O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI




TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI


Mavzu: Konsalidatsiyalangan pul mablag'lari xarajat tug'risidagi xisobot
Mustaqil ish
Bajardi: MBR-54 guruh talabalari

Tekshirdi:_____________________


Toshkent-2021

Reja
1. Operatsion faoliyat
2. Investitsion faoliyat
3. Moliyaviy faoliyat
4. Pusiz Opiratson faoliyat
5. Konsalidatsiya Chet el valyutasida


Kirish
Konsalidatsiyalangan pul mablag'lari xarajatlarni tahlil etadigan bir xisobotdir. Xisobot, bir nechta tashkilot yoki bo'limning pul mablag'lari xarajatlarini birlashtirib, umumiy xarajatlarni ko'rsatadi. Bu, birlashtirilgan mablag'lar orqali umumiy xarajatlarning kengayishi, tashkilotlar orasidagi moliyaviy aloqalar, tartib va boshqarishning birlashtirilishi haqida ma'lumot beradi.
Xisobotda konsalidatsiyalangan pul mablag'lari xarajatlari quyidagi yo'llar orqali tahlil qilinishi mum
Tashkilotlar orasidagi moliyaviy birlashtirish: Xisobot, bir nechta tashkilot yoki bo'limning moliyaviy ma'lumotlarini birlashtiradi. Bunda, har bir tashkilotning xarajatlarida qanday turdagi xarajatlar (masalan, ish haqi, tadbirkorlik xarajatlari, moliyaviy hisobotlar, transport va ko'chmas mulk xarajatlari, marketing va reklama xarajatlari kabi) hisobga olingan bo'lishi mumkin.
Xarajat turlari bo'yicha tahlil: Xisobotda konsalidatsiyalangan xarajatlar, ularga bog'liq turli turlarga bo'lingan holda ko'rsatilishi mumkin. Misol uchun, amortizatsiya, ish haqi va bonuslar, savdo xarajatlari, transport xarajatlari, marketing xarajatlari, administrativ xarajatlar, kredit xarajatlari, soliq xarajatlari kabi
Vaqt bo'yicha tahlil: Xisobot, xarajatlar bo'yicha vaqt oralig'ida tahlil qilinishi mumkin. Bu, yillik, to'plam kvartal, oylik yoki haftalik xarajatlarni taqqoslash va ulardagi o'zgarishlarni o'rganishga imkon beradi. Bu tahlil, xarajatlar o'zgarishlarini aniqlab, xarajatlarning sezilarli o'zgarishlari va qo'shimcha xarajatlarning sabablarini belgilashda yordam beradi.
Xarajatlarni tashkilotlar orasidagi taqsimlash: Xisobot, konsalidatsiyalangan xarajatlarini tashkilotlar orasidagi taqsimlashni ko'rsatishi mumkin. Bu, barcha tashkilotlarning o'zlariga tegishli xarajatlarni ko'rsatib, umumiy xarajatlarni tashkilotlar bo'yicha taqsimlashga imkon beradi.
Konsalidatsiyalangan pul mablag'lari xarajatlari tug'risidagi xisobotlar, tashkilotlar tomonidan moliyaviy boshqaruv va hisobotlarning tahlilini o'rganish, xarajatlarning birlashtirilishini, moliyaviy muvaffaqiyatni o'rganishga imkon beradi. Bu tahlil, tashkilotlar orasidagi moliyaviy aloqalarni belgilash, o'zgarishlarni aniqlash va boshqarishda qarorlar qabul qilishga yordam beradi.

