O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti magistratura bo‘limi

B 

2. 
   B 
   

3. 
   B 
   

4. 
   B 
   

₀
4
₀
4
₀
2
₀
2
 _{r .}

I

I

I
 _r (cos₁
 _{r .}

I
 _r (cos₁
 cos₂ ) _.
 cos₂ ) _.

3. 
   Turli shakldagi o’tkazgichlarning magnit maydon induksiyasini aniqlashga imkon beruvchi formulani kimlar topgan?
   
   1. 
      Ested, Amper va Lorenslar.
      

2. 
   Bio – Savar – Laplas.
   
3. 
   Ersted – Bio – Savar.
   
4. 
   Bio – Savar va Amper.
   
1. 
   Feliks Savar qachon va qayerda tug’ilgan?
   
   1. 
      1791 – yil Londonda.
      
   2. 
      1797 – yil Parijda.
      
   3. 
      1791 – yil Parijda.
      
   4. 
      1785 – yil Parijda.
      
2. 
   Aylanma tokning markazidagi magnit maydon induksiyasi qaysi ifoda orqali topiladi?
   

1. 
   B 
   

₀ I
2r ^.

2. 
   
   
   
   .
   _{B } ₀ I
   

4 r

3. 
   
   
   
   .
   _{B } ₀ I
   

2 r
_{D) B } ₀ I _.
r

6. 
   Bio – Savar – Laplas qonunini qaysi olim umumlashtirgan?
   
   1. 
      Jan – Batist Bio.
      
   2. 
      Feliks Savar.
      
   3. 
      Ersted.
      
   4. 
      Per Simon laplas.
      
7. 
   Per Simon Laplas qachon va qayerda tug’ilgan?
   
   1. 
      1749 – yil Parijda.
      
   2. 
      1747 – yil Parijda.
      
   3. 
      1755 – yil Parijda.
      
   4. 
      1745 – yil Parijda.
      
8. 
   Cheksiz uzun Solenoidning magnit maydon induksiyasi qaysi ifoda orqali topiladi?
   

1. 
   B  ₀nI _.
   

B  ¹ 



nI (cos  cos )

2. 
   ₂ ⁰
   
3. 
   B  nI _.
   

1 2 _.

B  ¹ nI (cos  cos )

4. ₂

1 2 _.

9. 
   Bio – Savar – Laplas qonunining umumiy ko’rinishini ko’rsating.
   

 k
A) ^→ I _
^→  r^→

dB _{1 r 4} dl _.
^→  k ^I  ^→  r^→

2. 
   dB _{1 r 2} dl
   

^→  ^I 2  ^→  ^→

2. 
   dB k_{1 r3} dl r _.
   

dB^→  k ^I dl^→  r^→

2. 
   ¹ _r3 .
   

10. 
    Jan – Batist Bio Gey – Lyussaak bilan birga nechanchi yilda va necha metrga havo sharida ko’tarilgan?
    
    1. 
       1804 – yilda 3400 metrga.
       
    2. 
       1804 – yilda 4300 metrga.
       
    3. 
       1800 – yilda 3400 metrga.
       
    4. 
       1800 – yilda 4300 metrga.
       
11. 
    “Osmon mexanikasining otasi” nomini olgan olim kim edi?
    
    1. 
       Jan – Batist Bio.
       
    2. 
       Mirzo Ulug’bek.
       
    3. 
       Per Simon Laplas.
       
    4. 
       Ersted.
       
12. 
    Doimiy magnitning nechta qutbi bor?
    
    1. 
       3.
       

2. 
   2.
   
3. 
   4.
   
4. 
   5.
   
1. 
   “Trubalardagi turg’un to’lqinlarning tugunlari va funksiyalarini” birinchi bo’lib aniqlagan olim kim edi?
   
