O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi Jizzax viloyati Do‘stlik Abu Ali ibn Sino nomidagi jamoat salomatligi texnikumi

Gidrofil - lipofil balansi
Har qanday emulgator samaradorligini ta'riflaydigan maxsus birlik GLB deb - ikki bir-biriga qarama-qarshi gidrofil va gidrofob molekulalar nisbatiga aytiladi.
Hozirgi vaqtda moddalar molckulalarining tuzilishi yoki fizik- kimyoviy xossasiga qarab GLB ahamiyatini aniqlovchi nazariya yo‘q. Shuning uchun 1949-yilda Griffin to‘onidan taklif ctilgan yarim empirik sistema qo‘llaniladi. Bu Griffin soni dcb atalib, sirt-faol moddalarning qaysi molekulalaridan tuzilganligini aniqlaydi, shu alohida guruhlarni suv bilan birikib kirishishini shartli son darajasiga ko‘taradi. Har xil sirtfaol moddalarning GLB soni, molekuladagi guruhlarni son yig‘indisi kerakli formula bo‘yicha hisoblanadi yoki tajriba orqali aniqlanadi.
Sirt faol moddalarning molekulasida gidrofob qismga nisbatan gidrofil qism qancha ko‘p bo‘lsa, GLB soni shuncha yuqori bo‘ladi. GLB soni hamma tabiatda uchraydigan sirt-faol moddalar uchun ko‘rsatkichi 1 dan 40 gacha bo‘lish mumkin. 10 soni faol moddaning lipofil va gidrofil moddalarning o‘rtasidagi chcgara hisoblanadi. Emulgator yog‘da erisa suvning moydagi emulsiyasini hosil qiladi. Bunda GLB soni 10 dan past bo‘ladi. GLB soni qancha yuqori bo‘lsa, bunday cmulgator moyning suvdagi emulsiyasini hosil qilishga moyil bo‘ladi. GLB ko‘rsatkichi asosan cmulgatorlarni tanlashda xizmat qiladi va sirt-faol modda GLBsi - 1-3 bo‘lsa, ko‘pik so‘ndiruvchi, 3 dan 6 gacha suvni yog‘dagi emulgatori, 7-8 yuvuvchi moddalar, 8-13 gacha moyning suvdagi cmulsiyasini hosil qiluvchi emulgatorlar, 13-15 detergent, 15 dan yuqori bo‘lsa, solubilizator eruvchanlikni oshiruvchi moddalar sifatida ishlatilishga tavsiya etiladi.
№ 2-ILOVA
Mustahkamlash
1. Emulsiyalarning tarkibi qanday ?
A.*moy, suv,dori modda ,emulgator bo‘ladi ;
B. moy, vazelin moyi,suv ;
C. moy ,dori modda ;
D. moy, asos, ishqor, suv.
2. Emulsiya nimadan tayyorlanadi ?
A. o‘simlik qismlari;
B.*magiz ,urug‘ va moydan ;
C. gidrofil moddalardan ;
D. gidrofop moddalardan.
3. Emulsiyalar dorivor mahsulotni qayeridan tayyorlanadi?
A. dorivor o‘simliklardan ;
B. *urug‘dan,mag‘izdan ;
C. mevadan,po‘stloqdan ;
D. ildizdan,urug‘dan.
4. Retseptda emulsiyaning konsentiratsiyasi ko‘rsatilmagan bo‘lsa necha % li tayyorlanadi?
A. 5%;
B. *10%;
C. 3%;
D. 20%.
5. 100,0 mayli emulsiya tayyorlaganda miqdor ko‘rsatilmagan bo‘lsa qancha moy olihadi?
A. 5,0;
B. 1,0;
C.*10,0;
D. 50,0.
№3 –ILOVA.