Emulsiyalar Xususiyatiga va eng asosiy agregat turg‘unligiga qarab, cmulsiyalar ikkiga bo‘lmishi mumkin: suyultirilgan va konsentrlangan. Suyultirilgan cmulsiyalarda dispers fazaning hajmi (yog‘ yoki suv) 0,1% dan oshmaydi. Aniqlanishicha, suyultirilgan emulsiyalarda osilgan zarrachalarni elektr zaryadi yordamida stabillash asosiy o‘illardan biridir, yoki suyultirilgan emulsiyalar kolloid zoliga o‘xshashdir. Tibbiyotda ishlatiladigan emulsiyalarga konsentrlangan emulsiyalar kiradi. Undagi dispcrs fazaning miqdori 5% dan oshiq. Bu sistemadagi stabillash - (turg‘unligini oshirish) holati kolloid eritmalardan birmuncha farqlanadi. Dispers fazada zarrachalarning elektr zaryadi - emulsiyalarda ikkinchi oTinda turadi. Agarda o‘simlik moyi va suv teng hajmda olinib aralashtirilsa, disperslanish nazariy jihatdan bir xil bo‘Iib, bir vaqt- ning o‘zida ikkala turdagi m/s va s/m cmulsiyasi hosil bo‘ladi. Bu holat bir fazaning ikkinchi fazadan oshiqroq turg‘unligiga bog‘liq. Bu konsentrlangan emulsiyalarning suyultirilgan cmulsiyalardan birinchi farqi hisoblanadi Ikkinchi farqi shundaki, konsentrlangan emulsiyalar ikki xil toza suyuqlikdan tashkil topgan bo‘lifa, dispergirlashni to‘xtatish bilan bu sistemaning butunlay turg‘unligi buzilib bo‘laklarga bo‘linadi. Bu holatning turg‘unligini oshirish va dispers sistemadagi tomchilar bir- biri bilan yopishib ketishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun uchinchi bir modda qo‘shiladi.
Bunday modda dispers fazadagi tomchilarning qo‘shilib ketmas- ligiga va turg‘un bo‘lmagan emulsiyalarni turg‘un emulsiyalarga o‘tishi- ga - cmulgirlanishiga olib keladigan modda hisoblanib bu moddalar emulgatorlar deyiladi. Emulgatorlar xossalariga ko‘ra har xil bo‘ladi: biri emulsiyani moyni suvdagi turini turg‘unligini oshirsa, boshqasi suvni moydagi cmulsiyasini barqarorligini kuchaytiradi. Faol emulgatorlar yordamida yuqori konsentrlangan emulsiyalar hosil qilish mumkin. Masalan: 99% 1i benzol va 1% li natriy oleat tuzi critmasidan moyning suvdagi (m/s) yuqori konsentrlangan emulsiyasi hosil qilingan. Bunda dispersion muhit yupqa pardadan iborat bo‘lib (qalinligi atigi 10 mkm ga yaqin) shaklini yo‘qotayotgan yog‘ tomchilarining o‘rtasida joylashgan. Bunday emulsiyalar studen holatida bo‘lib, ulami pichoq bilan kcsish mumkin.
№ 2-ILOVA
