O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti agrokimyo-Ekologiya kafedrasi

Meva daraxtlarning hosildorligi sentnirga 
3.2.4-jadval 
Variantlar 
Bir to‘p olma hosildorligi kg 
Hosildorlik sentnerga 
1 Pol olib sug‘orish 
120 
18,7 
2 Yakka 
ariq 
olib 
sug‘orish 
105 
16,4 
3 Egatlab 
jildiratib 
sug‘orish 
130 
20,2 

---

33 
4 Daraxt atrofini hovuz 
qilib sug‘orish 
110 
17,2 
Hosildorlik jadvalida ko‘rinib turibdikiy mineral ug‘itlarni bir hil fonidan 150 kg ga azot va 
105 kg fosfor hamda 45 kg ga kaliy berilganda turli hil sug‘orish usullarini qo‘laganda yuqori 
hosil olishga sazovor bo‘lishdi unda uchunchi variantda egatlab jildiratib sug‘orish eng yaxshi 
natija beradi. O‘rtacha bir to‘p olma darxtidan olingan hosil ushbu variantdan barcha 
variantlardan ko‘p olma hosili olindi 130 kg sug‘orish usullarini barchasida sug‘orish normasi 
90-1000 m suv sarflandi ushbu sarflanishda jildiratib sug‘organda juyaklar to‘liq namlanib 
hosildorlik yuqri bo‘ladi.
Men tajriba o‘tkazgan hujalik bog‘lari ham tajriba dalasidagi tajriba sxemasi buyicha 
sug‘orish olib borganda bir muncha yangilikllarga yirishildi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

34 
 
3.3 Mevali bog‘larda o‘tkaziladigan agrotexnik tadbirlar: 
Tashqi muhit deganda yorug’lik suv tempiratura tuproq va boshqalr tushiniladi har qanday 
tirik ogranizmning tashqi muhit o‘rtasida organizmdagi ayrim qismlar o‘rtasida va hujayralar 
ichida moddalar almashinuvidan iboratdir. O‘simlik muhiti assimilatsiya qiladi ya’ni undagi suv, 
mineral tuzlar kislorod, karbanat angiriti, quyosh nuri energiyasini o‘z organizmida yuz 
berayotgan murakkab bioximik reaksiyalar hamda sifat o‘zgarishlar orqali ularni o‘z tanasini 
zarachalariga aylantiradi.
O‘simlikning har bir turi navi o‘z tanasini o‘ziga moslab, o‘z irsiyatiga uyg‘unlashtirib 
turadi. O‘simlikning har bir turi va navi o‘z organizmning tabiatiga mos keladigan 
elementlarnigina tashqi muhitdan oladi. Tashqi muhitda o‘simlik organizmi uchun zarur 
elementlar bo‘lmasa, u boshqa elementlarni o‘zlashtirmaydi va qurib qoladi.
Biroq, hamisha shunday bulavermaydi o‘simlik organizmning tabiatni bir necha usullar 
bilan, “bushashtirish” mumkin bu usullar payvandlashdan ayrim turlarni ayniqsa geografik va 
botanik jihatdan bir-biriga uzoq bo‘lgan turlarni jinsiy va vegetatv yo‘l bilan ishlashda iborat 
nihoyat o‘simlik organizmi rivojlanishning ayrim stadiyalarni kechayotgan muayyan bir paytda 
unga tashqi muhitning ta’sirini o‘tkazish yo‘li bilan ham uning tabiatini “bushashtirish”
mumkin. 
Yuqorida bayon etilgan yo‘llar bilan vujudga keltirilgan yangi duragay turlarni hamda 
payvandlanmagan meva daraxtlarini ularning o‘zlariga mos keladigan sharoitda tarbiyalash 
zarur. O‘simlikning o‘rganizm va uning yashashi uchun zarur tashqi muhit sharoiti bir-biri bilan 
ajralmasdir sug‘orish usullarining har qanday turlari meva daraxtlari gullagan vaqtda yuz 
beradigan past tempiraturani oldini oladi va sovuq urishdan asraydi. Men ushbu jadvalda mevali 
daraxtlarni sovuqqa ta’sirini keltiraman