   1. 
      Nyuton.
      
   2. 
      Pasqal.
      
   3. 
      Feliks Savar.
      
   4. 
      Per Simon Laplas.
      
2. 
   Bio –Savar – Laplas qonunining yaratuvchilarini qaysi joy birlashtirib turadi?
   
   1. 
      Kollej de Frans.
      
   2. 
      London.
      
   3. 
      Alp tog’lari.
      
   4. 
      To’g’ri javob keltirilmagan.
      
3. 
   Bio – Savar – Laplas qonunining yaratilishiga qaysi olimning ishi asos qilib olingan?
   
   1. 
      Maksvel.
      
   2. 
      Ersted.
      
   3. 
      Amper.
      
   4. 
      Lorens.
      

Bio – Savar – laplas qonunining yaratilish tarixidan ma’ruza va amaliy mashg‘ulotlari nazorat guruhlarida an’anaviy usulda, tajriba guruhlarida esa, biz tomondan taklif qilingan eksperimental metodika asosida olib borildi.

2. Pedagogik tajriba – sinov ishlari natijalarining tahlili.

Olib borilgan pedagogik tajriba – sinov ishlariga pedagogik ishlov berishda χ² Xi kvadrat statistikasidan foydalanildi.
Xi kvadrat mezonidan pedagogik tajriba – sinov ishlarining haqqoniyligi va ishlab chiqilgan metodikaning samaradorligini aniqlashda foydalaniladi. Xi
1 ^{c n O  n O 2}

kvadrat mezoni T 
_ 1 2i 2 1i
formula asosida hisoblanadi. Bu yerda

kuz
n₁n₂


i1
^O1i

• 
  O_2i
  

n₁ va n₂ tuzilgan tanlanmalarning hajmi (tajriba va nazorat guruhidagi talabalar soni); O_1i – o’rganilayotgan I – xossaga to’g’ri kelgan birinchi tanlanma obektlarining soni; O_2i – o’rganilayotgan I – xossaga to’g’ri kelgan ikkinchi tanlanmaning obektlari soni; c – kategoriyalar yoki darajalar soni; I – 1, 2, 3 kategoriyalarning tartib raqami; α = 0,05 – 0ldindan berilgan ahamiyatlilik darajasi.
Ta’kidlab o‘tganimizdek, talabalarning bilimlarini aniqlashda 100 balli baholash mezoni qo‘llanildi:

• 
  55 dan kam to‘plasa, «qoniqarsiz»;
  
• 
  56 dan 70 gacha oraliqda bo‘lsa, «qonqarli»;
  
• 
  71 dan 85 gacha oraliqda bo‘lsa, «yaxshi»;
  
• 
  86 dan ortiq ball to‘plasa, «a’lo».
  

Demak bizda baxolash mezonidan kelib chiqadigan bo’lsak, c darajalar soni
4 ga teng chunki, biz 4 ta daraja bo’yicha talabalarning bilim darajasini tekshirayapmiz.
Bular quyidagilar:

1. “qoniqarsiz”:

2. 
   “qoniqarli”:
   

3. “yaxshi”:

4. “a’lo”.
Darajalar soni c ning ma’lum bo’lishi bizlarga erkinlik darajalar soni ν ni aniqlash imkonini beradi. Erkinlik darajalari soni quyidagi ifodadan topiladi.
  c 1

Bizga ma’lumki M.I.Graber va K.A.Krasnyanskayalar tamonidan taklif qilingan jadvalda erkinlik darajalari soni 100 ga teng bo’lgan qiymatgacha kritik qiymati keltirilgan. Agar biz olgan natija ν erkinlik darajasiga ko’ra kritik qiymatidan katta chiqsa, biz tanlagan metodika samarali hisoblanadi. Aks holda samarasiz hisoblanadi.
2013 – 2014 yillarda «Bio – Savar – laplas qonunining yaratilish tarixi”ga oid mavzuning ishlab chiqilgan yangi mazmuni va uni o‘qitishning metodik asoslari asosida dastlabki pedagogik tajriba – sinov ishlari o‘tkazildi. Tadqiqot ishimizning natijalarini pedagogik tajribadan o‘tkazish uchun tajriba va nazorat guruhlarining yakuniy baholash davomida «Bio – Savar – laplas qonunining yaratilish tarixi»ga oid mavzuni o‘zlashtirish natijalarini tahlil qildik. Bunda Toshkent davlat pedagogika universiteti fizika – matematika fakultetidan fizika va uni o’qitish metodikasi yo‘nalishi 2 – kurs guruhlaridan jami 41 ta talaba tanlandi:
Ushbu talabalar orasidan 20 talaba tajriba va 21 talaba nazorat guruhlari ajratib olindi (3.2.1-jadval).

1. 
   – jadval
   

Tajribaning 2 – bosqichidagi talabalarning soni

Guruhlar	Jami	O‘quv yillari
		2012 – 2013	2013 – 2014
Tajriba guruhi	20	20	20
Nazorat guruhi	21	21	21
Jami	41	41	41

Ushbu guruhlarning tajriba o’tkazishdan oldingi ko’rsatkichlari quyidagi

2. 
   – jadvalda keltirilgan.
   

2. 
   – jadval
   

Guruh nomi	Talaba soni	Qoniqarsiz 0-55	Qoniqarli 56-70	Yaxshi 71-85	A’lo 86-100
2013 – 2014 o‘quv yili tajriba natijalari:
Tajriba guruhi	20	5	9	4	2
Nazorat guruhi	21	6	8	5	2
Jami	41	11	17	9	4

Jadvaldagi ma’lumotlarga ko’ra quyidagi natijalarga ega bo’lamiz.

Tajriba – sinov ishlariga material sifatida test savollari keltirildi.

Tajriba va nazorat guruhlarning yakuniy nazorat natijalari 3.2.3 – jadvalda keltirilgan.

2. 
   – jadval
   

Tajriba va nazorat guruhlarning yakuniy nazorat natijalari

Guruh nomi	Talaba soni	Qoniqarsiz 0-55	Qoniqarli 56-70	Yaxshi 71-85	A’lo 86-100
2013 – 2014 o‘quv yili tajriba natijalari:
Tajriba guruhi	20	1	1	6	12
Nazorat guruhi	21	4	7	5	5
Jami	41	5	8	11	17

3.2.3 – jadval bo’yicha talabalarning yakuning o’zlashtirish bo’yicha diogrammalari 3.2.1 – rasmda keltirlgan.

Agar biz bu olgan ma’lumotlarimizni χ² Xi kvadrat mezoniga qo’ysak quyidagiga ega bo’lamiz.

1 ^{4 n O  n O 2}
_{T  } 1 2i 2 1i _

kuz
n₁n₂
i1
^O1i

• 
  O_2i
  

1 ^20  4  211²
20  7  211²
20  5  21 6²
20  5  2112^{2 }


^ 20  21 ^ 4  1 ^
7  1 ^
6  5
^ 12  5 ^{ }


_ ¹ _  ³⁴⁸¹ _ ¹⁴¹⁶¹ _ ⁶⁷⁶ _ ²³¹⁰⁴  _ ^{696,2  1770,125  61,454  1359,059} _{ 9,25.}

420 ^ 5
8 11



17 _
420

Bizga ma’lumki
T_kirt  7,815. Hisoblashlar shuni ko’rsatyaptiki
^Tkuz

• 
  ^Tkrit ^.
  

Demak biz taklif qilayotgan metodika samarali ekan.
Agar biz tajriba va nazorat guruhlarini sifat jixatdan baxolqaydigan bo’lsak quyidagiga ega bo’lamiz.
Tajriba guruhining tajriba o’tkazishdan oldingi o’rtacha ko’rsatkichi (% hisobida) 64,2. Tajriba o’tkazgandan keyingi o’rtacha ko’rsatkichi (% hisobida) 81.

