O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston milliy universiteti Jizzax filiali Informatika va axborot texnalogiyalari 103-19 gurux talabasi Jo’raboyev Haydarning mustaqil ishi

Dasturlarni ichki tasvirlash usullari.

Sintaksis daraxt – bu struktura sintaksis taxlilchini ishi natijasini ifodalaydi. U kiruvchi til konstruksiyasi sintaksisini aks ettiradi va amallarning to’liq o’zaro aloqasini o’zida jamlaydi. Kamchiligi:

Sintaksis daraxtlar murakkab bog’langan strukturaga ega bulganliklari sababli, ular trivial ko’rinishda natijaviy dasturning chiziqli ketma-ketligiga aylantira olmaydilar. Ochiq nomlangan natijali kupmanzilli kod.(Tetradalar). Tetradalar 4 ta tarkibiy qismdan iborat amallar yozuvini ifodalaydilar. Tetradalar chiziqli komandalar ketma-ketligi bo’lib, biri biridan keyin xisoblanadilar. Agar operandlardan qaysidir biri yuk bulsa, lekin u yoki tushirib qoldirilishi yoki bush operand bilan o’zgartirilishi mumkin. Xisoblash natijasi tushirib qoldirilishi mumkin emas. Tetradalar chiziqli bog’lik bulganliklari sababli, ular uchun tetradalar ketma-ketligini komandalar ketma-ketligiga aylantiradigan trivial algoritmni yozish yetarlidir. Bunday ifodalash ko’rinishi xisoblash tizimining arxitekturasiga boglik emas. Mashinaga boglikmas ko’rinish

1)Triadaga nisbatan ko’proq xotira talab etadi.

2) amallar orasidagi o’zaro aloqani aniq ifodalamaydi. Ochikmas nomlangan natijali kupmanzilli kod. (triadalar) Triadalar 3 xolatli amallar yozuvlarini ifodalaydilar. Triadalarning xususiyatlari shuki, bir yoki ikkala operand boshqa triadaga silka (ya’ni link) bulishi mumkin. Tetradalardan farqli ravishda bu yerda xotirani tarqatilishiga javob beruvchi algoritmni bo’lishi talab etiladi (xisoblashlarni oralik natijalarini saklovchi). Triadalar o’zini tasvirlash uchun kamroq xotira talab etadilar, ular o’zlari o’rtasidagi amallarning o’zaro alokalarini ochiq ifodalaydilar. Yo’tuqlari:

1) Triadalar komandalarning chiziqli ketma-ketligini tashkil etib, ular uchun triadalarni ketma ketligini natijaviy dastur komandalari ketma-ketligiga aylatirish algoritmini yozish yetarlidir. Bu yerda maxsus xotirani tarkatishga javobgar va xisoblashlarni oraliq natijalarini saqlovchi algoritmdan foydalanish zarur. Dasturlarni ichki tasvirlashning mashinaga bogliklik ko’rinishi. Yo’tuklari: o’zini ifodalash uchun kam xotira talab etadi, amallarni o’zaro alokasini aniq ifodalaydi.

Assembler tili.
Sintaksis-bu qoidalar to‘plami bo‘lib, dasturlasg tilida ruxsat etilgan belgilarning ketma-ketligi va asosiy ichki to’zilishni aniqlaydi.
Semantika-til birliklariga (so‘z, so‘z birikmalari, jumlalariga) beriladigan qiymatlardir.
EHMlar endi yo’zaga kelgan paytda programma to’zishda, faqat mashina tillarida, ya’ni sonlar yordamida EHM bajarishi kerak bo‘lgan amallarning kodlarida kiritilgan. Bu holda mashina uchun tushinarli sanoq, sistemasi sifatida 2 lik, 6 lik, 8 lik sanoq sistemalari bo‘lgan. Programma mazko’r sanoq sistemasidagi sonlar vositasida kiritilgan.
Yuqori bosqichli programmalashda, mashina tillariga qaraganda mashinaga moslashgan (yo‘naltirilgan) belgili kodlardagi tillar hisoblanadi. Belgilar kodlashtirilgan tillarning asosiy tamoyillari shundaki, unda mashina kodlari ularga mos belgilar bilan belgilanadi, hamda xotirani avtomatik taqsimlash va xatolarni tashhis qilish kiritilgan. Bunday mashina moslashgan til - ASSEMBLER tili nomini oldi.
EHM faqat mashina tilini-buyruqlar, operand va sonlarning ikkilik sanok, sistemasidagi ko‘rinishini «tushinadi». Shu sababli, Assembler tilida yozilgan programmalar uchun ularni mashina tiliga o‘tkazuvchi «tarjimon» kerak bo‘ladi.