O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Ijtimoiy ishdagi texnologiyalar turlari: 

Oila bilan ijtimoiy ish texnologiyasi. Oilaga nisbatan mijozlarni turli 
toifalari mavjud: nogironlar, pensionerlar, harbiy xizmatchilar, ko‗chib keluvchilar 
va boshqa ijtimoiy xizmatning turli texnologiyalaridan foydalanuvchilar.Ijtimoiy 
yordamning turi va shakllari, uning maqsadi- ijtimoiy institut sifatida oilalarni 
saqlashdir.

Ayollar bilanijtimoiy ish texnologiyasi Ayollar bilan ijtimoiy 
muammolarning murakkabligi uning umumiy ijtimoiy-iqtisodiy va ijtimoiy-
psixologik xususiyati bilan bog‗liq bo‗lib, ularni hal qilish, ma'lum ijobiy natijalar 
olish uchun turli texnologiyalardan foydalanishga tizimli yondashuv zarur.
Eng avvalo o‗zini va o‗z oilasini ta'minlash uchun ularga ish topish 
imkoniyatini berish kerak. Tadqiqotlarga ko‗ra ayollarning ehtiyoji oiladan 
tashqarida uchta motivga ega: oilada ikkinchi daromadning zaruriyati, ish ayol 
uchun ijtimoiy sug‗urtaning muhim vositasi. Shuningdek uning oilasi uchun ham.
Keksalar bilan ijtimoiy ish.Keksalar bilan ijtimoiy ish erkinlik, faollik, 
kamchilik, ijtimoiy madaniyat, yosh hususiyatidan foydalanishni nazarda tutadi.
Qarish jarayonida erkin bo‗lish nazariyasiga ko‗ra insonlar yoshlardan 
begonalashadi. Bu begonalashuv jarayoni va ijtimoiy holatlar qariyotgan 
shaxslarga tegishli bo‗ladi.
Yomon moslashgan bolalar va o‘smirlar bilan ijtimoiy ish texnologiyasi 
Ijtimoiy moslashuv o‗z hususiyati bo‗yicha psixologik mexanizmlar-– 

---

203 
identifikatsii, interiorizatsii, empatiya, o‗xshatish, teskari aloqa usulidan iboratdir.. 
Ijtimoiy moslashuv ob'ektlari qadriyat, talablar, tuzilmalar (oila, guruh, tashkilot, 
hududiy va milliy jamoalar), aloqa va o‗zaro munosabatlar, turli tizimlardagi axloq 
etikasi, shuniggdek predmet faoliyati bo‗ladi. Qiyin moslashuvchan bolalar bilan 
an'anaviy ishlar ularni oiladan ajratish va yopiq muassasalarda tarbiyalash o‗zining 
samarasizligini ko‗rsatdi, hattoki asab-ruhiy buzilishga ega bo‗lalar bilan ayanchli 
bo‗ldi.. Yangi texnologiyalar quyidagi qoidalarga asoslanadi: 

Bolaning muhim oilaviy muammolari, o‗qitish, muomala, manfaatlari, 
ehtiyojlarini baholashga shaxsiy yo‗naltirilgan individual yondashuv; 

Ajratilgan yordam va ko‗mak dasturlari, tuzatish va sog‗lomlashtirish 
dasturlari, bolalar va o‗smirlarning adekvat individual-psixologi va yosh 
xususiyatlarini hisobga olish; 

Tuzatish va sog‗lomlashtirish faoliyati ijtimoiy pedagogikada ular 
bilan ishlashni tashkil qilish ; 

Majmuaviy tartibda bolalar va o‗smirlarni ajratishni istisno qiladigan 
maqsadli yordam ko‗rsatish tizimini ishlab chiqish va yaratish.