O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik –texnologiya instituti

Н  О Н  ОН Н  НО   ОН Н ОН glyukoza СН2ОРО3Н2
СН2ОН Н  О Н  ОН Н  НО   ОРО3Н2 Н ОН lyukoza-1-fosfat СН2ОРо3Н2
Н  О Н  ОН Н  НО   ОН Н ОН glyukoza-6 -fosfat	Н  О Н  ОН Н  НО   ОРО3Н2 Н ОН glyukoza,1,6- bifosfat
СН2ОН Н  О Н  ОН НО  НО   ОН Н ОН D-mannoza

D-mannoza turli xil usimlik polisaxaridlari- shilimshiklar, gemitsellyulozalar, tarkibida uchraydi. Achitki xujayralari mannozani bijgitadi.
D-galaktoza sut shakari-laktoza va raffinoza, xamda polisaxaridlar-agar,shilimshik, gemitsellyulozalar tarkibiga kiradi.
D-fruktoza mevalar tarkibida bor, saxaroza va inulin tarkibida uchraydi. Fruktoza fosforlangan xolatda uchraydi.

НОСН2 О Н  Н НО  НО   СН2ОН ОН Н fruktoza	НО3Н2 О Н  Н НО  НО   СН2ОРО3Н2 НО Н fruktoza-1-fosfat
Н2О3РОСН2 О Н  Н НО  НО   СН2ОН ОН Н fruktoza-6-fosfat	Н2О3РОСН2 О Н  Н НО  НО   СН2ОРО3Н2 ОН Н fruktoza-1,6-bifosfat

Oligosaxaridlar.
Olixosaxaridlardan eng kup tarkalgan disaxaridlardir. Saxaroza kup tarkalgan disaxaridlardan xisoblanadi. U usimlik tanasida ildizida, boshogida, tuganagida, mevasida va bargida uchraydi.

СН2ОН Н НОС Н2 Н  О  ОН Н НО   О Н НО

О Н Н НО    СН2ОН НО Н сахароза

Saxaroza gidrolizlanganda xosil buladigan glyukoza va fruktoza aralashmasi invert shakar, dab ataladi. Ari asali asosan invert shakardan tashkil topkan. Saxaroza muxim ovkat moddasi, u xam energetik axamiyatga ega ta‘m berish kobiliyatiga ega.
Maltoza kraxmal va glikogenning fermativ gidrolizlanishi
natijasida xosil buladi, tabiatda erkin xolda uchramaydi. Maltoza gidrolizlanishi natijasida ikki molekula (-D-glyukoza xosil buladi

СН2ОН О Н  О  ОН Н НО   Н Н Н ОН

Н ОН   Н ОН Н   О ОН СН2ОН tsellobioza

Laktoza sut tarkibida uchraydi va sut emuvchi gudak organizmi uchun birdan-bir uglevod manbai xisoblanadi. Laktoza gidrolizlanganda glyukoza va galaktoza xosil kiladi.

СН2ОН О НО  О  ОН Н Н   Н Н Н ОН

Н ОН   ОН ОН Н   О Н СН2ОН laktoza.