Natijalardan ko’rinib turibdiki oshgan.
^{  2 1  81%  64,2%  16,8%} ga

III bob bo‘yicha xulosalar

O‘tkazilgan pedagogik eksperiment natijalari oliy ta’lim bakalavriat bosqichida
«Bio – Savar – laplas qonunining yaratilish tarixi» mavzusini o‘qitishda biz taklif qilayotgan metodikadan foydalanilsa, o‘qitish samaradorligi oshishi, talabalarning shu mavzuni o‘rganishga bo’lgan qiziqishining ortishi haqida guvohlik beradi.
Talabalarda Bio – Savar – laplas qonunining yaratilish tarixi to‘g‘risidagi bilimlarni shakllantirish, ularda yuz beradigan hodisalar, jarayonlar, qonuniyatlar haqida tasavvurlar hosil qilish, talabalarning bu mavzuni o‘rganishi osonlashishi hamda ularning bilimlari chuqurlashtirilishiga va mustahkamlanishiga erishishimiz aniqlandi, bunda talabalarning olgan bilimlarini umumlashtirish va bir tizimga keltirishda yuqori samaraga erishishimizni hamda vaqt sarfini ancha kamaytirishimiz mumkinligini ko‘rdik.
Yuqorida bayon qilinganlar asosida oliy ta’lim bakalavriat bosqichida
«Bio – Savar – laplas qonunining yaratilish tarixi» mavzusini o‘qitishda samaradorlikni ta’minlashga xizmat qiluvchi o‘quv qo‘llanma va ishlanmalar hamda ilmiy – metodik tavsiyalar ishlab chiqildi.

UMUMIY XULOSA.

• 
  Ushbu magistrlik dissertatsiyasini yozish jarayonida dissertatsiya mavzusiga tegishli bo’lgan o’quv adabiyotlar bilan tanishdim va ularni o’z nuqtayi nazarimdan kelib chiqqan xolda tahlil qildim.
  
• 
  tadqiqot ishining birinchi bobida Bio – Savar – Laplas qonunining yaratilish tarixiga doir materiallar, hamda bu qonunning vujudga kelishidan oldin qilingan ishlar haqida qisqacha ma’lumotlar berdim;
  
• 
  bu qonunni yaratilishiga o’z xissasini qo’shgan olimlar haqida qisqacha ma’lumot berib o’tdim;
  
• 
  Bio – Savar – Laplas qonunining ifodasini turli shakldagi tokli o’tkazgichlar uchun isbotini keltirib o’tdim;
  
• 
  Shu bilan bir qatorda Bio – Savar – Laplas qonunining insonlar hayotida tutgan o’rni haqida ma’lumot berdim.
  
• 
  Ushbu magistrlik dissertatsiyasining ikkinchi bobida Bio – Savar – Laplas qonunining yaratilish tarixi va moxiyati deb nomlangan mavzuni o’qitish uchun kerak bo’ladigan vositalar to’plandi, dedaktik materiallar tayoorlandi, shu bilan bir qatorda mavzuni talabalarga o’qitishga innovatsion pedagogik va axborot texnalogiyaridan foydalanish metodikasi keltirilgan.
  
• 
  Ushbu tadqiqot ishining uchinchi bobi tajriba – sinov ishlarini tashkil qilish, o’tkazish va tahlil qilishga bag’ishlangan bo’lib, tadqiqot ishini amaliyotga qo’llaganda olingan ma’lumotlar χ² mezoni orqali sifat va miqdor jixatdan baxolangan.
  
• 
  Xulosa o’rnida shuni aytishim mumkinki ushbu magistrlik dissertatsiyasini yozish jarayonida o’zim uchun kerakli bo’lgan va shu bilan bir qatorda o’zimni qiziqtirgan ko’plab ma’lumotlarga ega bo’ldim.
  

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI: