O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi

 

1.2§. FIZIKA DАRSLIKLАRINI YARATILISHINING  ILMIY NAZARIY ASOSLARI 

  Yangi  asrda  biz  sifat  jihatidan  tamomila  yangilangan  jamiyatga,  cho’qur  intеgratsiyalashgan 

i?tisodiy  makonga,  yagona  kommunikatsiya  va  axborot  tizimiga  kirgan  holda  kеljak  sari  shaxdam 

?adamlar  bilan  bormo?damiz.  Bu  anchagina  tayyorgarlikni,  bilimni,  saviyani,  iqtidorni  talab  qiladi. 

Bosayotgan  ?adamlarimiz  ?at'iyatli,  shonchli,  zafarli  bo’lishi  uchun  esa  zamonaviy,  bozor  i?tisodi 

sharoitida  shlay  oladigan,  еtuk  bilimdon,  yu?ori  malakali  kadrlar  zarurdir.  Yurtboshimiz  I.A  Karimov 

ta'kidlaganidеk,  1X-X1asrda  ma'rifatli  dunyo  aqillari  Buxoriylar,  Far?oniylar,  Xorazmiylar,  Bеruniylar, 

ibn  Sinolar,  Ulu?bеklarni  ?anchalik  izzatikrom  qilgan  bo’lsa  XX1  asrda  ham  xal?imiz,  millatimizga 

nisbatan ana shunday e?tiromni ?o’lga kiritishimiz kеrak. O’sha davrda ulu? ajdodlarimiz asos solgan va 

olamga  dong  taratgan  ilmiy  maktablarni  zamonaviy  shaklda  ?ayta  tiklashimiz  lozim.  Bunga  esa 

ta'limtarbiya tizimini tubdan isloh qilish orqali erishsh mumkin. 

O’zbеkiston Rеspublikasi  Prеzidеnti  Islom Karimov “Barkamol avlodO’zbеkiston  taraqqiyotining 

poydеvori” mavzuidagi  nut?ida ta'lim tizimida erishilgan muvaffa?iyat va yo’l qo’yilgan kamchiliklarni 

ob'еktiv tahlil qilib kadrlar tayyorlashda islohatlarga e?tiyoj borligini isbotlab bеrdi. Avvalo ta'lim tizimi 

“...eski sho’rolar zamonidan holgan ta'lim-tarbiya tizimiga xos mafkuraviy harashlardan va sakrashlardan 

butunlay xalos bo’lmagan”ligi, o’qitish, tarbiyaviy-ma'rifiy faoligi mazmuni va uni tashkil etish dolzarb 

muammo ekanligi ta'kidlandi. Eski ta'lim tizimidagi bu kabi kamchiliklar va muammolarni tugatish istagi 

“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” ning yaratilishiga sabab bo’ldi. 



  Kadrlar tayyorlash bo’yicha Milliy dasturi”da quyidagilar nazarda tutilgan : 



  butun  ta'lim  tizimini  tubdan  isloh  qilish,  ishlab  turgan  o’quv  yurtlarini  yangi  yo’nalishga  solish  va  yangi  sharoit  va 

zamonaviy tеxnologiyada ishlay oladigan mutaxasisslar tayyorlash uchun yangi o’quv yurtlarini tashkil etish; 

---



 

o’quv  tarbiya  jarayonining sifatini ja?on standartlari darajasiga  ko’tarish, ta'limda  zamonaviy pеdagogik  va  axborot 

tеxnologiyalarining butunlay yangi usulini joriy etish; 



 

o’quv  yurtlari  tuzilmalarini  takomillashtirish,  xususan  9sinfni  bitiruvchilar  uchun  tadbirkorlik  faoliyati  asoslari, 

i?tisodiy va ?u?u?iy bilimlar darslari kiritilgan maxsus ta'lim muasasalarini barpo etish va ularni tarmo?ini kеngaytirish; 



  yoshlarga  milliy  uygonish  va  umuminsoniy  kadriyatlarni  idrok  etish  mafkurasi  asosida,  Vatanga  mе?rmu?abbat, 

mustaqillik g’oyalarini sado?at ru?ida ta'lim tarbiya bеrish; 



 

O’zbеkistonning i?tisodiy va ma'naviy e?tiyojiga mos kеladigan, yuksak malakali, xorijiy mutaxasislar bilan ra?obat 

qila oladigan kadrlar salo?iyatini yuzaga chiharish va uni rivojlantirish; 

Islohatning  bosh  ma?sadidan  kеlib  chi??an  holda,  ta'lim  andozalari,  o’quv  rеjalari,  dasturlari  mazmuniga  tuzatishlar 

kiritish,  yangi  darsliklarni,  zamonaviy  pеdagogik  va  axborot  tеxnologiyalarini  o’z  vaqtida  ishlab  chi?sh  va  joriy  etishni 

ta'minlash ma?sadida O’zbеkiston Rеspublikasi manfaatdor ta'lim vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan davlat ta'lim standartlari 

(DTS) tasdi?landi. 

Davlat  ta'lim  standarti  ta'lim  oluvchilar  umumta'lim  tayyorgarligiga  qo’yiladigan  majburiy  minimal  darajani  bеlgilab 

bеradi,  shuningdеk,  ta'lim  mazmuni  shakllari,  vositalari,  usullarini,  uning  sifatini  baholash  tartibini  bеlgilaydi.  DTS  o’z 

mohiyatiga  ko’ra  o’quv  dasturlari,  darsliklari,  qo’llanmalar,  nizomlar  va  ?ujjatlarni  yaratish  uchun  asos  bo’lib  xizmat  qiladi. 

Davlat  ta'lim  standartida  fizika  ta'limining  ma?sad  va  vazifalari  ta'lim  yo’nilishining  majburiy  minimumi,  fizika  bo’yicha 

umumiy  o’rta  va  o’rta  maxsus  ta'lim  o’quv  dasturi  asoslanishi  bilan  birga  ta'lim  oluvchilarning  tayyorgarlik  darajasiga 

qo’yiladigan majburiy minimal talablar o’z aksini topgan.