O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

15-mavzu. O‘zbekistonda korruptsiyaga qarshi kurashning ijtimoiy, g‘oyaviy asoslari

1. 
   
   Korrupsi shakllanishining sabablari. Korrupsi ning shakllari.
   
2. 
   
   Korupsi ning turlari. Siѐsiy va ğo viy korrupsi xavfsizlikka tahdid. Iqtisodiy korrupsi va uning namoѐn bơlish shakllari.
   
3. 
   
   Kadrlar korrupsi si va uni bartaraf tish mexanizmlari.
   
4. 
   
   Ta'lim va fan tizimidagi korrupsi ning oqibatlari.
   

Ijtimoiy haѐtdagi korrupsi ning amal qilish sohalari
Tayanch tushunchalar: huquqiy davlat, qonun ustuvorligi, korrupsiya, jinoyatchilik, xalqaro hujjatlar, fuqarolik jamiyati institutlari.
Jamiyatimizda korrupsiya, turli jinoyatlarni sodir etish va boshqa huquqbuzarlik holatlariga qarshi kurashish, ularga yo‘l qo‘ymaslik, jinoyatga jazo albatta muqarrar ekani to‘g‘risidagi qonun talablarini amalda ta’minlash bo‘yicha qat’iy choralar ko‘rishimiz zarur.
SH.Mirziyoev
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bosh Assambleyasi tomonidan 9 dekabr – “Korrupsiyaga qarshi kurash kuni” deb e’lon qilingan va har yili ushbu sana keng nishonlanadi. 2003 yilning ushbu sanasida BMTning Korrupsiyaga qarshi kurash konvensiyasi imzolangan. Mazkur hujjat uni imzolagan davlatlardan pora olish, byudjet mablag‘larini talon-taroj qilish va korrupsiya ortidan boylik orttirish kabilarni jinoyat deb belgilashni talab etadi.
Ushbu Konvensiyada korrupsiyaga shunday ta’rif beriladi: “Korrupsiya — bu jamiyatni turli yo‘llar bilan iskanjaga oladigan dahshatli illatdir. U demokratiya va huquq ustuvorligi asoslariga putur etkazadi, inson huquqlari buzilishiga olib keladi, bozorlar faoliyatiga to‘sqinlik qiladi, hayot sifatini yomonlashtiradi va odamlar xavfsizligiga tahdid soladigan uyushgan jinoyatchilik, terrorizm va boshqa hodisalar ildiz otib, gullashi uchun sharoit yaratib beradi. Ushbu zararli hodisa katta va kichik, badavlat va kambag‘al bo‘lishidan qatiy nazar, barcha mamlakatlarda uchraydi. Korrupsiya past iqtisodiy ko‘rsatkichlarning asosiy sabablaridan biri bo‘lib, kambag‘allik darajasini kamaytirish va rivojlanishni ta’minlash uchun eng katta to‘siq hisoblanadi”.
Mamlakatimizda “Korrupsiyaga qarshi kurash to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni qonunchilik palatasi tomonidan 2016 yil 24 noyabrda qabul qilinib, Senat tomonidan 2016 yil 13 dekabrda ma’qullangan. Prezident tomonidan 2017 yil 3 yanvarda tasdiqlanib, 4 yanvardan kuchga kirdi. Qonun 34 moddadan iborat. Ushbu qonunning 4-moddasida korrupsiyaga qarshi kurashishning asosiy prinsiplari, ya’ni:

• Korrupsiyaga qarshi kurashishning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:

  
  

• qonuniylik;

  
  

• fuqarolar huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarining ustuvorligi;

  
  

• ochiqlik va shaffoflik;

  
  

• tizimlilik;

  
  

• davlat va fuqarolik jamiyatining hamkorligi;

  
  

• korrupsiyaning oldini olishga doir chora-tadbirlar ustuvorligi;

  
  

• javobgarlikning muqarrarligi.