O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi Jizzax politexnika institute huzuridagi Sharof Rashidov politexnika texnikumi

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar.

1. 
   RH45-215:2009—Rahbariy hujjat o‘z ichiga olgan masalalarni malardaniborat?
   
2. 
   RH45-185:2011—Rahbariy hujjat o‘z ichiga olgan masalalar nimalardan iborat?
   
3. 
   RH45-193:2011—Rahbariy hujjat o‘z ichiga olgan masalalar nimalardan iborat?
   
4. 
   TSt 45-0l0:2010— Tarmoq standarti o‘z ichiga olgan masalalar nimalar?
   

14-MAVZU: Ma’lumotlarning sirlarning turlari va maxfiylik darajalari bo‘yicha tasniflash.


Reja:

1. 
   MUT foydalnuvchilari va abonentlari o‘z darajasida axborotni muhofaza qilish tizimlari yoki vositalarini qo‘1lash (ulardan foydalanish).
   
2. 
   Axborot xavfsizligini ta'minlash xizmati (bo‘1imi) abonent terminallarida saqlanadigan abonent axborotining konfidensialligi.
   
3. 
   Axborot xavfsizligini ta'minlash dasturlari doirasida ishlab chiqiladigan chora-tadbirlarning maqsadlari.
   

M.T. MUT foydalnuvchilari va abonentlari
Axborot xavfsizligini ta’miniash xizmati (bo‘limi) MUT ser- verlarida saqlanadigan va MUT telekommunikatsiya kanallari va vositalari bo‘ylab uzatiladigan, agar bu shartnomada ко‘zda tutilgan bo‘Isa, abonentlar axborotining konfidensialligi, yaxlitligi va undan erkin foydalanish uchun javobgar bo‘ladi. Axborot xavfsizligini ta’miniash xizmati (bo‘limi) abonent terminallarida saqlanadigan abonent axborotining konfidensialligi, yaxlitligi va undan erkin foydalanish uchun javobgar bo‘lmaydi. Axborot xavfsizligini ta’miniash xizmati (boTimi) viruslar bilan zararlangan hamda zararli dasturlami o‘z ichiga olgan foydala- nuvchi va abonentlaming axborot resurslari (MUT serverlarida joylashadigan va saqlanadigan, MUT telekommunikatsiya kanallari va vositalari bo‘ylab uzatiladigan), shuningdek, 0 ‘zbekiston Respublikasining amaldagi qonun hujjatlari bilan taqiqlangan axborot resurslari tarqalishining oldini olish bo‘yicha choralami qabul qilish huquqiga ega. Abonentlarga axborotni muhofaza qilish bo‘yicha qo‘shimcha xizmatlami taqdim etish shartnomada bayon etiladi. MUT foydalnuvchilari va abonentlari o‘z darajasida axborotni muhofaza qilish tizimlari yoki vositalarini qo‘llash (ulardan foydalanish) huquqiga ega. RH 45-185:2011 - Rahbariy hujjat. Davlat hokimiyati va boshqaruv organlarining axborot xavfsizligini ta’miniash dasturini ishlab chiqish tartibi. Ushbu hujjat RH 45-185:2006 hujjati o‘miga amalga kiritilgan bo‘lib, davlat hokimiyati va boshqaruv organlarining axborot xavfsizligini ta’miniash dastur- larini ishlab chiqish tartibini belgilaydi. Hujjat axborot xavfsizligini ta’miniash dasturlari doirasida ishlab chiqiladigan chora-tadbirlaming maqsadlari, vazifalari, tuzil- masi va ro‘yxatiga qo‘yiladigan namunaviy talablami belgilaydi. Ushbu hujjat talablari 0 ‘zbekiston Respublikasining davlat hokimiyati va boshqaruv organlariga taalluqli, shuningdek, ushbu organlaming axborot xavfsizligini ta’miniash dasturlarini yaratish uchun asos bo‘lib hisoblanadi. Ushbu hujjatni ishlab chiqish