31
mezofit va ksrrofiy deb ataladigan to‘rt guruhga bo‘linadi. Shundan men tajribamda o‘rgangan
olma daraxtlari gedrofit tuproqda nam bo‘lishini yaxshi ko‘radi. Olingan tajribalarga qaraganda
daraxtlarga o‘tgan suvni 0,15-0,50 % ni o‘simlik o‘zlashtiradi qolgan qismi o‘simlik
hujayralarini tuyingan holda saqlash suvni bug‘lanib qolmaydigan qismini taqsimlash kabilarga
sarflanadi.
Daraxt massasini 1g quriq moddasini hosil qilish uchun 125 g dan 1000 g suv ketadi. Bu
miqdor trasperatsiya koeffsinti deb ataladi. Bu koeffsen qancha past bo‘lsa o‘simlikning
mahsuldorligi shuncha yuqori bo‘ladi. Darax o‘simliklari shoxlari orqali suvni bo‘glantirish yo‘li
bilan anchagina suvni yuqotib turadi, lekin bunga ko‘p suvni o‘simlik tranqilish orqali
yo’qotiladi.
Meva o‘simliklari ya’ni mevali daraxtlarni ildizi mevani chuqur qatlamlariga kirib borgani
uchun ham qurg‘oqchilikka chidamli o‘simliklar hisoblanadi. Mevali daraxtlar qurg‘oqchilikda
qurib qolishi o‘simlik bargining og‘izchalari yumilishi va fotosetizni tuxtashidan qurib qoladi.
Bunda hujayra shirasida suvni nobut bo‘lishi organik birikmalarni faoliyati bo‘zilishi ham bunga
sabab bo‘ladi. Meva daraxtlarni sug‘orish bilan birga ug‘itlashni ham birga qushib olib borish
ham mumkin. Agar daraxt ug‘itlanmasa bizning tuproqlarimizda gumus kam bo‘lganligi uchun
hosildorlikni yuqori bo‘lishini ta’minlash uchun albatta mineral ug‘it berish zarur chunkiy
mineral ug‘itlar tuproq agraxem kartagrammasi orqali berilganda olma hosildorligi va danakli
mevalarning hosildorligi 150-200 s gacha ko‘tarilishi mumkin. Hozirda meva daraxtlariga to‘liq
mineral ug‘itlar berilib sug‘orish o‘tkazilmoqda. Olinadigan meva hosili 50 % dan ortiqrog‘i shu
kecha kunduzda mineral ug‘it hisobidan olinmoqda. Shularni e’tiborga olib men tajribamda
sug‘orish usullarini o‘rganish bilan birga meniral ug‘itlarni ham bir hil fonda hamma variantlar
uchun bir hil bo‘lgan 150 kg azot, 105 kg fosfor va 45 kg kaliy umumiy fon sifatida belgilab
olinib bog‘ni ushbu rejim buyicha u’gitladim. Mineral ug‘itlarni tajriba dalasida qo‘lanish
jarayonini jadval orqali ifoda qilaman.
Dostları ilə paylaş: