O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi

Ilovali xatni o‘qish 

 

Ilovali  xat  olganingizda  xatda  ilova  belgisi  bo‘ladi.  Ilovali  xatni  o‘qish 

tartibi quyidagicha. 

 

1. Xatni ro‘yxatdan toping. 

---

49 

 

 

2. Uni odatdagidek oching. 

 

3. Xatning o‘ng yuqori qismida  ilova belgisini sichqoncha  tugmachasi bilan 

cherting. 

 

4. Natijada ilova qilingan fayl ekranda hosil bo‘ladi. 

 

5. Zarur xolda  bu xujjatni kompyuteringizga yozib qo‘ying. 

 

Elektron pochtadan foydalanishga oid maslahatlar 

  Xatni  printerda  chop  etish  uchun  Файл  menyusida  Печать  komandasini 

kiriting. 

  Xatni  alohida    faylga  yozib  qo‘yish  uchun  Файл  menyusining  Сохранить 

как yoki Сохранить komandalaridan foydalaning. 

  Keraksiz  xatlarni  Удалить  komandasi  yordamida  yoki  Delete  tugmachasi 

yordamida o‘chiring. 

  Xatlarni  tartiblash  mumkin,  buning  uchun  Собшение  va  Перемистит  в 

komandalaridan  foydalanishingiz  mumkin.    Файл  ,  Папка,  Создать 

menyulari yordamida ochiladi. 

  Xatni  topish  uchun  Правка  menyusining  Найти  сообшение  komandasidan 

foydalanishingiz mumkin. 

   Savatdagi xatlarni ba‘zan o‘chirishni unutmang. 

  Katta hajmdagi ilovalarni arxivatorlar yordamida kichraytirib jo‘nating. 

  Xatlarni  alfavit,  kelgan  vaqti,  mazmuni  va  ilovasiga  qarab    tartiblashingiz 

mumkin. Bu Вид, Сортировать komandalari yordamida amalga oshiriladi. 

  Xatga  imzo  kiritib  qo‘yishingiz  mumkin.  Buning  uchun  Опсиялар 

menyusida  Подпис  punktini  topib,  unda  imzoni  ko‘rsatishingiz  mumkin. 

Masalan, ismingiz, familiyangiz, lavozimingiz, ishxona nomi va manzilini, 

telefon,  faks  nomerlarini  berishingiz  mumkin.  Bu  sizning  ishingizni 

yengshillashtiradi.  Xar  gal  bu  ma‘lumotni  yozishga  vaqtingizni 

sarflamaysiz. Bu vaqtni tejaydi va ishni qulaylashtiradi. 

 

•  Noma‘lum  mualliflar  xatini  ochishda  extiyot  bo‘ling.  Oxirgi  paytlarda 

quyida  keltirilgan  mavzudagi  xatlar  kompyuterlarni  viruslantirmoqda.  Bu 

---

50 

 

viruslar tufayli kompyuterdagi barcha ma‘lumotlarni o‘chirilish, kompyuter ishini 

ishdan chiqarilish  xolatlari sodir etyapti. Masalan, "I love you" virusi juda katta 

talofatlarni  keltirdi.  Natijada  Ba‘zi  kompaniyalar  kompyuterlar  ishini  tiklashga 

bir  necha  kunlar  sarfladi.  Bu  xatlar  odatda  ilovali  bo‘ladi.  Ularni  aslo  ocha 

ko‘rmang, tezda yo‘qoting. Shuning uchun, "I love uoi"(Men seni sevaman), 

"Would you like get  money"(Ko‘p pul ishlashni xoxlaysanmi?) va xokazolar 

va shunga o‘xshash mazmundagi xatlarni o‘ylab o‘tirmasdan, savatga jo‘nating. 

 

  Noma‘lum  mualliflardan  kelgan  ilova  xatlarni  aslo  ochmang  va  savatga 

jo‘nating.   Kompyuteringizni doimo virusga tekshirib turishni unutmang. Chunki 

kompyuternigizda  virus  bo‘lsa,  uni  do‘stingiz  yoki  xam  kasbingizga  ilovali  xat 

bilan  jo‘natishingizni  unutmang.Xatlarni  qabul  qilishda  ularni  virusga  tekshirish 

komandasini o‘rnating. 

 

 Misol sifatida quyidagi vazifani  bajaring. 

 

1.  O‘zingiz  xaqidagi  ma‘lumotni:  ismingiz,  familiyangiz,  lavozimingiz,  ish 

joyingiz va manzilni imzoga kiriting. 

 

2. O‘zingizga ilovali xatni jo‘nating. 

 

3. Xatni oching. 

 

4. Ilovani oching. 

 

5. Ilovani kompyuterdagi shaxsiy papkaingizga yozib qo‘ying. 

 

6. Xatni printerda chop etib ko‘ring. 

 

7.  Входяшие  papkasidagi  xatlarni  muallif  nomi,  vaqti,  mavzusi  bo‘yicha 

tartiblang.