Oʼzbekiston respublikаsi oliy vа oʼrtа mаxsus tаъlim vаzirligi islom kаrimov nomidаgi toshkent dаvlаt texnikа universiteti

3. MAHSULOT NOMLARINI HUJJATLARGA YOZISH QOIDALARI
3.1. Asosiy yozuvda va guruh va asosiy hujjatlarning sarlavha sahifasida mahsulot nomi nominativ birlikda yozilishi kerak (7-ilova). Texnik spetsifikatsiyalarda mahsulot nomi nominativ ko'plikda yozilishi kerak.
3.2. Agar turli xil versiyalarga turli xil an'anaviy nomlar (kodlar, turlar, belgilar, masalan, PK-1N, PK-1T, PK-2N va boshqalar) berilgan bo'lsa, unda:
asosiy yozuvda va guruh va asosiy hujjatlarning sarlavha sahifasida mahsulot nomlari, qoida tariqasida, shartli dizayn nomlarining umumiy qismi bilan to'ldiriladi, masalan: PC starter (8-ilova);
asosiy yozuvda va loyiha hujjatlarining sarlavha sahifasida mahsulot nomi va dizaynning to'liq shartli nomi yozilishi kerak (masalan: Starter PK-1N);
maydonda yoki guruh hujjatlari matnida o'zgaruvchan ma'lumotlar orasida, agar kerak bo'lsa, "Kod" ustunida ijrolarning to'liq shartli nomlari ko'rsatiladi (8 va 9-ilovalar).
(O'zgartirilgan nashr, Rev. N 4).


4. CHIZMA VA Sxemalarni Amalga oshirish Qoidalari
4.1. Guruh chizmalarini (diagrammalarini) amalga oshirish
4.1.1. O'zgaruvchan ma'lumotlar (tasvirlar, o'lchamlar, texnik talablar va boshqalar) to'g'risidagi barcha ma'lumotlar chizmaga (diagrammaga) uning maqsadi bo'yicha kiritilishi kerak, dizaynlar jadvalida ko'rsatilishi kerak.
4.1.2. Chizma masshtablash uchun asosiy dizaynni ko'rsatishi kerak. Asosiy versiyadagi tasvirlar soni (ko'rinishlar, bo'limlar, bo'limlar) va ularni soddalashtirish darajasi bitta hujjatning asosiy versiyasiga o'xshash tarzda tanlanishi kerak.
Guruh diagrammasida asosiy bajarilish bilan bog'liq diagramma to'liq tasvirlangan bo'lishi kerak.
4.1.3. Tasvirlarda asosiy ijrodan farqi ko'rsatilishi kerak bo'lgan spektakllar o'zgaruvchan bo'ladi. Ushbu dizaynlar qo'shimcha ravishda bir xil chizmada (diagrammada) ko'rsatilishi kerak. Shu bilan birga, asosiy spektakl tasvirlaridan farqini ko'rsatish uchun zarur bo'lgan tasvirlargina qisman yoki to'liq bajariladi (10-ilova, 1-rasm).
Chizmaning bunday tasvirlarida, agar u sarlavha blokida berilganidan farq qilsa, masshtab ko'rsatilishi kerak.
4.1.4. Bitta spektakl bilan bog'liq tasvirlar bir joyda joylashtirilishi va mustaqil chizma sifatida ko'rib chiqilishi kerak. Chizma (sxema) doirasida har bir raqamga seriya raqami berilishi kerak. Boshqa dizaynlarning o'zgaruvchan tasvirlari mavjud bo'lganda asosiy dizaynning rasmlariga raqamning birinchi seriya raqami berilishi kerak. Rasm raqamlari ("Fig.1", "Fig.2", "Fig.3" va boshqalar) tasvirlar ustiga sarlavha sifatida yozilishi kerak.
Shakl nomi ostida, ikkinchisidan boshlab, yozuvni kiriting: "Qolganlari - 1-rasmga qarang". Rasm va havola ushbu rasm qo'llaniladigan spektakl tasvirini to'liq belgilashi kerak.
Namoyishlar jadvalida "rasm" sarlavhasi bilan ustun joylashtiriladi, unda har bir chiqish uchun bitta raqam ko'rsatilgan (9, 10, 11, 12-ilovalar).
4.1.5. Har bir chizma bir xil tasvirlar bilan boshqa o'zgaruvchan ma'lumotlarda, shu jumladan o'zgaruvchan o'lchamlarda farqlanadigan bir nechta versiyalarda amalga oshirilishi mumkin (9, 10, 11, 12-ilovalarga qarang).
4.1.6. Asosiy dizaynning tasvirlarida o'zgaruvchan elementlarni ko'rsatishga ruxsat beriladi, agar bunday elementlarning muayyan dizaynlarga tegishliligi dizaynlar jadvalida bir ma'noda aniqlangan bo'lsa, masalan, jadval elementning turli versiyalarida mavjudligi yoki yo'qligini ko'rsatishi mumkin. rasmdagi harf bilan ko'rsatilgan. 10-ilovada keltirilganlarga o'xshash ko'rsatmalar ham mumkin.
4.1.7. Chizma raqamlarini spektakl tasvirlariga emas, balki o'zgaruvchan elementlar tasvirlarining variantlariga belgilashga ruxsat beriladi (10-ilova, 2-rasmga qarang). Shu bilan birga, asosiy dizayndagi rasmlarga raqam raqami berilmaydi va unga havola berilmaydi.
Asosiy dizayndagi tasvirlarda o'zgaruvchan elementlar yoki elementlar guruhlari qattiq nozik chiziqlar bilan tasvirlangan va harflar bilan belgilanishi kerak. Ishlash jadvalida har bir o'zgaruvchan element yoki elementlar guruhi uchun alohida ustun tuziladi.
4.1.8. Asosiy dizaynning tasvirlarida doimiy o'lchamlar va boshqa doimiy ma'lumotlar (sirt pürüzlülüğü va boshqalar) ko'rsatilishi kerak. Qolgan rasmlarda bu ma'lumotlar takrorlanmaydi, agar ular bunday tasvirlarni tushuntirish uchun zarur bo'lmasa.
Bir raqam bilan qoplangan versiyalar uchun bir xil bo'lgan o'zgaruvchan o'lchamlar va boshqa o'zgaruvchan ma'lumotlar ushbu rasmda ko'rsatilgan (11-ilova, 2-rasmga qarang).
