O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch Davlat Universiteti Pedagogika fakulteti Boshlang`ich ta’lim yo`nalishi

2.2. 4-sinfda harakatga doir masalalarni o`rganishga doir dars ishlanmasi
Mavzu: Tezlik. Vaqt. Masofa.
Dars maqsadi:
a) ta'limiy maqsadi: DTS asosida o'quvchilarda harakatga doir masalalar ustida ishlash ko'nikmasini shakllantirish, masalani turli usullar bilan ishlash malakasini hosil qilish;
b) o'quvchilarda matematikaga qiziqish o'yg'otish, ularni vatanparvarlik, mehnatsevarlik, tabiatni asrash ruhida tarbiyalash
Dars turi: Yangi bilim beruvchi
Dars jihozi: Ko'rgazmali plokatlar, darslik.
Darsning borishi

1. 
   Tashkiliy qism:
   

O'qituvchi darsga kiradi.
O'quvchilar bilan salomlashadi.
Xona tozaligi, navbatchi o'quvchini aniqlaydi, davomatni tekshiradi. Sanani aniqlab doskaga yozadi.
b) O'quvchilardan o'tgan mavzuni va uyga vazifani so'rab baholaydi. Sinf ishi daftarini tarqatib, uy ishi daftarini tekshirish uchun yig'ib oladi.
v) yangi mavzu bayoni.
Yangi mavzu: Tezlik. Vaqt. Masofa.
O'qituvchi: Aziz o'quvchilar. Bugun sizlar bilan biz yangi mavzuni o'rgnamiz. Biz hammamiz vaqtni bilamiz,u haqida ayrim elementar ma'lumotlarga egamiz.
Mahbuba, sen vaqt birliklarini sanab ber
Mahbuba: Sekund, minut, soat, sutka, hafta, oy, yil, asr. O'qituvchi: Juda to'g'ri. Masofa haqida ham bilamiz. Masofa bu- bosib o'tilgan yo'l. Masofani uzunlik birliklari bilan o'lchaymiz.
Anvar, sen uzunlik birliklarini sanab ber.
Anvar: metr, kilometr, santimetr kabi
O'qituvchi: Juda to'g'ri.
O'qituvchi doskaga velosipedchining rasmi tushirilgan va u bosib o'tayotgan yo’lning tasviri tushirilgan plakatni iladi. Plakatda velisopedchi yura boshlagan va yo'lning oxiriga belgi qo'yilgan. O'qituvchi tezlik bu masofaning vaqtga nisbati ekanligini, o'quvchilarga tushuntirib berish lozim.

1. 
   Velosipedchi 48km masofani soatga bir xil tezlik bilan yurib, 4 soatda bosib o'tdi. Velosedchi bir soatda necha kilometr yo'l bosgan? 48 km 4soat 48:4=12 Agar har soatda 12 km yurgan bo'lsa, uni velosipedchining 1 soatdagi harakat tezligi deyiladi. Soatiga 12 km bu- velosipedchining tezligi. Qisqartirib qo'yidagicha yoziladi: 12km/soat. 4 soat-velosipedchining sarflagan vaqti 48 km- velosipedchining bosib o'tgan masofasi.
   

Tezlikning qisqartirib yozilishi km/soat, km/min, km/s, m/min, m/s.
Shu kabi masalalar yechilishi natijasida tekis harakatda tezlik – vaqt birligi ichida bosib o`tilgan masofa ekanligi, tekis harakatning o`zi o`quvchilarga tanish tushunchalar va iboralar yordamida tushuntiriladi. O`quvchilarning diqqatini tezlik= masofa : vaqt ekanligiga qaratadi. O'qituvchi turli xil masalalar orqali o'quvchilarda tezlik tushunchasini shakllantiradi.
Yangi mavzuni mustahkamlash uchun didaktik o'yin o'tkaziladi. Sinfni uch jamoaga bo'lib olinadi. Jamoalarning har bir ishtirokchisiga oldindan tayyorlangan savollardan bittadan beriladi. O'ylash uchun 2 soniya muhlat. Har bir to'g'ri javobga 1 balldan beriladi. Qaysi jamoada ko'p ball to'plansa, shu jamoa g'olib hisoblanadi va o'quvchilar baholanadi.