siz boshlang‘ich sinflarda tanishgansiz. Tekislikda uchta A, B, C nuqtalarni belgilaylik:
B
A C
A, B , C nuqtalarni AB, AC, BC kesmalar yordamida tutashtiramiz. Natijada ABC uchburchak deb ataluvchi shakl hosil bo‘ladi.
Ta’rif. Tekislikning AB, BC, AC kesmalar bilan chegaralangan qismi ABC uchburchak deyiladi va Δ ABC kabi belgilanadi.
A, B va C nuqtalar uchburchakning uchlari deyiladi.AB, BC, AC kesmalar esa uchburchakning tomonlari deyiladi.
Uchburchakning ixtiyoriy bir tomoni qolgan ikki tomoni yig‘indisidan kichik,ammo ular ayirmasidan katta bo‘ladi.
AC-BCAB-BCAB-AC< BC2. Uchburchak turlari.
Uchburchakda uchta burchak bor. Uchburchak burchaklari gradus o‘lchovlarining yig’indisi 180^o ga teng.
o
Uchburchak burchaklariga ko‘ra uch xil bo‘ladi:
1. o’tkir burchakli uchburchak,
2. o‘tmas burchakli uchburchak,
3. to‘g‘ri burchakli uchburchak.


Uchburchak tomonlariga ko‘ra uch xil bo‘ladi:
1. teng tomonli (muntazam) uchburchak,
2. teng yonli uchburchak,
3. turli tomonli uchburchak.

Uchburchakning tomonlari	Uchburchakning atalishi	Ko‘rinishi (rasmi)
Uchala tomoni o‘zaro teng: AB=BC=AC	Teng tomonli (muntazam) uchburchak
Ikkita tomoni o‘zaro teng: AB=BC	Teng yonli uchburchak
Uchala tomonining uzunliklari har xil: AB≠BC≠AC	Turli tomonli uchburchak

ABC teng yonli, ya’ni AB=BC bo‘lsa, odatda, AC tomoni uchburchakning asosi deyiladi, Ab va BC tomonlari yon tomonlari deyiladi.
3. Uchburchakning perimetri
Ta’rif. Uchburchakning perimetri deb uning uchala tomoni uzunliklari yig‘indisiga aytiladi. ABC uchburchak perimetri P=AB+BC+AC ga tengdir.