Bitta chizma bilan qoplangan barcha versiyalar uchun bir xil bo'lmagan o'zgaruvchan o'lchamlar tegishli standartlarda belgilangan harf belgilari bilan chizmada qo'llanilishi kerak. Ushbu o'lchamlarning o'ziga xos nominal qiymatlari va ularning maksimal og'ishlari versiyalar jadvalida turli xil versiyalar uchun belgilar sonini tenglashtirmasdan ko'rsatilishi kerak (7, 11, 12-ilovalarga qarang).
Shakllarning o'zgaruvchan og'ishlari va sirtlarning joylashishi chizmada qo'llanilishi va o'zgaruvchan o'lchamlar kabi dizaynlar jadvalida ko'rsatilishi kerak (7-ilovaga qarang).
Bitta raqam bilan qoplangan barcha versiyalar uchun bir xil bo'lmagan o'zgaruvchan sirt pürüzlülüğü versiyalar jadvalida ko'rsatilishi kerak (11-ilovaga qarang).
(O'zgartirilgan nashr, Rev. N 1).
4.1.9. Chizma (sxema) sohasida doimiy texnik talablar va boshqa doimiy ma'lumotlar ko'rsatilishi kerak.
O'zgaruvchan texnik talablar va boshqa o'zgaruvchan ma'lumotlar, qoida tariqasida, to'g'ridan-to'g'ri ishlash jadvalida keltirilgan (11-ilovaga qarang). Ishlash jadvalida o'zgaruvchan texnik talablarning band raqamlariga murojaat qilishga ruxsat beriladi, ular bunday hollarda: "Ushbu talab bilan qoplangan ko'rsatkichlar (jadvalga qarang) ..." so'zlari bilan boshlanishi kerak va keyin talablarni beradi.
Agar turli xil versiyalar uchun texnik talablarning mazmuni ma'lumotnoma hujjatlarining har qanday parametrlari yoki belgilarining qiymatlarida farq qilishi kerak bo'lsa, texnik talablar matnida (elementlar ro'yxati) versiyalar jadvaliga havolalar (13-ilova) bo'lishi kerak. berilgan.
4.1.10. Agar material, harf yoki massa o'zgaruvchan bo'lsa, unda ularning qiymatlari versiyalar jadvalida ko'rsatilishi kerak va asosiy yozuvning tegishli ustunlarida havola berilishi kerak: "Jadvalga qarang." (11-ilovaga qarang).
Agar o'lchamlardagi farq tufayli ular bilan bog'liq tasvirlarni bir xil masshtabda bajarish mumkin bo'lmasa, u holda "Masshtab" ustuniga chiziqcha qo'yiladi va tasvirlar yonida masshtab ko'rsatilmaydi (7, 11, 12-ilovalar, 14).
4.1.11. Versiyalar jadvali chizma (sxema) maydoniga, qoida tariqasida, birinchi varaqda joylashtirilishi kerak.
Ijro jadvalini chizmaning (diagrammaning) keyingi varaqlariga joylashtirishga ruxsat beriladi, masalan, agar u juda ko'p joy egallasa va formatning sezilarli darajada oshishi tufayli uni birinchi (yoki bitta) varaqda joylashtirish amaliy bo'lmasa. . Bunday holda, birinchi varaqning asosiy yozuvi tepasida quyidagi turdagi yozuv bo'lishi kerak: "3-varaqdagi dizaynlar jadvaliga qarang".
Eslatma. Ishlash jadvalini bajarayotganda, yangi ustunlar va chiziqlar uchun o'ng va pastda bo'sh joy qoldirish tavsiya etiladi.
4.1.12. Dizaynlar jadvali chizma (diagramma) bilan qoplangan barcha dizaynlarning belgilarini o'z ichiga olishi kerak.
Qatllarni belgilash chapdagi birinchi ustunga yozilishi kerak, unda "Belgilash" sarlavhasi mavjud. Yozish, qoida tariqasida, belgilashlarning ortib borish tartibida amalga oshiriladi. Bir xil asosiy belgilarga ega spektakllar guruhini yozishda to'liq belgi faqat bitta spektakl uchun, keyingi qatorlarda esa - defis va spektaklning seriya raqami yozilishi kerak (7, 9, 11, 12-ilovalarga qarang).
Belgilarni 14-ilovada ko'rsatilgan tartibda yozishga ruxsat beriladi.
4.1.13. Belgilari uzluksiz ketma-ketlikni tashkil etuvchi bir nechta versiyalar uchun jadvaldagi ma'lumotlar bir xil bo'lsa, unda belgilar turi bo'yicha yozilishi mumkin:

