O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Nazorat uchun savollar 
 
1. “Korxona” va “Tadbirkorlik faoliyati” tushunchalarining mazmun-
mohiyatini tushuntirib bering. 
2. Tadbirkorlik deganda nimani tushunasiz ? 
3. Tadbikorlik faoliyatining asosiy shakllarini ayting. 
4. Qurilish korxonalari turkumlanishi va ular faoliyatining asosiy jihatlari 
nimalardan iborat?
5. Korxonani har xil parametrlar bo’yicha sinflashtirishlarni ayting. 
6. Tijorat va notijorat tashkilotlari farqi nimada? 
7. Tijorat korxonalaritturalarini ayting. 
8. Qurilish korxonasi faoliyatini amalga oshirishda qaysi bozor iqtisodiyoti 
tamoyillaridan foydalniladi?
9.
 
Korxona terminiga ta’rif bering. 
10. Korxona mulki manbalariga nimalar kiradi? 
11. Davlat tomonidan tartibga solish va nazorat qilish dastaklari va 
vositalarini tushuntirib bering. 
 
 
 
 
VIII BOB. QURILISHNING MODDIY-TEXNIKA TA’MINOTI 
 
8.1. Bozor sharoitida qurilish moddiy-texnika ta’minoti 
Bozor sharoitida qurilish moddiy
-
texnika ta’minoti tizimi sanoat va qurilish 
industriyasi, transport va energetika tashkilotlari, ilmiy – tekshirish, loyiha, o’quv 

---

113 
va boshqa muassasalar, xo’jaliklarning tarmoqlariga qaratilgan bo’ladi. U qurilish 
kompleksini zarur bo’lgan moddiy – texnika resurslari bilan ta’minlashga 
yo’naltirilgan. 
Qurilish materiallarining tovarlar bozoridagi vaziyatini umumiy holda 
baholash bilan shunday to’xtamga kelish mumkinki, korxonalar va tashkilotlar 
qonunda ko’rsatilgan yetarli darajadagi erkin tadbirkorlik faoliyatini tavsiflaydigan 
sharoitlarda ishlaydilar: ular boshqarish va davlat hokimiyati tuzilmalariga 
nisbatan zarur bo’lgan xo’jalik mustaqilligiga egadirlar, amalda barcha resurslarga 
erkin holatda yondashish imkoniyatlariga ega bo’lib, savdo
-
sotiq va xo’jalik 
yuritishda amalga oshiriladigan operatsiyalarda kontragentlarni tanlashda mutlaqo 
erkindirlar, olinadigan daromadni mustaqil ravishda taqsimlashlari va ishlatishlari 
mumkin (o’zining manfaatlaridan kelib chiqqan holda), maksimal foyda olish 
maqsadida o’zining faoliyat yo’nalishlarini erkin tarzda tanlaydilar. Mavjud 
bo’lgan ishlab chiqarish quvvati va qurilish materiallarini ishlab chiqarish hajmi 
umuman olganda bu bozordagi talab
-
ehtiyojlarni to’liq qondiradi. Xo’jalik 
yuritishning yangi tizimiga o’tish tufayli qurilish tarmog’i uchun materiallar 
tanqisligi o’tmishda qolib ketdi. 
Qurilish moddiy