va joriy etishdan maqsad: - axborot xavfsizligini tahdidlardan muhofaza qilish bo‘yicha choralaming adekvatligiga erishish; - davlat hokimiyati va boshqaruv organlarining ishlaridagi bar- qarorlik darajasini oshirish; - xavfsizlik mojarolaridan yuzaga kelgan ziyon darajasini pa- saytirish; - axborot xavfsizligi infratuzilmasini yaratish; - boshqa tashkilotlaming foydalanish xavfsizligini ta’miniash; - boshqa tashkilotlaming ulanishi bilan bog‘liq bo‘lgan ehti- moliy xavflami identifikatsiya qilish; - axborot resurslariga mas’ul shaxslami belgilash; - davlat hokimiyati va organlari faoliyatida davlat axborot re- surslarining ochiqligi va ommabopligini ta’miniash, axborot va kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish asosida davlat hokimiyati va organlari bilan fuqarolar o‘rtasidagi samarali o‘zaro
Maxfiy ma'lumotlar amaldagi qonunchilik bilan tasniflanmagan, kirishi cheklangan har qanday ma'lumot bo'lishi mumkin davlat siri, chunki cheklangan kirish huquqiga ega bo'lgan ma'lumotlar, birinchi navbatda, ma'lum bir doiraga ma'lum bo'lgan ma'lumotlar, ma'lumotlar va bilimlardir. alohida qiymat. Axborotdan foydalanishni cheklash asoslarni himoya qilish maqsadida o'rnatiladi konstitutsiyaviy tuzum, boshqa shaxslarning axloqi, salomatligi, huquqlari va qonuniy manfaatlari, mamlakat mudofaasi va davlat xavfsizligini ta'minlash.
Rossiya qonunchiligida maxfiy ma'lumotlarning ayrim turlarini qonunchilik bilan birlashtirish uchun asos fuqarolar, tashkilotlar va davlatning maxfiylik huquqini mustahkamlagan Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasidir. Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasining ushbu qoidalari asosida cheklangan kirish huquqiga ega bo'lgan tegishli ma'lumotlar turlari tarmoq qonunchiligi bilan ajratilgan.
Eslatib o‘tamiz, A.B. Vengerov. U ma'lumotlarga (axborot munosabatlariga) oid munosabatlarning huquqiy vositachiligi uchun printsipial ahamiyatga ega bo'lgan ma'lumotlarning ayrim belgilarini (xususiyatlarini) ajratib ko'rsatdi, ularga havola, xususan, axborotning uning tashuvchisiga nisbatan ma'lum mustaqilligi; imkoniyat qayta foydalanish mumkin bir xil ma'lumotlar; iste'mol qilinganda uning tugamasligi; saqlash, jamlash, birlashtirish, to'plash, "siqishni" va boshqalar qobiliyati.
San'atga muvofiq. 2006 yil 27 iyuldagi 149-FZ-sonli "Axborot to'g'risida" Federal qonunining 2-moddasi, axborot texnologiyalari va axborotni muhofaza qilish" maxfiy ma'lumotlar hujjatlashtirilgan ma'lumotlar bo'lib, Rossiya Federatsiyasi qonunchiligiga muvofiq kirish cheklangan moddiy tashuvchida (qog'oz, elektron) taqdim etiladi. Umuman olganda, ushbu ta'rif ishonchli deb e'tirof etilishi kerak. ma'lumotlarning har doim ham cheklangan kirish huquqiga ega bo'lmagan holatlari, masalan, shaxsiy va oilaviy sirni tashkil etuvchi ma'lumotlar, shuningdek ovoz berish siri va iqror bo'lish siri, albatta, moddiy tashuvchida belgilanishi shart emas.
Agar kirish cheklangan ma'lumotlar moddiy tashuvchida qayd etilgan bo'lsa, u holda ma'lumotlarning maxfiyligi moddiy axborot tashuvchisiga o'rnatilgan muhrni aks ettiradi.