Belgilanish	L, mm
AGBV.246525.084 dan -05 gacha	120
-06…-10	150

Agar bir xil ma'lumotlar bir nechta versiyalarga tegishli bo'lsa, ularning belgilari doimiy ketma-ketlikni tashkil etmaydi, unda versiyalarning belgilari turga qarab yozilishi mumkin:

Belgilanish	L, mm
AGBV.246525.085 -01, -03, -05...-10	120
-02, -04, -11...-20	150

4.1.14. Jadvalning yon panelida boshda ijro belgilarini va o'zgaruvchan ma'lumotlarning nomlarini ko'rsatishga ruxsat beriladi.

Ism	Belgilanishi ABVG.646381.015-
	-	01	02

4.1.15. Agar kerak bo'lsa, bir nechta ishlash jadvallarini bajarishga ruxsat beriladi (14-ilovaga qarang).
4.1.16. Agar boshqa hujjatlarda ko'rsatilishi kerak bo'lgan versiyalar o'rtasida faqat shunday farqlar mavjud bo'lsa, versiyalar jadvali chizmaga joylashtirilmaydi.
Agar bir nechta versiyalar uchun sxemaning grafik tasviri bir xil bo'lsa, versiyalardagi farqlar boshqa turdagi mustaqil hujjatlarda (masalan, elektron diagramma uchun elementlar ro'yxatida) aks ettirilishi mumkin.
4.1.17. Ikki versiyani qamrab olgan chizmalarda, birining tasviri ikkinchisining oyna tasviriga mos keladi, qoida tariqasida, ikkala rasm ham ko'rsatilishi kerak. Har bir rasmning tepasida ishlashning belgilanishi ko'rsatilgan. Bunga qo'shimcha ravishda, ikkinchi tasvir uchun, belgilashdan so'ng, yozuv bo'lishi kerak: "oyna tasviri". Bu holda chiqishlar jadvali joylashtirilmaydi.
Ikkinchi versiyaning tasvirini masshtabni ko'rsatgan holda soddalashtirilgan va kichraytirilgan masshtabda berishga ruxsat beriladi (15-ilova).
4.1.18. Agar ikkinchisi uning to'liq oyna tasviri bo'lsa yoki asosiy dizayn tasvirida ko'rsatilishi mumkin bo'lgan ba'zi farqlarga ega bo'lsa, faqat bitta tasvirni ko'rsatishga ruxsat beriladi. Shu bilan birga, tasvirning yuqorisida tasvirlangan va tasvirlanmagan versiyalarning belgilanishini tushuntiruvchi eslatma bo'lishi kerak, masalan:
AGBV.859291.038 - ko'rsatilgan,
"AGBV.859291.038-01 - oyna aks ettirish".
Faqat asosiy versiyaning tasviri ishlab chiqarish va nazorat qilishda qiyinchiliklarga olib kelmasligi kerak.
4.1.19. Agar ko'zgu tasviri bo'lgan versiyalarning tasvirlari bo'lgan chizma boshqa o'zgaruvchan ma'lumotlarda (masalan, qoplama) qo'shimcha ravishda farq qiluvchi ikkitadan ortiq versiyalar uchun ma'lumotlarni o'z ichiga olsa, u holda versiyalarning belgilari tasvirlar ustidagi chizmalar raqamlari bilan almashtirilishi kerak va versiyalar jadvali chizmada bo'lishi kerak.
4.1.20. O'zgaruvchan komponent, turli versiyalar uchun belgilash, tasvirlar va bunday qismlar sonidagi farqlardan qat'i nazar, barcha versiyalar uchun bitta pozitsiya raqamiga ega bo'lishi kerak (8-ilovaning 12-bandiga qarang*).

