O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi Jizzax viloyati Do‘stlik Abu Ali ibn Sino nomidagi jamoat salomatligi texnikumi

Mavzu: Antibiotiklar bilan tayyorlanadigan dori shakllari
Reja:
1.Tarkibida antibiotik saqlagan doriturlari.
2.Aseptik sharoitda ularni o‘ziga xos usullar bilan tayyorlash.
3. Antibiotiklar bilan poroshoklar tayyorlash

Tibbiyotda ishlatiladigan dori moddalar ichida antibiotiklar cng kuchli ta'sir etuvchi moddalar hisoblanadi. Dori shakllarini tayyorlash texnologiyasining o‘ziga xosligini hisobga olgan holda antibiotiklar bilan dori preparatlari tayyorlashni quyidagicha umumlashgan holatini hisobga olish mumkin.

Ko‘p antibiotiklar tayyor (liofil) kukun holida fiakonlarda, hab dori, surtma dori shaklida ishlab chiqariladi.
Dorixona sharoitida antibiotiklardan surtma, eritma (to‘lchi), sham- chalar va kukunlar tayyorlanadi.
1. Antibiotiklarni saqlash muddatidagi qisqalik, tez parchalanib ketishi.
2. Kislotali sharoitga chidamsizligi.
3. Yarim parchalanish davrining qisqaligi.
4. Ko‘pchilik yordamchi moddalar bilan o‘zaro ta'sirlamsh qobiliyati.
5. Ko‘pchilik antibiotiklarni suvda erimasligi va suvli eritmalarini yetarli darajada turg‘un cmasligi
6. Antibiotiklarni haroratga chidamsizligi.
7. Boshqa dorivor moddalar bilan kimyoviy va farmakologik jihatdan nomutanosiblikni namoyon qilishi.
8. Mikroorganizmlarga o‘ta ta'sirchanligi.
Antibiotiklarni ana shu koTsatilgan va o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda uni dori shakli texnologiyasi ishlab chiqiladi. Dori shakli tarkibidagi antibiotikni ma'lum vaqt ichida turg‘unligi ta'minlanishi kerak. Dori shakli esa tanaga terapevtik konsentratsiyadagi antibiotik miqdorini ta'minlay oladigan shaklda boTishi zarur. Masalan: levo‘itsetin haroratga chidamli antibiotik; uning eritmalarini sterillash mumkin, penitsillin esa critma shaklida o‘ta chidamsiz. Gramitsidin
2% li spirtli eritma shaklida chiqarilib, ishlatilganda uni 1:100 nisbatda tozalangan suv yoki 70% li spirt bilan suyultirilib qo‘llaniladi. Levo‘itsetin spirtda yaxshi eriydi, lekin benzilpenitsillinni spirtdagi eritmasi uni murakkab efir hosil qilish xususiyati bilan bog‘liq boiib, ta'sir darajasini yo‘qotib yuboradi. Penitsillinni suvdagi eritmasi xona sharoitida 4-6 soat turg‘un boisa pHi 6,5 bo‘lgan bufer eritmada (50°C) da 15-20 kungacha saqlash mumkin, Shuni hisobga olgan holda penitsillin, levo‘itsetin va boshqa antibiotiklarm eritish maqsadida erituvchi sifatida har xil bufer eritmalar qoilaniladi. Antibiotiklar bilan tayyorianadigan hamma dori shakllari aseptik sharoilda tayyorlanadi.