O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

O‘rtacha tortilgan kapital bahosini hisoblash

A panel: foydani saqlash orqali shakllangan oddiy aksiyaning bahosi
Kapital strukturasi
Kapital manbasi	Vazni	X kapital bahosi	= natija
Obligatsiya		(1- )	(1- )
Imtiyozli aksiya
Oddiy aksiya
Foydani saqlash
Yig‘indi =	100%	Yig‘indi =
A panel: yangi aksiya emissiya qilish orqali shakllangan oddiy aksiyaning bahosi
Kapital strukturasi
Kapital manbasi	Vazni	X kapital bahosi	= natija
Obligatsiya		(1- )	(1- )
Imtiyozli aksiya
Oddiy aksiya
Oddiy aksiya
Yig‘indi =	100%	Yig‘indi =

5-misol. Kompaniyaning o‘rtacha tortilgan kapital bahosini hisoblash Ash kompaniyasining kapital strukturasi va kapital baholari 2-jadvalda keltirilgan. Agar biz moliyalashtirishning barcha manbalarini hisobga olgan bo‘lsak, kapital strukturasining yig‘indisi 100% ga teng bo‘lishi kerak. Masalan, Ash 5 millionlik investitsiya kiritish uchun umumiy aksiyadorlik kapitaliga 3 mln investitsiya qilishni rejalashtiryapti. Chunki yangi aksiya emissiya qilish uchun Ashning daromadi 3 000 000 dollarga teng, yangi aksiyadorlik kapitali foydani saqlash orqali oshiriladi.

1. qadam: yechim strategiyasini shakllantirish

O‘rtacha tortilgan kapital bahosini hisoblash uchun 1 A panelida ko‘rsatib berilgan jarayon va 19.2-jadval ma’lumotlariga asoslanamiz. Ash kompaniyasi uchun kapital bahosi moliyalashtirish manbasi uchun tanlangan nisbat orqali hisoblanadi. Masalan, 5 million dollargacha bo‘lgan yangi kapitalni ta’minlash va umumiyning 60% ni shakllantirish uchun firma saqlangan daromaddan foydalanishi mumkin. Ammo har bir 5 million dollardan yuqori dollar uchun Ash kompaniyasi yangi aksiya emissiya qilishi kerak bo‘lib, u moliyalashtirishning yuqoriroq bahosini talab etadi, chunki ko‘proq aksiyani sotish uchun firma tranzaksion xarajatlarni amalga oshiradi.
Formula o‘rtacha tortilgan kapital bahosini, hisoblashda ishlatiladi va 1- jadvalda ko‘rsatib o‘tilgan, shunga qaramay formulani quyida ham keltirib o‘tamiz:
= x (1- ) +
E’tiborga olish zarurki, qarzning soliqdan so‘nggi, imtiyozli aksiyaning va oddiy aksiyaning o‘rtachasi bo‘lib, ular kompaniya kapitali tarkibidagi qiyosiy ahamiyatiga qarab hisoblangan. Shakllantirilgan moliyalashtirish manbasida 5 million dollardan yuqori qismini biz yangi emissiya qilingan oddiy aksiyaning
bahosi bilan almashtiramiz.

2.