O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti asqarova dilorom qurbonovna

 

---

143 
MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARIDA MATEMATIK 
TUSHUNCHALARNI SHAKLLANTIRISH YUZASIDAN METODIK 
ISHLARNING MAZMUNI 
 
Tayanch so‘z va iboralar: 
elementar matematik tasavvurlar, metodik 
usullar, rejalashtirish, qayd qilish, matematika mashg‘ulotlari.
 
Turli maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tushunchalarini 
shakllantirishda tuzatish ishlarini olib borish. 
Maktabgacha ta’lim yoshidagi 
bolalarda elementar matematik tasavvurlarni rivojlantirishni amalga oshirish 
muvaffaqiyati tarbiyachi ixtisosiga, uning kasbga oid tayyorgarligiga bog‘liq. 
Bolalarda elementar matematik tasavvurlarni rivojlantirish masalalarini ishni 
rejalashtirish va tashkil qilishsiz hal etibbo‘lmaydi. Matematika ta’limiy 
faoliyatlari ham boshqa predmet ta`limiy faoliyatlari kabi kalendar rejada 
ko’rsatiladi. Ba’zi paytlarda tarbiyachining kalendar rejasidan tashqari, reja 
konspekt ham tuziladi. Qanday paytlarda? Qanday maqsad bilan?
Tarbiyachilar matematika mashg‘ulotlarni faqat o‘z guruhidagina emas, 
balki boshqa guruhlarda o‘tkaziladigan ta’limiy faoliyatlarning ham dastur 
mazmunini bilishlari kerak. Yilning boshida ikkala tarbiyachi ham matematikadan 
ta’limiy faoliyatlarni rejalashtirishi juda muhim.
I.
Ta’limiy faoliyatning nomi. 
II.
Dastur mazmuni.
III.
Oldindan olib boriladigan ish. Bolalarning bilim darajalarini bilish. 
IV.
Ta’limiy faoliyatlarga tayyorlanish. 
V.
Ta’limiy faoliyatning borishi, metodik usullar, bolalarni bu faoliyatga 
jalb etish, bular hammasi birgalikda yoziladi.
Shuningdek, tarbiyachilarning nutqi bu yerda juda katta ahamiyatga ega. 
Uning nutqi ravon, muloyim, sodda, aniq, qisqa, tushunarli, madaniy nutq 
talablariga to‘liq javob beradigan bo‘lishi kerak.
Har bir bola bilan ta’limiy faoliyatdan tashqari vaqtlarda ham yakkama-
yakka ish olib borishi zarur. Matematika ta`limiy faoliyatlarida olgan bilimlarini 

---

144 
boshqa ta`limiy faoliyatlarda mustahkamlab borishi kerak. MTT dasturi malakali 
tarbiyachilarga moslab tuzilgan. Ammo dastur bu darslik emas. U bilan ishlashni 
o‘rganish va bilish kerak. Undan keyin shu rejaga qarab 2 haftalik ta`limiy 
faoliyatlar rejasi tuziladi. Lekin shunday narsalarga e’tibor qilish kerak:
1. Hamma va ayrim bolalarning bilish darajalariga.
2. Dastur vazifalariga. 
3. Ko‘rgazmali qurollar qancha borligini bilish va qanday materiallarni 
tayyorlash kerakligini e`tiborga olish kerak bo‘ladi. Lekin aniq ta’limiy faoliyat
rejasini umumiy sxemaga aylantirish, unda faqat metodik usullarni eslatib o‘tib, 
ta’limiy faoliyatning qismlarini ko‘rsatishi noto‘g‘ri. Ta’limiy faoliyat rejasini 
ta’limiy faoliyat konspektiga o‘xshatish ham kerak emas.