O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Operatorlar to‘plami bo‘yicha yig’indi va ko‘paytmani hisoblash
. 
Har bir operatorga mos klavishalar kombinasiyasini esda saqlash 
zaruriyatidan qutilish mumkin. Operatorlarni kiritish uchun operatorlar 
palitrasi ishlatilishi mumkin. Operatorlar palitrasini ochish uchun 
menyuning quyisida joylashgan instrumentlar yo‘lakchasidagi tugmalar 
ishlatiladi. Har bir tugma umumiy ko‘rsatgich bo‘yicha gruppalangan 
operatorlar palitrasini ochadi.
Yig’indi operatori ifodani indeksning barcha qiymatlarida 
hisoblaydi. Ko‘paytma operatori ham xuddi shunga o‘xshash ifodaning 
ko‘paytmasini indeksning barcha qiymatlari bo‘yicha hisoblaydi.
Ishchi hujjatda yig’indi operatorini hosil qilish uchun: 
-sichqoncha orqali bo‘sh joyni ko‘rsating. So‘ng [Ctrl]+[Shift]+4 
klavishalarini bosing.






Yig’indi belgisi 4 ta bo‘sh joy bilan paydo
bo‘ladi;
-pastdagi bo‘sh joydagi tenglik belgisining chap tomonida o‘zgaruvchini
kiriting. Bu o‘zgaruvchi yig’indi indeksi hisoblanadi




1
i
; 
-tenglikdan o‘ng tomondagi va yig’indini yuqorisidagi bo‘sh joyga 
o‘zgaruvchi qabul qiladigan qiymatlarni kiriting



10
1
i
; 

---

104 
-qolgan bo‘sh joyga o‘zgaruvchiga bog’liq bo‘lgan ifoda kiriting va 
tenglikni kiritsangiz yig’indini natijasini chiqaradi:



10
1
2
i
i
385. 
Xuddi shunday ko‘paytma operatori tuziladi. Bu uchun [Ctrl] 
+[Shift]+3 
klavishalarini 
bosing 
va 
bo‘sh 
joylarni 
yuqorida 
ko‘rsatilganidek to‘ldiring. Quyida yig’indi va ko‘paytma operatorlarini 
ishlatishga doir misollar keltirilgan.