1. 
   Operatsion faoliyat
   

Konsalidatsiya operatsion faoliyat, bir nechta tashkilot yoki kompaniya birlashtirilgan holda amalga oshiriladigan operatsion jarayonlarni ifodalaydi. Bu faoliyat, birlashtirilgan tashkilotlarning operatsion jarayonlarini birlashtirish, optimallashtirish va boshqarishni o'z ichiga oladi.
Konsalidatsiya operatsion faoliyatning asosiy elementlari quyidagilardir:
Proseslarni birlashtirish: Konsalidatsiya operatsion faoliyat, bir nechta tashkilotlarning o'zgartirilgan jarayonlarini birlashtirishni o'z ichiga oladi. Bu jarayonlar, mahsulot yaratish, xizmatlarni taklif qilish, xarid va sotish, marketing, tadbirkorlik faoliyati, moliyaviy hisobotlar tayyorlash, omborlarni boshqarish, ishchi resurslarni boshqarish va boshqalarini o'z ichiga oladi. Bu birlashtirish jarayonida, bir nechta tashkilotning faoliyat jarayonlarini birlashtirish uchun birlikda ishlash, o'zaro aloqalar va qo'llab-quvvatlash kengayadi
Resurslarni birlashtirish: Konsalidatsiya operatsion faoliyat, bir nechta tashkilotning mavjud resurslarini birlashtirishni ham o'z ichiga oladi. Bu resurslar, ishchi kuchlar, materiallar, texnologiyalar, omborlar, transport vositalari, xarajatlar, moliyaviy mablag'lar va boshqalarini o'z ichiga oladi. Birlashtirilgan tashkilotlar o'rtasida resurslarni birlashtirish va ulardan samarali foydalanish, yaxshilash va optimallashtirish konsalidatsiya operatsion faoliyatning muhim qismidir.
Boshqarishning birlashtirilishi: Konsalidatsiya operatsion faoliyat, birlashtirilgan tashkilotlarning boshqarish tizimini ham birlashtirishni o'z ichiga oladi. Bu boshqarish tizimi, jarayonlarni to'g'ridan-to'g'ri boshqarish, ma'lumotlarni almashish, hisobotlarni tayyorlash va ishlab chiqarish, xarajatlar va daromadlarni taqqoslash, moliyaviy hisobotlar, soliq va hisob-kitoblarni birlashtirishni o'z ichiga oladi. Birlashtirilgan tashkilotlar o'rtasida boshqarishning birlashtirilishi, tashkilotlararo aloqalarning kuchi va koordinatsiyasini oshiradi.
Konsalidatsiya operatsion faoliyat, birlashtirilgan tashkilotlar uchun sinergetik ta'sir yaratish, ishlab chiqarishning effektivligini oshirish, resurslardan samarali foydalanish va boshqarishning yagona qoidalari va standartlari orqali kuchaytirishga imkon beradi. Bu faoliyat, konsalidatsiya jarayonida tashkilotlararo integratsiyani ta'minlayadi va umumiy muvaffaqiyatni oshirishga yo'l ochadi.
Konsalidatsiya operatsion faoliyat, tashkilotlararo integratsiyani ta'minlash uchun quyidagi usullardan foydalanadi:
Proseslarni birlashtirish: Konsalidatsiya operatsion faoliyat, bir nechta tashkilotlarning operatsion jarayonlarini birlashtirish orqali, ularga o'zaro bog'liqlik va integratsiya yaratadi. Bu jarayonlar, birlikda ishlash, ma'lumot almashish, ko'p tashkilotlararo aloqalar va qo'llab-quvvatlashni o'z ichiga oladi. Bular tashkilotlararo harakatlar va o'zaro qo'llab-quvvatlashni oshiradi va integratsiyani kuchi oshiradi.
Resurslarni birlashtirish: Konsalidatsiya operatsion faoliyat, bir nechta tashkilotning resurslarini birlashtirish orqali, ulardan samarali foydalanish va integratsiyani ta'minlayadi. Bu resurslar, ishchi kuchlar, materiallar, texnologiyalar, omborlar, transport vositalari, xarajatlar, moliyaviy mablag'lar va boshqalarini o'z ichiga oladi. Birlashtirilgan tashkilotlar o'rtasida resurslarni birlashtirish integratsiyani kuchi oshiradi va ishlab chiqarishning effektivligini oshiradi.
Boshqarishning birlashtirilishi: Konsalidatsiya operatsion faoliyat, birlashtirilgan tashkilotlarning boshqarish tizimini ham birlashtirish orqali, tashkilotlararo integratsiyani ta'minlayadi. Bu boshqarish tizimi, jarayonlarni to'g'ridan-to'g'ri boshqarish, ma'lumotlarni almashish, hisobotlarni tayyorlash va ishlab chiqarish, xarajatlar va daromadlarni taqqoslash, moliyaviy hisobotlar, soliq va hisob-kitoblarni birlashtirishni o'z ichiga oladi. Birlashtirilgan tashkilotlar o'rtasida boshqarishning birlashtirilishi, tashkilotlararo aloqalarning kuchi va koordinatsiyasini oshiradi.

Konsalidatsiya operatsion faoliyat, tashkilotlararo integratsiyani ta'minlashda birliklarni kuchaytiradi, tashkilotlar o'rtasidagi ma'lumot va resurs almashishini oshiradi, boshqarishning o'zaro bog'liqlik va koordinatsiyasini kuchi oshiradi. Bu integratsiya, birlashtirilgan tashkilotlar uchun sinergetik ta'sir yaratadi va umumiy muvaffaqiyatni oshirishga yo'l ochadi. Shuningdek, integratsiya orqali, tashkilotlar birlashtirilganligi bilan bog'liq bo'lgan risklarni kamaytiradi va sinergetik foyda olishga imkon beradi.