O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik- qurilish instituti «Mashinasozlik»

III tip _ variant

Bajardi: ___________________

^{(talabaning guruҳi, ismi, familiyasi)}
Raxbar: __________________
^{(o‘qituvchining ismi, familiyasi)}


Namangan - 2022



O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


Namangan muhandislik- qurilish instituti


«Mashinasozlik » fakulteti
«Umumtexnik fanlar»
kafedrasi


Mexanika. (Mashina detallari) fanidan
kurs loyixasini bajarish bo‘yicha
Hisob-tushinturuv yozuvi
Bajardi: _________________
^{(talabaning guruҳi, ismi, familiyasi)}
Raxbar: __________________
^{(o‘qituvchining ismi, familiyasi)}
Namangan - 2022


Vintli konveyer yuritmasi uchun bir pog’onali chervyakli (chervyak pastda joylashgan) reduktor loyihalansin.

TOPSHIRIQ. Konveyer quvvati P_k=3,1 kVt, konveyer valining aylanish chastotasi n_k=70 aylmin. Reduktor uzoq muddat ishlashga mo’ljallangan bo’lib, reversiv (Xarakati o’zgarmas) emas.

1-rasm. CHervyakli reduktor va uzluksiz yuk tashuvchi vintli konveyer.

1-elektrodvigatel; 2- mufta; 3-chervyak; 4-chervyakli g’ildirak; 5- mufta; 6- konveyerning asosiy tayanchi; 7-konveyer jelobi; 8-yuk qabul qiluvchi qism; A-elektrodvigatel va reduktorning birinchi vali; B-konveyer vali va reduktorni ikkinchi vali.

Uzatmaning konstruktsiyasi va hisobi
1. Uzatmaning kinematik hisobi va elektrodvigatel tanlash.
CHervyakli reduktor uchun FIK qiymatini =0,8 qabul qilamiz.
Elektrodvigatelning talab etilgan quvvatini aniqlash.
kVt
Talab etilgan quvvat bo’yicha 1-jadvaldan
a) 4A100S2 S=3,3 n_s=3000 aylmin
b) 4A100L4 S=4,7 n_s=1500 aylmin
v) 4A112MB6 S=5,1 n_s=1000 aylmin
g) 4A132S4 S=4,1 n_s=750 aylmin
Elektrodvigatelning xaqiqiy aylanishlar sonini tanlaymiz.
a)
b)
v)
g)
Reduktorni umumiy uzatishlar sonini aniqlash.
_{a) b)
v) g)}
Xisob natijalaridan kelib chiqib umumiy uzatishlar soni bo’lganligi sababli, biz tanlab olamiz. _{, ,} va qabul qilamiz.
CHervyakli g’ildirakning tishlar soni aniqlaymiz.


Berilgandan farqi



GOST 2144-74 bo’yicha farq ≤ 4% bo’lishi kerak
kVt, aylanishlar soni va sirpanishi S=4,7% bo’lgan 4A100L4 markali asinxron eletrodvigatelni tanlaymiz.
2-jadvaldan 4A100L4 markali elektrodvigatelni o’lchamlarini qabul qilamiz.
L₁=395 mm L₂=457 mm N=280 mm D=235 mm
d₁=32 mm d₂=32 mm l₁=80 mm l₂=70 mm l₃=132 mm b=160 mm d=12 mm

2-rasm. Elektrodvigatel.
CHervyak va chervyakli g’ildirak gardishi uchun material tanlash.
C Hervyak uchun 45 po’lat markali material tanlanadi, tish yuzasining qattiqligi HRC45.

3-rasm. CHervyakli reduktor

CHervyakli g’ildirak (tishli) gardishi uchun BrAJ9-4l material tanlaymiz.
Ilashishdagi sirpanish tezligini taxmanan v_s=5 ms qabul qilamiz. Ruxsat etilgan kontakt kuchlanishni 3-jadvaldan 150 MPa qabul qilamiz.
Ruxsat etilgan eguvchi kuchlanish reversiv bo’lmagan ishlar uchun.

Bu yerda: K_FL-uzatmani uzoq muddat ishlashini hisobga oluvchi koeffitsent. Uning qiymati K_FLmax=1,0, K_FLmin=0,543 oralig’ida olinadi yoki quyidagi formula orqali hisoblanadi.

Bu yerda N-o’zgaruvchan yuklanishlar soni.

₂ –chervyakli g’ildirakning burchagiy tezligi, radsek,
L_h-uzatmaning ishlash muddati, soat hisobida.
radsek
soat qabul qilamiz.
_OF¹-asosiy ruxsat etilgan eguvchi kuchlanish bo’lib, chervyakli g’ildirak materiali uchun 4-jadvaldan olinadi. Nmm² qabul qilamiz.
=0,9598=93,4 MPa
CHervyakning diametrini hisobga oluvchi koeffitsentni taxminiy qiymati q=10 qabul qilamiz.
CHervyakli g’ildirak valining burovchi momentini aniqlash.

Oldindan zshriqish koeffitsentining qiymatini aniqlaymiz.


chervyakning deformatsiya koeffitsientini 5-jadvaldan tanlaymiz.
dinamik yuklanish koeffitsientini 6-jadvaldan tanlaymiz.
Ilashish shartiga ko’ra o’qlararo masofani hisoblaymiz.

Uzatma g’ildrak tishlarining ilashish moduli:

Modulning standart qiymatini tishlar soniga qarab 7-jadvaldan , m=5 mm va q=16 qabul qilamiz:
Modul m va q ning standart qiymatlariga asoslanib o’qlararo masofaning qiymatini quyidagicha aniqlanadi: