Makromarketingga quyidagi sohalar: marketing texnologiyasi,
tovarning sifat va miqdoriy ko‘rsatkichlari, iqtisodiy resurslarni
kengaytirish va jamlash marketingi, ijtimoiy marketing va h.k. kiritildi.
Samarali makromarketing tizimi iqtisodiy rivojlanishning mahsulidir.
Samarali makromarketing tizimi iqtisodiy rivojlanish uchun zarur.
Rivojlanmagan jamiyat: hamma o‘zi uchun mahsulot ishlab chiqaradi va
sotuvchilar bo‘lmaydi, vositachilik rivojlanmaydi. Rivojlangan jamiyat:
hamma narsa bozor orqali, degan g‘oyaga amal qiladi.
Makromarketing – «mahsulot va xizmatlarini ishlab chiqaruvchidan
iste’molchiga jamiyat talab va istaklaridan kelib chiqqan holda yetkazib
beriladigan ijtimoiy jarayondir»:
- Butun bir tizimni qamrab oladi.
- Bu samarali va adolatlimi?
Savdo va moliya sohasida marketing hozirgi kunda juda keng
qo‘llanmoqda. Turizmning rivojlanishi tabiiyki, turizm marketingini,
ta’lim xizmati bozorlarining kengayishi ta’lim xizmatlari marketingiga
ehtiyojni keltirib chiqardi.
Agromarketingesa oziq-ovqat mahsulotlari va qishloq xo‘jaligi
sohasining o‘ziga xos tadqiqotlar kompleksidir.
Notijorat tashkilotlarda marketing falsafasi vositalariga kompleks
yondashuv talab etiladi. Bunga sabab quyidagilardir.
• Notijorat tashkilotlar maqsadlarining ko‘p qirraliligi va
daromadni oshirish maqsadining yo‘qligi
• Qabul qilinayotgan qarorlarning tavakkalchilikka asoslanganligi
tufayli daromadning pasayishiga olib kelishi
• Notijorat tashkilotlar bozorida raqobatning kuchliligi
• Davlatning notijorat tashkilotlarga e’tiborining kuchliligi
Ko‘rib chiqilgan marketing tavsiflaridan tashqari (Amerika, Skan-
dinaviya, G‘arbiy Yevropa) maktablarining marketing klassifikatsiyalari
mavjud.
Global marketing – jahon iqtisodiyotining globallashuv jarayonida
trans milliy korporatsiyalar tomonidan qo‘llanilayotgan faoliyat bo‘lib,
zamonaviy telekommunikatsiya va axborot texnologiyalari asosida glo-
bal marketing strategiyalaridan foydalanadi. Jahon yagona bozor, deb
qaraladi va bir xil marketing strategiyasi qo‘llaniladi. Masalan, “Pepsi
84
Cola”, “Coca-Cola”, “Macdonalds”, “Adidas”, “Sony”, “Toshiba” va
boshqa kompaniyalar faoliyati.
4.1- jadval