________________

* Rosstandartning 2022 yil 14 apreldagi N 946-OG / 03 maktubida "GOST 2.113-75 ning 4.1.20-bandi jadvalida xatolik mavjud" deb tushuntirilgan. U quyidagicha o'qilishi kerak (6-ilovaning 12-bandiga qarang) . - Ma'lumotlar bazasi ishlab chiqaruvchisining eslatmasi.
Agar bitta versiya uchun bir nechta bir xil komponentlar ishlatilsa va boshqa versiya uchun bu komponentlar boshqacha bo'lsa (turli belgilarga ega), unda ularga turli xil pozitsiya raqamlari berilishi kerak (12-ilova, 2 va 3-bandlarga qarang).
Turli versiyalar uchun spetsifikatsiyaning turli bo'limlarida qayd etilishi kerak bo'lgan komponent (masalan, ba'zi versiyalar uchun yig'ish moslamasi, boshqalari uchun esa qism ishlatiladi), bitta pozitsiya raqami berilishi kerak (6 va 9-ilovalarga qarang, post. 11).
4.1.21. Pozitsiya raqamlari asosiy versiyaning rasmlariga qo'llanilishi kerak. Boshqa versiyalarning rasmlarida pozitsiya raqamlari faqat asosiy versiyada ishlatilmaydigan komponentlar uchun qo'llaniladi va boshqa tasvirga ega bo'lgan komponentlar uchun pozitsiya raqamlari takrorlanadi (9-ilova, 11 va 12-ilovalarga qarang).
4.1.22. Versiyalari qo'shimcha versiya raqami bilan ko'rsatilgan mahsulotlar uchun chizmalar quyidagi xususiyatlarni hisobga olgan holda amalga oshiriladi:
qo'shimcha ijro raqamiga bog'liq bo'lmagan o'zgaruvchan ma'lumotlar ijro seriya raqamiga qarab ijro jadvalida berilishi kerak (16-ilova, 1-jadval);
qo'shimcha ishlash raqamlari bilan belgilash maqsadga muvofiq bo'lgan o'zgaruvchan ma'lumotlar alohida jadvalda keltirilgan (16-ilova, 2-jadvalga qarang);
ketma-ket va qo'shimcha ijro raqamlariga qarab o'zgaruvchan ma'lumotlar ushbu raqamlarga qarab alohida jadvalda berilishi kerak.
Qo'shimcha versiya raqamidan foydalangan holda versiyaning to'liq belgilanishi spetsifikatsiyalarda va buyurtma berishda ko'rsatilishi kerak, masalan, ABVG.387288.105-02.04.
4.2. Dizaynlarning asosiy chizmalarini (diagrammalarini) va chizmalarini (diagrammalarini) amalga oshirish
4.2.1. Asosiy chizmada (diagrammada) faqat doimiy komponentlar (elementlar) tasvirlangan bo'lishi kerak. O'zgaruvchan komponentlar (elementlar), agar kerak bo'lsa, birinchi versiyaga mos keladigan soddalashtirilgan kontur konturlari (grafik belgilar) shaklida qattiq nozik chiziqlar bilan tasvirlangan.
Chizmada ko'rish yo'nalishi, kesim chiziqlari, tashqi elementlarning seriya raqamlari va spektakllar chizmalarida mos keladigan tasvirlarni tushunish uchun zarur bo'lgan boshqa belgilar qayd etilgan.
4.2.2. Asosiy chizma (sxema) barcha kerakli doimiy ma'lumotlarni ko'rsatishi kerak.
4.2.3. Asosiy yig'ish chizmasida asosiy spetsifikatsiyadagi elementlarning raqamlari qo'llanilishi kerak.
Asosiy sxemada mos yozuvlar belgilari faqat barcha versiyalar uchun bir xil bo'lgan elementlarga berilishi kerak.
4.2.4. Asosiy chizmaning (sxemaning) asosiy yozuvi ustida quyidagi yozuv bo'lishi kerak: "Qolganlari - dizaynlarning chizmalariga (sxemalariga) qarang" (uning belgilanishini ko'rsatmasdan).
4.2.5. Bajarish chizmasida (diagrammasi) va ijrolarning guruh chizmasida (diagrammasi) faqat o'zgaruvchan komponentlar (elementlar) tasvirlangan bo'lishi kerak. Doimiy komponentlar (elementlar), agar kerak bo'lsa, to'liq yoki qisman soddalashtirilgan kontur konturlari (grafik belgilar) shaklida qattiq nozik chiziqlar bilan tasvirlangan.
Ko'rinishlar, bo'limlar, bo'limlar va tashqi elementlar asosiy chizmada ko'rsatilgan belgilarga muvofiq belgilanadi yoki kerakli matnli tushuntirishlarni beradi.
4.2.6. Bajarish chizmasida (diagrammasi) va ijrolarning guruh chizmasida (diagrammasi) barcha kerakli o'zgaruvchan ma'lumotlar ko'rsatilishi kerak.
4.2.7. Versiyaning yig'ish chizmasida va versiyalarning guruhli yig'ish chizmalarida versiyaning spetsifikatsiyasida yoki versiyalarning guruh spetsifikatsiyasida mavjud bo'lgan pozitsiyalarning raqamlari qo'llanilishi kerak.
Dizayn diagrammasida va guruh dizayni diagrammasida mos yozuvlar belgilari faqat ushbu dizaynlarga tegishli elementlarga berilishi kerak.
4.2.8. Variantning chizmasining (sxemasining) asosiy yozuvi va versiyalarning guruh chizmasi (sxemasi) tepasida turdagi asosiy hujjatga havola bo'lishi kerak: "Qolganlari - ABVG.XXXXXXXX.XXXXSBga qarang".