O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi Jizzax politexnika institute huzuridagi Sharof Rashidov politexnika texnikumi

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar.

1. 
   Foydalanuvchini autentifikatsiyalash qanday amalga oshiriladi?
   
2. 
   FAR (false-alarmrate)-bu?
   
3. 
   FRR (false-rejectrate)-bu?
   

22-MAVZU:Identifikatsiya va autentifikatsiya
Reja:

1. 
   Identifikatsiya (Identification).
   
2. 
   Autentifikatsiya (Authentication) .
   
3. 
   M a’murlash (Accounting).
   

M.T PIN
Kompyuter tizimida ro‘yxatga olingan har bir subyekt (foydalanuvchi yoki foydalanuvchi nomidan harakatlanuvchi jarayon) bilan uni bir ma’noda indentifikatsiyalovchi axborot bog'liq. Bu ushbu subyektga nom beruvchi son yoki simvollar satri bo‘lishi mumkin. Bu axborot subyekt indentifikatori deb yuritiladi. Agar foydalanuvchi tarmoqda ro‘yxatga olingan indentifikatorga ega bo‘Isa, u legal (qonuniy), aks holda, legal bo‘lmagan (noqonu- niy) foydalanuvchi hisoblanadi.
Kompyuter resurslaridan foydala- nishdan avval foydalanuvchi kompyuter tizimining identifikatsiya va autentifikatsiya jarayonidan o‘tishi lozim.. Identifikatsiya (Identification) - foydalanuvchini uning identi- fikatori (nomi) bo‘yicha aniqlash jarayoni. Bu foydalanuvchi tar- moqdan foydalanishga uringanida birinchi galda bajariladigan funk- siyadir. Foydalanuvchi tizimga uning so‘rovi bo‘yicha o‘zining identifikatorini bildiradi, tizim esa o‘zining ma’lumotlar bazasida uning borligini tekshiradi.
Autentifikatsiya (Authentication) - ma’lum qilingan foydalanuvchi, jarayon yoki qurilmaning haqiqiy ekanligini tekshirish muolajasi. Bu tekshirish foydalanuvchi (jarayon yoki qurilma) haqi- qatan aynan o‘zi ekanligiga ishonch hosil qilishiga imkon beradi. Autentifikatsiya o‘tqazishda tekshiruvchi taraf teksniriluvchi tarafning haqiqiy ekanligiga ishonch hosil qilishi bilan bir qatorda tekshiriluvchi taraf ham axborot almashinuv jarayonida faol qat- nashadi. Odatda foydalanuvchi tizimga o‘z xususidagi noyob, bosh- qalarga ma’lum bo‘lmagan axborotni (masalan, parol yoki sertifikat) kiritishi orqali identifikatsiyani tasdiqlaydi. Identifikatsiya va autentifikatsiya subyektlaming (foydalanuv- chilaming) haqiqiy ekanligini aniqlash va tekshirishning o‘zaro bog‘langan jarayonidir.Muayyan foydalanuvchi yoki jarayonning tizim resurslaridan foydalanishiga tizimning mxsati aynan shularga bog‘liq. Subyektni identifikatsiyalash va autentifikatsiyalashdan so‘ng uni avtorizatsiyalash boshlanadi.